Dziubałek lśniący

Dziubałek lśniący
	Anthocoris confusus
	Reuter, 1884
	; Imago
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	pluskwiaki
Podrząd	pluskwiaki różnoskrzydłe
Infrarząd	Cimicomorpha
Rodzina	dziubałkowate
Podrodzina	Anthocorinae
Plemię	Anthocorini
Rodzaj	Anthocoris
Gatunek	dziubałek lśniący
Synonimy
	Anthocoris confusus var. funestus Horváth, 1896; Anthocoris confusus ab. aterrimus Gravestein, 1945; Anthocoris confusus f. gravesteini Stichel, 1958; Anthocoris confusus f. pallipes Péricart, 1972;
	Anthocoris confusus var. funestus Horváth, 1896; Anthocoris confusus ab. aterrimus Gravestein, 1945; Anthocoris confusus f. gravesteini Stichel, 1958; Anthocoris confusus f. pallipes Péricart, 1972;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dziubałek lśniący^[1] (Anthocoris confusus) – gatunek pluskwiaka z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny dziubałkowatych. Zamieszkuje większość Palearktyki, a ponadto zawleczony został do Nearktyki. Bytuje na drzewach i krzewach liściastych oraz roślinach zielnych. Jest drapieżnikiem.

Taksonomia edytuj

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1884 roku przez Oda Reutera na łamach „Entomologisk Tidskrift”. Jako lokalizację typową wskazano francuskie Wogezy^[2]^[3].

Morfologia edytuj

Widok od góry

Widok od spodu

Pluskwiak o podługowato-owalnym ciele długości od 3,1 do 4 mm^[4]. Głowa jest błyszcząco czarna^[1] i ma czułki zbudowane z czterech podobnych szerokością i owłosieniem członów. Długość szczecinek na członach trzecim i czwartym jest mniejsza niż dwukrotność średnicy tych członów^[4]. Środek drugiego członu czułków ma rudawy lub brązowy odcień^[4]^[1]. Trójczłonowa, zakrzywiona kłujka w spoczynku nie sięga poza biodra przedniej pary^[4]. Lśniąco czarne^[1], trapezowate przedplecze ma na przedzie obrączkę apikalną w całości wysuniętą przed kąty przednie^[4]. Trójkątna tarczka również jest lśniąco czarna^[1]. Półpokrywy są matowe z wyjątkiem lśniących zewnętrznej części klinika i egzokorium. Barwa półpokryw jest jaśniejsza niż przodu ciała, brunatna z żółtobrązowym lub jasnobrązowym wzorem oraz z białawymi przepaską poprzeczną i przednią plamką narożną na zakrywce; przepaska czasem jest pośrodku przerwana i wówczas zakrywka ma trzy rozmyte, jasne plamy^[4]^[1]. Odnóża mają golenie, a rzadziej też uda rudo rozjaśnione. Wszystkie pary odnóży mają trójczłonowe stopy. Odnóża tylnej pary niemal stykają się biodrami. Zatułów ma krawędź tylną trójkątną. Kanaliki wyprowadzające gruczołów zapachowych zatułowia są proste^[4].

Biologia i ekologia edytuj

Owad ten zasiedla lasy, zarośla, parki, ogrody i polany^[1]. Bytuje na różnych drzewach i krzewach liściastych, w tym na bukach, dębach, głogach, jesionach, kolonach, lipach, topolach, wiązach i wierzbach^[5]. Spotykany jest także na roślinach zielnych^[1].

Zarówno larwy, jak i owady dorosłe są drapieżnikami żerującymi na mszycach, koliszkach, roztoczach oraz innych małych owadach, ich larwach i jajach^[1]^[4].

Stadium zimującym są osobniki dorosłe, przy czym większość samców ginie w trakcie zimy, a do wiosny dożywają głównie zaplemnione samice. Miejscem hibernacji jest najczęściej luźna lub łuskowata kora takich drzew jak platany, kasztanowce, grusze czy klony. Na wiosnę dojrzewają jajniki samic i w maju rozpoczyna się składanie jaj. Wciskane są one głęboko w tkanki żyłek i szypułek liści. Nowe pokolenie osobników dorosłych obserwuje się od lipca. Część z nich dojrzewa od razu i przystępuje do kopulacji, dzięki czemu w tym samym roku pojawia się częściowe drugie pokolenie. Osobniki dorosłe drugiego pokolenia obserwuje się od września. Większa część pierwszego pokolenia dojrzewa jednak dopiero następnego roku wraz z osobnikami pokolenia drugiego^[5].

