Cydninaepodrodzina pluskwiaków z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny ziemikowatych. Obejmuje ponad 550 opisanych gatunków. Są kosmopolityczne. Zamieszkują glebę, ściółkę i detryrus.

Cydninae
G. J. Billberg, 1820
Okres istnienia: eocen–dziś
56/0
56/0
Ilustracja
Cydnus aterrimus
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

uskrzydlone

Rząd

pluskwiaki

Podrząd

pluskwiaki różnoskrzydłe

Infrarząd

Pentatomomorpha

Nadrodzina

tarczówki

Rodzina

ziemikowate

Podrodzina

Cydninae

Microporus thoreyi
Macroscytus brunneus
Byrsinus flavicornis
Microporus nigrita
Geocnethus plagiatus
Pangaeus bilineatus

Morfologia

edytuj

Pluskwiaki o owalnym w zarysie ciele długości między 2 a 20 mm[1] (u gatunków występujących w Polsce od 2,5 do 13 mm[2][3]). Ubarwione są czarno, czarnobrązowo lub brązowo, bez jaśniejszych wzorów czy plam i tylko rzadko z metalicznym połyskiem koloru niebieskiego lub fioletowego[2]. Głowa jest trochę rozpłaszczona[1], na krawędziach zaopatrzona w długie, osadzone w porach szczecinki, a czasem także krótkie, czarne lub ciemnobrązowe kolce. Krótka szczecinka rośnie również w wierzchołkowej części oka złożonego[2][3]. Wzdłuż brzegów bocznych przedplecza również biegnie rządek osadzonych w porach szczecinek, które osiągają większą długość niż te na głowie[1][2][3]. Tylna para skrzydeł ma żyłkę medialną pozbawioną ostrogi lub płatka wchodzącego w komórkę radialną[1]. Odnóża przedniej pary są grzebne; mają spłaszczone, rozszerzone ku szczytowi, uzbrojone w liczne i grube kolce golenie[1][2]; ich stopy osadzone są w odsiebnych końcach goleni[1]. Wszystkie człony stóp wszystkich par odnóży są jednakowej grubości[1][2]. Odwłok ma parzyste trichobotria; te na sternicie trzecim umieszczone są z boku lub trochę z przodu przetchlinki, natomiast na kolejnych sternitach są umieszczone coraz bardziej z tyłu, aż wreszcie na siódmym, a często już na szóstym sternicie leżą poprzecznie za przetchlinką[1][2].

Biologia i występowanie

edytuj

Owady głównie podziemne (geofilne), zasiedlające na stałe górną warstwę gleby lub się w niej zakopujące i tam ssące soki z korzeni i nasadowych części roślin[3][2]. Część bytuje jednak w ściółce, martwej materii organicznej i szczątkach roślinnych, gdzie żeruje na nasionach[2].

Podrodzina kosmopolityczna, najliczniej reprezentowana w strefie tropikalnej i subtropikalnej[1]. W Polsce występują trzy gatunki: ziemik włochatobrzuchy, ziemik brunatny i ziemik tarczyca[3][2] (zobacz też: ziemikowate Polski).

Taksonomia

edytuj

Podrodzina ta obejmuje większość zieminkowatych[1][2]. W zapisie kopalnym znana jest od eocenu[4]. Opisano ponad 550 gatunków należących do niej gatunków[2], zgrupowanych w 65 rodzajach i 2 plemionach[5]:

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j Randall T. Schuh, James Alexander Slater: True bugs of the world (Hemiptera:Heteroptera): classification and natural history. Cornell University Press, 1995, s. 220-225. ISBN 0-8014-2066-0. (ang.).
  2. a b c d e f g h i j k l Jerzy A. Lis, Barbara Lis, Dariusz J. Ziaja: Heteroptera Poloniae 2: Pentatomoidea 1: Acanthosmatidae, Cydnidae, Plataspidae, Scutelleridae, Thyreocoridae. Bytom: Zakład Poligraficzno-Wydawniczy "Plik", 2012.
  3. a b c d e Jerzy A. Lis: Klucze do oznaczania owadów Polski. T. XVIII: Pluskwiaki różnoskrzydłe - Heteroptera. Cz. zeszyt 12: Plataspidae, Thyreocoridae, Cydnidae. Toruń: Oficyna Wydawnicza Turpress, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1997. ISBN 83-86781-42-4.
  4. a b C.W. Schaefer. Taxonomic names, in A new burrower bug (Heteroptera: Cydnidae) from the Paleocene/Eocene of Tennessee. „Journal of the New York Entomological Society”. 94, s. 296-300, 1986. 
  5. subfamily Cydninae Billberg, 1820. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2019-07-24].