Wielkoszczur
Wielkoszczur[2] (Cricetomys) – rodzaj ssaków z podrodziny wielkoszczurów (Cricetomyinae) w obrębie rodziny malgaszomyszowatych (Nesomyidae).
| Cricetomys | |||
| Waterhouse, 1840[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – wielkoszczur leśny (C. emini) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
wielkoszczur | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Cricetomys gambianus Waterhouse, 1840 | |||
| Gatunki | |||
| |||
Zasięg występowania edytuj
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryce (Mauretania, Senegal, Gambia, Gwinea Bissau, Gwinea, Sierra Leone, Liberia, Wybrzeże Kości Słoniowej, Burkina Faso, Ghana, Togo, Benin, Niger, Nigeria, Kamerun, Sudan, Republika Środkowoafrykańska, Gwinea Równikowa, Gabon, Kongo, Demokratyczna Republika Konga, Rwanda, Burundi, Uganda, Kenia, Tanzania, Malawi, Zambia, Angola, Botswana, Zimbabwe, Mozambik i Południowa Afryka)[3][4][5].
Morfologia edytuj
Długość ciała (bez ogona) 284–413 mm, długość ogona 247–449 mm, długość ucha 32–45 mm, długość tylnej stopy 62–78 mm; masa ciała 0,5–2,8 kg[4][6].
Systematyka edytuj
Rodzaj zdefiniował w 1840 roku angielski przyrodnik George Robert Waterhouse na łamach Proceedings of the Zoological Society of London[1]. Na gatunek typowy Waterhouse wyznaczył (oznaczenie monotypowe) wielkoszczura gambijskiego (C. gambianus).
Etymologia edytuj
Cricetomys: rodzaj Cricetus Leske, 1779 (chomik); gr. μυς mus, μυος muos „mysz”[7].
Nazwa zwyczajowa edytuj
W polskiej literaturze zoologicznej nazwa „wielkoszczur” była używana dla oznaczenia gatunku Cricetomys gambianus[8]. W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” gatunkowi temu przypisano oznaczenie wielkoszczur gambijski, rezerwując nazwę „wielkoszczur” dla rodzaju Cricetomys[2].
Podział systematyczny edytuj
Do rodzaju należą następujące gatunki[9][6][3][2]:
- Cricetomys emini Wroughton, 1910 – wielkoszczur leśny
- Cricetomys gambianus Waterhouse, 1840 – wielkoszczur gambijski
- Cricetomys kivuensis Lönnberg, 1917 – wielkoszczur górski
- Cricetomys ansorgei O. Thomas, 1904 – wielkoszczur południowy
Przypisy edytuj
- ↑ a b G.R. Waterhouse. On a new Genus of the Family Muridæ and Order Rodentia. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 8, s. 2, 1840. (ang.).
- ↑ a b c Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 232. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 334. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b S. Goodman & A. Monadjem: Family Nesomyidae (Pouched Rats, Climbing Mice and Fat Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 195–196. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Genus Cricetomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-20].
- ↑ a b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 217. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 203, 1904. (ang.).
- ↑ Z. Kraczkiewicz: SSAKI. Wrocław: Polskie Towarzystwo Zoologiczne – Komisja Nazewnictwa Zwierząt Kręgowych, 1968, s. 81, seria: Polskie nazewnictwo zoologiczne.
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-02]. (ang.).