Rozprzestrzenienie edytuj

Gatunek pierwotnie palearktyczny. W Europie znany jest z Hiszpanii, Andory, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Holandii, Luksemburga, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Estonii, Łotwy, Litwy, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Rumunii, Bułgarii oraz europejskiej części Rosji. W Afryce Północnej notowany jest z Tunezji. W Azji podawany jest z syberyjskiej i dalekowschodniej części Rosji, Izraela, Turcji, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanu, Kazachstanu, Turkmenistanu,Iranu, Mongolii, Chin i Japonii. Ponadto zawleczony został do Ameryki Północnej, gdzie występuje na terenie Kanady i Stanów Zjednoczonych^[6].

Przypisy edytuj

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Anthocoris confusus – Dziubałek lśniący. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2023-05-26].
↑ O.M. Reuter. Entomologiska meddelanden från Societas pro Fauna et Flora Fennica sammanträden åren 1882 och 1883. „Entomologisk Tidskrift”. 5, s. 163-171, 1884.
↑ Berend Aukema (red.): Anthocoris confusus Reuter, 1884 – Taxonomy and synonyms. [w:] Catalogue of Palearctic Heteroptera [on-line]. Naturalis Biodiversity Center. [dostęp 2023-05-26].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h I.M.I.M. Kerzhner I.M.I.M., Family Anthocoridae, [w:] P.A.P.A. Lehr (red.), Keys to the insects of the Far East of the USSR. Volume II. Homoptera and Heteroptera, Academy of Sciences of the USSR. Far East Branch. Institute of Biology and Soil Sciences, Leningrad: Nauka Publishing House (oryg.), US Department of Agriculture (ang. tłum.), 1988, s. 43-49 .
↑ ^a ^b Ekkehard Wachmann, Albert Melber, Jürgen Deckert: Wanzen (= Die Tierwelt Deutschlands und der angrenzenden Meeresteile nach ihren Merkmalen und nach ihrer Lebensweise. 77. Teil). Band 1: Cimicomorpha: Dipsocoromorpha, Nepomorpha, Gerromorpha, Leptopodomorpha, Cimicomorpha (Teil 1). Goecke & Evers, Keltern, 2006, s. 189. ISBN 3-931374-49-1.
↑ Berend Aukema (red.): Anthocoris confusus Reuter, 1884 – Distribution. [w:] Catalogue of Palearctic Heteroptera [on-line]. Naturalis Biodiversity Center. [dostęp 2023-05-26].

[insektarium-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Anthocoris confusus – Dziubałek lśniący. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2023-05-26].

[Reuter-2] O.M. Reuter. Entomologiska meddelanden från Societas pro Fauna et Flora Fennica sammanträden åren 1882 och 1883. „Entomologisk Tidskrift”. 5, s. 163-171, 1884.

[cph1-3] Berend Aukema (red.): Anthocoris confusus Reuter, 1884 – Taxonomy and synonyms. [w:] Catalogue of Palearctic Heteroptera [on-line]. Naturalis Biodiversity Center. [dostęp 2023-05-26].

[ussr-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h I.M.I.M. Kerzhner I.M.I.M., Family Anthocoridae, [w:] P.A.P.A. Lehr (red.), Keys to the insects of the Far East of the USSR. Volume II. Homoptera and Heteroptera, Academy of Sciences of the USSR. Far East Branch. Institute of Biology and Soil Sciences, Leningrad: Nauka Publishing House (oryg.), US Department of Agriculture (ang. tłum.), 1988, s. 43-49 .

[Wachmann-5] Ekkehard Wachmann, Albert Melber, Jürgen Deckert: Wanzen (= Die Tierwelt Deutschlands und der angrenzenden Meeresteile nach ihren Merkmalen und nach ihrer Lebensweise. 77. Teil). Band 1: Cimicomorpha: Dipsocoromorpha, Nepomorpha, Gerromorpha, Leptopodomorpha, Cimicomorpha (Teil 1). Goecke & Evers, Keltern, 2006, s. 189. ISBN 3-931374-49-1.

[cph2-6] Berend Aukema (red.): Anthocoris confusus Reuter, 1884 – Distribution. [w:] Catalogue of Palearctic Heteroptera [on-line]. Naturalis Biodiversity Center. [dostęp 2023-05-26].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]