Ferguson P99 – samochód Formuły 1, zaprojektowany przez Claude'a Hilla i skonstruowany przez Ferguson Research na sezon 1961. Model ten był pierwszym samochodem Formuły 1 z napędem na cztery koła oraz jedynym samochodem z takim napędem, który wygrał wyścig Formuły 1. W Mistrzostwach Świata samochód wziął udział jedynie w Grand Prix Wielkiej Brytanii 1961, kiedy jego kierowcami byli Jack Fairman i Stirling Moss.

Ferguson P99
Ilustracja
Kategoria

Formuła 1

Konstruktor

Ferguson

Projektant

Claude Hill

Dane techniczne
Nadwozie

stalowa kratownica przestrzenna

Zawieszenie
przednie

podwójne wahacze, sprężyny śrubowe nad amortyzatorami Armstrong, stabilizator poprzeczny

Zawieszenie
tylne

podwójne wahacze, sprężyny śrubowe nad amortyzatorami Armstrong, stabilizator poprzeczny

Silnik

Coventry Climax FPF Mk II 1.5 R4

Skrzynia biegów

Ferguson, manualna, 5 biegów + wsteczny

Opony

Dunlop

Historia
Debiut

Grand Prix Wielkiej Brytanii 1961

Kierowcy

Stirling Moss
Jack Fairman

Używany

1961

Wyścigi

1

Wygrane

0

Pole position

0

Najszybsze okrążenie

0

Historia

edytuj

Od początku lat 50. firma Ferguson Research dostarczała układy 4WD dla samochodów Jensen Interceptor i pojazdów ciężkich, po czym uznała, że jest w stanie skonstruować własny samochód wyścigowy z takim napędem[1]. Samochód został zaprojektowany przez Claude'a Hilla[2], a zbudował go Harry Ferguson przy współpracy ze zwycięzcą wyścigu 24h Le Mans w 1953 roku, Tonym Roltem[3].

Skrzynia rozdzielcza była przymocowana bezpośrednio do pięciobiegowej skrzyni biegów[4]. Umieszczenie podpory wału napędowego wymagało umiejscowienia silnika pod kątem, by zapewnić wystarczającą ilość miejsca[1].

Nie licząc napędu na cztery koła, P99 był dość konwencjonalnym, nieco przestarzałym samochodem, stosującym silnik z przodu w dobie, gdy powszechnie stosowano już jednostki umieszczone z tyłu[3]. Takie rozwiązanie pozwoliło jednak uzyskać rozkład masy bliski stosunkowi 50:50[1]. Podobnie pomiędzy przednie i tylne koła rozłożony był moment obrotowy[4]. By zrekompensować dodatkowy ciężar bardziej złożonego układu napędowego, wiele części zostało zbudowanych z bardzo lekkich, egzotycznych materiałów[4]. Innowacją zastosowaną w samochodzie były hamulce antypoślizgowe Dunlop Maxaret; ten system nie został jednak użyty w wyścigach[5].

Pierwotnie model był przystosowany do silnika o pojemności 2,5 litra[3]. Gdy projekt był bliski ukończenia, ogłoszenie zmian w przepisach, polegających na zmniejszeniu maksymalnej pojemności silnika do 1,5 litra było rozczarowaniem dla Fergusona[4]. Ferguson skorzystał zatem ze starych, zmodyfikowanych silników Climax FPF Mk II R4 o pojemności 1498 cm³ i mocy 151 KM, który nie był konkurencyjny w stosunku do jednostek Ferrari V6[4], a ze względu na napęd na cztery koła miał także niedostatki mocy[3].

Testujący początkowo samochód Jack Fairman nie potrafił sobie z nim poradzić[1]. Następnie testy modelem P99 rozpoczął Stirling Moss, który musiał zmienić styl jazdy, by mieć kontrolę nad pojazdem[1]. Na odbywające się na torze Aintree Grand Prix Wielkiej Brytanii 1961 samochód został przekazany zespołowi Rob Walker Racing Team[4], ale kierujący nim Fairman nie spisywał się w wyścigu dobrze, kwalifikując się na 20 miejscu[6]. Po 39 okrążeniach Fairman przekazał samochód Mossowi, który brał udział Lotusem w tym samym wyścigu, ale wycofał się z powodu awarii hamulców[7]. Po 55 okrążeniach Moss został zdyskwalifikowany za próbę odpalenia samochodu na popych[7].

Dwa miesiące później Moss wziął udział w niewliczanych do Mistrzostw Świata Formuły 1 zawodach na torze Oulton Park, mając za konkurentów takich kierowców, jak Jack Brabham, Bruce McLaren, Jim Clark, John Surtees, Innes Ireland, Graham Hill, Joakim Bonnier i Dan Gurney[3]. Moss zakwalifikował się na drugim miejscu, ale na starcie wskutek problemów ze skrzynią biegów spadł na ósmą pozycję[3]. Na szóstym okrążeniu Moss objął prowadzenie i wygrał wyścig z przewagą 46 sekund nad drugim Brabhamem, co było pierwszym i jedynym przypadkiem zwycięstwa samochodu z napędem na cztery koła w Formule 1[3].

W 1962 roku samochód się nie ścigał, a w 1963 roku Graham Hill zajął nim szóste miejsce w nieoficjalnym Grand Prix Australii oraz drugie w zawodach Lakeside International[8]. W 1964 roku model P99 wypożyczył Peter Westbury, który zdobył nim tytuł mistrza Wielkiej Brytanii w wyścigach górskich[8]. Ferguson P99 ścigał się do 1968 roku[8].

W 2004 roku samochód został odrestaurowany[3]. Od 2006 roku model regularnie bierze udział w festiwalu w Goodwood[4].

Wyniki w Formule 1

edytuj
Sezon Zespół Silnik Kierowcy Wyniki w poszczególnych eliminacjach Wyniki
kierowców
Wyniki
konstruktora
                Punkty Pozycja Punkty Pozycja
1961 R.R.C. Walker Racing Team Climax   Jack Fairman - - - - DK - - - 0 NS 0 NS
  Stirling Moss 0 (21) 3

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Ferguson P99 4WD F1 Car. thepetrolstop.com, 2011-03-11. [dostęp 2013-03-16]. (ang.).
  2. Ferguson P99. statsf1.com. [dostęp 2013-03-16]. (ang.).
  3. a b c d e f g h Keith Collantine: Ferguson P99: The only four-wheel-drive F1 winner. f1fanatic.co.uk, 2011-07-02. [dostęp 2013-03-16]. (ang.).
  4. a b c d e f g Wouter Melissen: Ferguson P99 Climax. ultimatecarpage.com, 2010-10-25. [dostęp 2013-03-16]. (ang.).
  5. The Ferguson P99. ferguson-museum.co.uk. [dostęp 2013-03-16]. (ang.).
  6. British Grand Prix 1961 – Wyniki kwalifikacji. f1wm.pl. [dostęp 2013-03-16]. (pol.).
  7. a b British Grand Prix 1961 – Rezultat wyścigu. f1wm.pl. [dostęp 2013-03-16]. (pol.).
  8. a b c 1961 Ferguson Climax P99 Four-Wheel-Drive F1 Racing Car. rmauctions.com. [dostęp 2013-03-16]. (ang.).