Wikipedia

Civitate Wratislaviensis Donatus

Tytuł honorowy nadawany przez władze miejskie Wrocławia

Civitate Wratislaviensis Donatus, w dokumentach spotyka się również Civitate Wratislaviensi Donatus (łac. darowany społeczeństwu Wrocławia) – tytuł honorowego obywatela Wrocławia, ustanowiony w roku 1993 przez Radę Miejską Wrocławia i przyznawany corocznie[1].

Civitate Wratislaviensis Donatus
Nagroda za

wybitne zasługi dla Wrocławia

Państwo

 Polska

Lokalizacja

Wrocław

Pierwsze rozdanie

1993

Ostatnie rozdanie

cykliczna

Historia edytuj

 
Urszula Kozioł, pierwsza kobieta odznaczona honorowym obywatelstwem Wrocławia

Pierwszy tytuł zasłużonego dla miasta przyznano 13 czerwca 1870 roku i od tego czasu przyznano go 70 razy. Pierwszym laureatem był Karl Ludwig August Freiherr von Ende, starosta wałbrzyskiej policji, a następnie prezydent policji wrocławskiej w okresie 1862–1870. W okresie 1870–1945 przyznano go 31 razy, zarówno za zasługi dla miasta, jak i ze względów czysto politycznych, zwłaszcza w okresie III Rzeszy. Tradycję przyznawania honorowych obywatelstw miasta wznowiono w okresie PRL[1].

Do tradycji wrócono w roku 1993, kiedy to Rada Miejska Wrocławia ustanowiła nagrodę Civitate Wratislaviensi Donatus. Nazwę wprowadzono, by odciąć się od przeszłości[1]. Kandydata do nagrody ma prawo zgłosić każdy, przez komisję rady Miejskiej lub klubów radnych[2], jednak końcowego wyboru dokonuje Rada Miejska Wrocławia. Tytuły wręcza się na uroczystej sesji 24 czerwca każdego roku z okazji święta miasta[1]. Jedynym rokiem, w którym tytułu nie przyznano, był 1999[3]. Pierwszym laureatem nagrody został profesor Alfred Jahn, rektor Uniwersytetu Wrocławskiego w latach 1962–1968[4].

20 listopada 2020 Rada Miejska Wrocławia przegłosowała odebranie kardynałowi Henrykowi Gulbinowiczowi tytułu „Civitate Wratislaviensis Donatus”. Było to pierwsze odebranie tego tytułu w historii tej nagrody[5]. Decyzja była efektem domniemanych zachowań pedofilnych i molestowania seksualnego przez duchownego[6].

Odznaczenia przyznawano również pośmiertnie. Po raz pierwszy uczyniono to 24 czerwca 2010 roku, przyznając tytuł ofiarom katastrofy smoleńskiej: Jerzemu Szmajdzińskiemu, Władysławowi Stasiakowi i Aleksandrze Natalli-Świat. Wszyscy troje byli związani z Wrocławiem[7].

Wyróżnieni edytuj

Rok Laureat Zdjęcie Charakter działalności Uwagi
1993 Alfred Jahn[3]   Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego
1994 Tadeusz Różewicz[3]   Poeta, dramaturg
1995 Henryk Tomaszewski[3]   Choreograf, reżyser teatralny, pedagog, założyciel i dyrektor Wrocławskiego Teatru Pantomimy
1996 Henryk Gulbinowicz[3]   Duchowny rzymskokatolicki, arcybiskup metropolita wrocławski tytuł odebrany decyzją rady miejskiej z 2020[5]
1997 Jan Paweł II[3]   Papież
1998 Jerzy Grotowski[3]   Reżyser teatralny, teoretyk teatru
1999 tytułu nie przyznano[3]
2000 Jan Nowak-Jeziorański[3]   Żołnierz AK, działacz emigracyjny, dyrektor Radia Wolna Europa
2001 Václav Havel[3]   Czeski dysydent, następnie prezydent Czech
2002 Norman Davies[3]   Brytyjski historyk, autor książek o historii Polski i Wrocławia
2003 Andrzej Wajda[3]   Reżyser filmowy, zdobywca Oscara za całokształt twórczości
2004 Władysław Bartoszewski[3]   działacz Polskiego Państwa Podziemnego, polityk, historyk, publicysta
2005 Lech Wałęsa[3]   Polski polityk, laureat nagrody Nobla, prezydent Polski
2006 Sylwester Chęciński[3]   Reżyser filmowy, reżyser trylogii Sami swoi
2007 Kurt Masur[3]   Niemiecki dyrygent
2008 Dalajlama XIV[8]   Duchowy i polityczny przywódca narodu tybetańskiego, laureat Pokojowej Nagrody Nobla
2009 Urszula Kozioł[3]   Poetka, pisarka, autorka felietonów i utworów dramatycznych dla dzieci i dorosłych
2010 Aleksandra Natalli-Świat[3]   Polska polityczka, ofiara katastrofy w Smoleńsku pośmiertnie
Jerzy Szmajdziński[3]   Polski polityk, ofiara katastrofy w Smoleńsku pośmiertnie
Władysław Stasiak[9]   Polityk, minister, ofiara katastrofy w Smoleńsku pośmiertnie
2011 Władysław Frasyniuk[3]   Związkowiec, przedsiębiorca i polityk, działacz opozycji demokratycznej i więzień polityczny w PRL
2012 Eugeniusz Get-Stankiewicz[3]   Artysta grafik i rzeźbiarz pośmiertnie
2013 Bogdan Zdrojewski[10]   Polityk, prezydent Wrocławia
2014 Jan Miodek[11]   Profesor językoznawstwa
2015 Stanisław Orzechowski[3]   Duchowny rzymskokatolicki, duszpasterz diecezji wrocławskiej
Ludwik Wiśniewski[3]   Duchowny rzymskokatolicki, duszpasterz akademicki
2016 Kornel Morawiecki[3]   Działacz opozycji demokratycznej, twórca Solidarności Walczącej
Adolf Juzwenko[3]   Historyk, dyrektor Ossolineum
Karol Modzelewski[3]   Działacz opozycji demokratycznej
2017 Bente Kahan[3] Norweska piosenkarka, aktorka, dramatopisarka, związana z Wrocławiem
Włodzimierz Jarmundowicz[3] Lekarz neurochirurg, twórca pionierskich metod leczenia[12]
Jerzy Kapłański[3] Artysta malarz
2018 Stanisław Kulczyński[13]   Botanik i polityk pośmiertnie
Jerzy Woźniak[13]   Polski żołnierz i lekarz, więzień polityczny PRL pośmiertnie
2019 Olga Tokarczuk[14]   Pisarka, laureatka literackiej nagrody Nobla
2020 Maciej Łagiewski[3] Historyk i działacz kulturalny, dyrektor Muzeum Historycznego i Muzeum Miejskiego Wrocławia
2021 Renata Mauer-Różańska[15]   Strzelczyni, multimedalistka olimpijska, działaczka samorządowa
2022 Alicja Chybicka[16]   Lekarka, polityczka, posłanka na Sejm
2023 Marek Krajewski[17]   Pisarz i filolog klasyczny, specjalista w zakresie językoznawstwa łacińskiego, autor powieści kryminalnych, których akcja odbywa się w przedwojennym Breslau

