Eustachy Potocki
Eustachy Potocki herbu Pilawa (ur. w 1720 roku – zm. 25 lutego 1768 roku w Radzyniu Podlaskim) – cześnik koronny w 1754 roku, generał artylerii litewskiej w 1759 roku, generał-lejtnant wojsk koronnych w 1752 roku[1], starosta generalny ruski w latach 1762-1767[2], starosta grabowiecki, urzędowski i tłumacki w 1738, starosta dubieński w 1731[3], marszałek sejmiku ziemi halickiej w 1756 roku[4].
| |
 Pilawa | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia |
około 1720 |
| Data i miejsce śmierci |
25 lutego 1768 |
| Ojciec | |
| Matka |
Konstancja Drucka-Podbereska |
| Żona |
Marianna Kątska |
| Dzieci |
z Marianną Kątską: |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Wnuk Feliksa Kazimierza, najstarszy syn Jerzego Potockiego, brat: Mariana i Katarzyny Kossakowskiej.
W dzieciństwie otrzymał starostwo dubieńskie. Był uczniem kolegium jezuickiego w Lublinie. Jako młodzieniec odbył podróż do Niemiec i Francji.
W 1740 0 był posłem na sejm z woj. podolskiego. Jako republikant był przeciwnikiem obozu Czartoryskich. Popierany przez Francję miał zawiązać konfederację przeciw wkroczeniu wojsk rosyjskich do Polski. Był posłem ziemi halickiej na sejm 1746 roku[5]. Od 1743 pułkownik wojsk koronnych, generał-major wojsk koronnych od 1752, następnie awansowany na generała-lejtnanta kawalerii koronnej oraz rotmistrza chorągwi pancernej. Poseł lubelski na sejm 1744. Poseł województwa lubelskiego na sejm 1750[6], deputat bełski do Trybunału Głównego Koronnego w 1750 roku. W 1754 roku został cześnikiem koronnym i marszałkiem Trybunału Głównego Koronnego w Lublinie[7]. Za sprawowanie tej funkcji i inne zasługi 16 grudnia 1754 został odznaczony Orderem Orła Białego. Poseł na sejm 1756 roku z ziemi halickiej[4]. Od 1757 był skarbnikiem stronnictwa francuskiego w Polsce. W 1759 został mianowany generałem artylerii litewskiej. Poseł inflancki na sejm 1761[8].
W 1762 założył w Warszawie jurydykę Mariensztat (miasto Marii - od imienia żony)[9]. W 1764 został marszałkiem konwokacji województwa lubelskiego – był przeciwnikiem elekcji Stanisława Augusta Poniatowskiego i ingerencji Rosji w sprawy Polski. Jako poseł na sejm konwokacyjny i marszałek konfederacji województwa lubelskiego 7 maja 1764 roku podpisał manifest, uznający odbywający się w obecności wojsk rosyjskich sejm za nielegalny[10]. Podpisał elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 roku[11]. Był marszałkiem województwa lubelskiego w konfederacji Czartoryskich w 1764 roku[12]. Był elektorem Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 roku z województwa lubelskiego[13].
W latach 1762-1767 był starostą lwowskim. Po wycofaniu się z życia politycznego zajął się gospodarzeniem na swych licznych dobrach na Lubelszczyźnie. W dziedzicznych Sernikach ufundował kościół parafialny, a ostatnie lata spędził w Radzyniu, gdzie w latach 1749-1750 wzniósł wspaniały pałac z ogrodem według projektu Jakuba Fontany (według jego projektu w kościele jezuitów w Warszawie został wykonany castrum doloris E. Potockiego i jego żony).
Jego żoną była Marianna Kątska. Jego dziećmi byli: Cecylia Urszula Potocka, Kajetan Potocki, Roman Ignacy Franciszek Potocki, Jerzy Michał Potocki, Jan Nepomucen Eryk Potocki, Stanisław Kostka Potocki.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Tomasz Ciesielski, Generałowie wojska koronnego w latach 1717-1763, w: Organizacja armii w nowożytnej Europie: struktura - urzędy - prawo - finanse, Zabrze 2011, s. 463.
- ↑ Urzędnicy województwa ruskiego XIV-XVIII wieku. (Ziemie halicka, lwowska, przemyska, sanocka). Spisy. Oprac. Kazimierz Przyboś. 1987, s. 154.
- ↑ Urzędnicy województwa ruskiego XIV-XVIII wieku. (Ziemie halicka, lwowska, przemyska, sanocka). Spisy. Oprac. Kazimierz Przyboś. 1987, s. 380.
- ↑ a b Kuryer Polski, nr CLXIV, 1756, [b.n.s]
- ↑ Dyaryusze sejmowe z wieku XVIII.T.II. Dyaryusz sejmu z r.1746. Diaria comitiorum Poloniae saeculi XVIII i Diarium comitiorum anni 1748 wydał Władysław Konopczyński, Warszawa 1912, s. 238.
- ↑ Diarjusze sejmowe z wieku XVIII. T.III. Diarjusze sejmów z lat 1750, 1752, 1754 i 1758, Warszawa 1937, s. 31.
- ↑ Marianna Dobrowolska, Trybunał Koronny w Lublinie 1578-1794, Lublin 1994, s. 33.
- ↑ Wiesław Bondyra, Reprezentacja sejmowa Rusi Czerwonej w czasach saskich, Lublin 2005, s. 161
- ↑ Anna Berdecka, Irena Turnau: Życie codzienne w Warszawie okresu Oświecenia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1969, s. 10.
- ↑ Manifest Senatorow y Posłow : Actum in Curia Regia Varsaviensi sub Tempus Moderni Interregni Feria Secunda post Dominicam Misericordiæ proxima [...] Milesimo Septingentesimo Sexagesimo Quarto : [Inc:] My Senatorowie Duchowni y Swieccy Koronni y W. X. Litt. ziachawszy się na Seym Convocationis Uniwersałami [...] Xięcia Jmci Prymasa na Dzień Siodmy Maja naznaczony Manifestujemy się y uskarżamy przed Bogiem Swiatem całym y przed całą Rzpltą. [Dat.:] Dan w Warszawie Die 7. Maji 1764, [b.n.s]
- ↑ Volumina Legum. T. VII. Petersburg, 1860, s. 120.
- ↑ Volumina Legum. T. VII. Petersburg, 1860, s. 140-141.
- ↑ Akt elekcyi Roku Tysiąć Siedemset Sześćdziesiątego Czwartego, Miesiąca Sierpnia, Dnia dwudziestego siódmego, s. 78.
Bibliografia edytuj
- Barbara Grosfeld: Potocki Eustachy. W: Polski Słownik Biograficzny. T. XXVII. Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź, 1983, s. 804—807.
- Teodor Żychliński: Potoccy herbu Pilawa. W: Złota ksiega szlachty polskiej. Rocz. XIV. Poznań, 1892, s. 62–67.
Linki zewnętrzne edytuj
- Genealogia polskich rodzin arystokratycznych.
- AKPot 3212–3213. ank.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-03)]..
- Zbigniew Anusik: Podział latyfundium Eustachego i Marianny z Kątskich Potockich w 1771 roku.