Dichopogon

*Dichopogon*
	; Dichopogon strictus
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	szparagowate
Rodzaj	Dichopogon
	Nazwa systematyczna
	Dichopogon Kunth; Enum. Pl. 4: 622 (1843)
	Typ nomenklatoryczny
	Dichopogon sieberianus Kunth ≡ Dichopogon fimbriatus (R.Br.) J.F.Macbr.
Synonimy
	Siona Salisb.;
	Siona Salisb.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dichopogon Kunth – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych. Obejmuje pięć gatunków występujących w Australii, na Tasmanii i Nowej Gwinei^[3].

Nazwa naukowa rodzaju pochodzi od greckich słów δίχα (dicha – podwójna) i πηγούνι (pigouni – broda) i odnosi się do wyrostków obecnych u nasady nitek pręcików^[4]. W polskich słownikach XIX-wiecznych, a także w Słowniku polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin z roku 1900 pod redakcją Józefa Rostafińskiego rodzaj podawany był pod polską nazwą dwubród^[5].

Morfologia edytuj

Pokrój: Wieloletnie rośliny zielne^[4].

Pędy: Skrócone kłącze z bulwami korzeniowymi lub włóknistymi korzeniami zwieńczonymi bulwami^[6].

Liście: Wzniesione, równowąskie do lancetowatych, siedzące^[6].

Kwiaty: Obupłciowe, promieniste, zebrane od 1 do 6 w każdym węźle w groniaste lub wiechowate kwiatostany. Szypułki rozpostarte do zwisłych, członowane blisko nasady kwiatu. Listki okwiatu wolne, rozpostarte do odgiętych, jasnoniebieskie do ciemnoniebieskich i fioletowych, w zewnętrznym okółku wąskie, w wewnętrznym eliptyczne do okrągłych. Sześć pręcików o nitkach nagich, u nasady z 2–4 gęsto owłosionymi wyrostkami. Pylniki dłuższe od nitek, równowąskie, pękające przez wzdłużne szczeliny. Zalążnia górna, trójkomorowa, zawierająca do 6 zalążków w każdej komorze^[4].

Owoce: Pękające komorowo torebki, nagie lub okryte okwiatem, zawierające czarne, kulistawe do kanciastych nasiona^[4].

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna: Rodzaj z grupy Arthropodium w podrodzinie Lomandroideae rodziny szparagowatych (Asparagaceae)^[7]^[2]. Przez niektórych botaników gatunek uznawany jest za synonim rodzaju stawonóżka (Arthropodium), od którego różni się nieowłosionymi nitkami pręcików^[6]^[4].

Wykaz gatunków^[3]

Dichopogon capillipes (Endl.) Brittan
Dichopogon fimbriatus (R.Br.) J.F.Macbr.
Dichopogon preissii (Endl.) Brittan
Dichopogon strictus (R.Br.) Baker
Dichopogon tyleri Brittan

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-01-13] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2022-01-13]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Alexander S. George (red.): Flora of Australia. T. 45: Hydatellaceae to Liliaceae. Canberra: Australian Government Publishing Service, 1987, s. 345. ISBN 0-644-04356-3.
↑ Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin, poprzedzony historyczną rozprawą o źródłach. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 247. (pol.).
↑ ^a ^b ^c J.G. Conran: Lomandraceae. W: Klaus Kubitzki: The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons: Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 361. DOI: 10.1007/978-3-662-03533-7. ISBN 978-3-662-03533-7. (ang.).
↑ USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2022-01-13]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-01-13] (ang.).

[kew-3] Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2022-01-13]. (ang.).

[fau-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Alexander S. George (red.): Flora of Australia. T. 45: Hydatellaceae to Liliaceae. Canberra: Australian Government Publishing Service, 1987, s. 345. ISBN 0-644-04356-3.

[rostaf-5] Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin, poprzedzony historyczną rozprawą o źródłach. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 247. (pol.).

[kub-6] J.G. Conran: Lomandraceae. W: Klaus Kubitzki: The Families and Genera of Vascular Plants. T. 3: Flowering Plants. Monocotyledons: Lilianae (except Orchidaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 1998, s. 361. DOI: 10.1007/978-3-662-03533-7. ISBN 978-3-662-03533-7. (ang.).

[grin-7] USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2022-01-13]. (ang.).

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]