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d Kamila Jasińska: Honorowe obywatelstwa Wrocławia i ich skomplikowana historia. Centrum Historii Zajezdnia. [dostęp 2023-12-26].
  2. ↑ Tytuł Civitate Wratislaviensi Donatus. Gazeta Wyborcza, 2003-06-22. [dostęp 2023-12-26].
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad Civitate Wratislaviensi Donatus. Biuletyn Rady Miejskiej. [dostęp 2023-12-26].
  4. ↑ Prof. Alfred Jahn. Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego. [dostęp 2023-12-26].
  5. ↑ a b Honorowi Obywatele Wrocławia, Nagrody Wrocławia, Nagrody Prezydenta. wrocław.pl, 2021-06-24. [dostęp 2023-12-26].
  6. ↑ Piotr Doczekalski: Przyjęto uchwałę ws. odebrania kard. Gulbinowiczowi tytułu honorowego obywatela Wrocławia. Dzieje.pl, 2020-11-20. [dostęp 2023-12-27].
  7. ↑ Szmajdziński, Stasiak i Natalli-Świat honorowymi obywatelami Wrocławia. Newsweek, 2010-06-24. [dostęp 2023-12-27].
  8. ↑ Jacek Harłukowicz: Dalajlama Honorowym Obywatelem Wrocławia. gazeta.pl, 2008-06-24. [dostęp 2023-12-26].
  9. ↑ Honorowi Obywatele Wrocławia. Onet, 2010-06-24. [dostęp 2023-12-26].
  10. ↑ Bogdan Zdrojewski Honorowym Obywatelem Wrocławia. Ministerstwo Nauki, 2013-06-24. [dostęp 2023-12-26].
  11. ↑ Prof. Jan Miodek odebrał tytuł honorowego obywatela Wrocławia. dzieje.pl, 2016-06-24. [dostęp 2023-12-26].
  12. ↑ Prof. dr hab. Włodzimierz Tadeusz Jarmundowicz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2023-12-26].
  13. ↑ a b Święto Wrocławia: honorowi obywatele, nagrodzeni i odznaczeni. wrocłąw.pl, 2018-06-24. [dostęp 2023-12-26].
  14. ↑ Olga Tokarczuk została honorową obywatelką Wrocławia. „Marzy mi się Polska zdecentralizowana”. Gazeta Wyborcza, 2019-06-24. [dostęp 2023-12-26].
  15. ↑ Renata Mauer-Różańska Honorowym Obywatelem Wrocławia. Tu Wrocław, 2021-06-24. [dostęp 2023-12-26].
  16. ↑ Elżbieta Osowicz: Profesor Alicja Chybicka Honorową Obywatelką Wrocławia. Radio Wrocław, 2022-06-24. [dostęp 2023-12-26].
  17. ↑ Janusz Gajdamowicz: Tytuł Honorowego Obywatela Wrocławia i Nagrody Wrocławia 2023 przyznane przez Radę Miasta Wrocławia. Gazeta Wrocławska, 2023-04-20. [dostęp 2023-12-26].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Civitate_Wratislaviensis_Donatus&oldid=73599119”