Bukszpanowce

(Przekierowano z Buxales)

Bukszpanowce (Buxales Takht. ex Reveal) – grupa roślin stanowiąca klad w obrębie roślin okrytonasiennych, określana pomocniczo rangą rzędu przez Angiosperm Phylogeny Website lub stanowiąca rząd w innych systemach klasyfikacyjnych (np. Jamesa Reveala z 2008 r.[3]). Bukszpanowce są jedną z kilku starszych linii rozwojowych dwuliściennych właściwych. Wyodrębniano w obrębie tego rzędu do trzech rodzin (Didymelaceae, Haptanthaceae, Buxaceae), po 2016 (system APG IV) rząd uznawany jest za monotypowy z jedną rodziną – bukszpanowatymi Buxaceae. Do rodziny tej należy 6 rodzajów z ok. 65 gatunkami[4].

Bukszpanowce
Ilustracja
Bukszpan wieczniezielony
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

Buxanae

Rząd

bukszpanowce

Nazwa systematyczna
Buxales Takht. ex Reveal
Phytologia 79: 72. 29 Apr 1996
Owoce Sarcococca hookeriana

Systematyka

edytuj

Bukszpanowce stanowią jeden z kladów bazalnych w obrębie dwuliściennych właściwych eudicots poprzedzony kolejno przez rzędy: jaskrowców Ranunculales, srebrnikowców Proteales i trochodendronowców Trochodendrales. Pozostałe dwuliścienne siostrzane względem bukszpanowców określane są jako core eudicots[2].

W systemie Ruggiero i in. (2015) rząd bukszpanowców tworzy jeden z 18 nadrzędów okrytonasiennych – Buxanae i obejmuje rodzinę bukszpanowatych zgodnie z systemem APG III (2009)[1].

Pozycja systematyczna bukszpanowców w kladogramie dwuliściennych właściwych według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

jaskrowce Ranunculales




srebrnikowce Proteales




trochodendronowce Trochodendrales




bukszpanowce Buxales




parzeplinowce Gunnerales




ukęślowce Dilleniales




skalnicowce Saxifragales




winoroślowce Vitales


różowe






Berberidopsidales




sandałowce Santalales




goździkowce Caryophyllales


astrowe











Podział bukszpanowców według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

W systemie APG IV z 2016 rząd jest monotypowy – obejmuje tylko rodzinę bukszpanowatych (Buxaceae)[5]. W pierwszej wersji systemu APG z 1998 w obrębie rzędu wyróżniano dwie siostrzane rodziny – Didymelaceae i bukszpanowate (Buxaceae). W systemie APG II (2003) opcjonalnie dopuszczano możliwość włączenia Didymelaceae do bukszpanowatych, jako grupy zagnieżdżonej. W systemie APG III Didymeles włączony został do Buxaceae. Przez długi czas niejasna była pozycja gatunku Haptanthus hazlettii, który w niektórych ujęciach podnoszony był do rangi rodziny Haptanthaceae i sytuowany jako klad bazalny w rzędzie. W 2011 analizy genomu plastydowego wykazały dobitnie, ze takson ten jest siostrzany dla rodzaju bukszpan (Buxus) i za Angiosperm Phylogeny Website włączony został do bukszpanowatych[2].

System Takhtajana (2009)

W obrębie rzędu rośliny podzielone są na dwie rodziny:

System Reveala (2008)

W obrębie rzędu rośliny podzielone są na cztery rodziny:

Przypisy

edytuj
  1. a b Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-05-03] (ang.).
  2. a b c Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-05-03] (ang.).
  3. Reveal J. L.: Classification of extant Vascular Plant Families - An expanded family scheme. 2007. [dostęp 2009-05-07]. (ang.).
  4. Maarten J.M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase: Plants of the World. Richmond UK, Chicago USA: Kew Publishing, Royal Botanic Gardens, The University of Chicago Press, 2017, s. 227-228. ISBN 978-1-842466346.
  5. The Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 181, 1, s. 1–20, 2016. DOI: 10.1111/boj.12385.