Chalscelio

Chalscelio – wymarły rodzaj błonkówek z rodziny Jurapriidae. Obejmuje tylko jeden opisany gatunek, Ch. orapa. Żył w późnej kredzie.

Chalscelio
Rasnitsyn et Brothers, 2007
Okres istnienia: kreda późna PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 100.5/66 100.5/66
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	błonkoskrzydłe
Podrząd	trzonkówki
Infrarząd	Proctotrupomorpha
Nadrodzina	Proctotrupoidea
Rodzina	Jurapriidae
Rodzaj	Chalscelio
Typ nomenklatoryczny
Chalscelio orapa Rasnitsyn et Brothers, 2007

Taksonomia

Rodzaj i gatunek typowy opisane zostały po raz pierwszy w 2007 roku przez Aleksandra Rasnicyna i Dennisa Brothersa na łamach „African Invertebrates”. Opisu dokonano na podstawie pojedynczej, datowanej na turon w kredzie skamieniałości, odnalezionej w Orapie na terenie Botswany. Nazwa rodzajowa to połączenia nazw Chalcis i Scelio, nawiązujące do obecności u zwierzęcia cech zarówno bleskotek, jak i Scelionidae. Z kolei epitet gatunkowy pochodzi od lokalizacji typowej.

Pozycja systematyczna Chalscelio jest niejasna. Autorzy opisu umieścili go wraz z Jurapria we wcześniej monotypowej rodzinie Jurapriidae, na podstawie dwóch istotnych cech z nią współdzielonych – zakrzywionej żyłki medialnej i niezmodyfikowanego pierwszego segmentu metasomy.

Morfologia

Błonkówka o ciele długości 2,2 mm, wydłużonym, ogólnym pokrojem przypominająca samicę z podrodziny Scelioninae. Szersza niż dłuższa, zbliżona szerokością do mezosomy głowa zaopatrzona była w duże i niemal okrągłe oczy złożone, za którymi leżały wąskie skronie. Czułki były pozbawione anellusa, maczugowate, kolankowato zagięte, dwukrotnie zagięte kątowo – raz za trzonkiem i drugi raz przed buławką. Trzonek był szerszy od biczyka, ale węższy od buławki, a nóżka o połowę krótsza od członów biczyka i tak szeroka jak one. Biczyk budowało co najmniej sześć silnie poprzecznych członów, zaś buławkę pięć członów, z których pierwszy był prawie stożkowaty, a ostatni ku szczytowi zwężony. Jajowata w widoku grzbietowym mezosoma miała pośrodkowo długie i bocznie skrócone przedplecze o prostej krawędzi tylnej nie sięgające teguli, pozbawione notauli śródplecze, szeroką i krótką tarczkę oraz wstęgowate, acz niezbyt krótkie zaplecze. Skrzydło przednie miało 1,2 mm długości i drobną ptrerostygmę. Jego użyłkowanie cechowało się nieco ukośną żyłką bazalną, zanikającym za żyłką 2r-rs sektorem radialnym, samą żyłką 2r-rs trochę krótszą niż odległość od niej do żyłki bazalnej, żyłką kubitalną wyraźnie zgiętą kątowo przy rozwidleniu z żyłką medialną oraz brakiem choćby szczątkowych żyłek cu-a i 1A. Na pozatułowiu widniały dwie poprzeczne linie. Wrzecionowato wydłużona, dłuższa od skrzydła, wąska metasoma zbudowana była z sześciu segmentów. Nie stwierdzono obecności zewnętrznego pokładełka.

Paleoekologia

Owad ten występował w klimacie umiarkowanym z zachowaną zmiennością pór roku. Zamieszkiwany przez niego rejon leżał w kredzie późnej dalej na południe, co sprzyjało podtrzymaniu umiarkowanego klimatu. Środowiskiem tego owada były wilgotne lasy o dużych opadach, nieodległe od wód, acz okresowo trawione przez pożary. Siedlisko to cechowało się dużą różnorodnością flory i entomofauny. Rosły tu paprotniki, miłorzębowce z rodzaju Ephedripites oraz liczne okrytonasienne, w tym z takich grup jak radziliszkowate, wawrzynowate, oczarowate, ukęślowe i skalnicowce. Spośród owadów rozpoznano w skamieniałościach z Orapy większość ich współczesnych rzędów, w tym ważki, prostoskrzydłe, skorki, karaczany, pluskwiaki, chrząszcze, sieciarki, błonkówki i muchówki.