Wikipedia

Grzegorz Ciechowski

polski muzyk

Grzegorz Zbigniew[a] Ciechowski (ur. 29 sierpnia 1957 w Tczewie, zm. 22 grudnia 2001 w Warszawie) – polski muzyk rockowy, pianista, flecista, poeta, kompozytor, felietonista, autor tekstów.

Grzegorz Ciechowski
Ilustracja
Grzegorz Ciechowski (1989)
Imię i nazwisko

Grzegorz Zbigniew[a] Ciechowski

Pseudonim

Obywatel G.C.
Ewa Omernik
Grzegorz z Ciechowa

Data i miejsce urodzenia

29 sierpnia 1957
Tczew

Data i miejsce śmierci

22 grudnia 2001
Warszawa

Przyczyna śmierci

tętniak serca

Instrumenty

flet poprzeczny, instrumenty klawiszowe

Gatunki

rock, post-punk, nowa fala, art rock

Zawód

muzyk

Aktywność

1976–2001

Powiązania

Lady Pank, Justyna Steczkowska, Kayah, Nowo Mowa

Zespoły
Republika (1981–1986, 1990–2001)
Obywatel G.C. (1986–1992)
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa
Popiersie Grzegorza Ciechowskiego wyrzeźbione przez Dorotę Dziekiewicz-Pilich
Tablica pamiątkowa w miejscu urodzenia Grzegorza Ciechowskiego na ścianie domu przy ul. Nowy Rynek w Tczewie
Grób Grzegorza Ciechowskiego na Powązkach Wojskowych
Gwiazda Grzegorza Ciechowskiego w Alei Gwiazd Polskiej Piosenki w Opolu
Tablica poświęcona Grzegorzowi Ciechowskiemu przed klubem Akademickie Centrum Kultury i Sztuki „Od Nowa” w Toruniu
Plac im. Grzegorza Ciechowskiego przed Centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki w Toruniu
Mural na Domu Studenckim nr 12 w Toruniu
Parowóz TKt48-170 w barwach Republiki w Tczewie

Działalność artystyczną zaczynał w toruńskim klubie studenckim „Od Nowa” w 1980. W tym samym roku został liderem i wokalistą zespołu Republika. Jako solista występował m.in. pod pseudonimami Obywatel G.C. i Grzegorz z Ciechowa[1]. Pisał również teksty innym wykonawcom, m.in. zespołowi Lady Pank („Zostawcie Titanica”) i Justynie Steczkowskiej (pod pseudonimem Ewa Omernik)[2].

Życiorys

edytuj

Rodzina i edukacja

edytuj

Urodził się 29 sierpnia 1957 w Tczewie[3][4]. Był drugim z trojga dzieci Zbigniewa Ciechowskiego (1923–1993)[5], prezesa tczewskiej Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej[6], i Heleny Omernik (1930[5]–2022[7]). Miał siostry: Aleksandrę (ur. 26 sierpnia 1954) i Małgorzatę (ur. 1966)[8]. Pochodzi z rodziny o muzycznych tradycjach – jego dziadek ze strony matki, Robert, należał do Berlińskiej Orkiestry Królewskiej, a rodzeństwo matki grało na różnych instrumentach[9]. Był radosnym, beztroskim, odważnym i ciekawym świata dzieckiem, które wykazywało cechy przywódcze[10].

W latach szkolnych rozwijał zainteresowania muzyczne i literackie; grał na flecie i pianinie, wykazywał zainteresowanie jazzem, zbierał płyty i pisał wiersze (wzorował się na Janie Kasprowiczu i Kazimierzu Przerwa-Tetmajerze, był zafascynowany poezją Guillaume’a Apollinaire’a)[11]. Lubił sport; trenował lekkoatletykę i ćwiczył kulturystykę[12].

W 1976 ukończył naukę w I Liceum Ogólnokształcącym im. Marii Skłodowskiej-Curie w Tczewie[13]. Studiował polonistykę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu[14]. W trakcie studiów odbył praktyki studenckie w IV Liceum Ogólnokształcącym w Toruniu[15], wydał tom wierszy i rozpoczął karierę muzyczną.

Kariera

edytuj
Osobny artykuł: Republika (zespół muzyczny).

Na początku kariery muzycznej grał w zespołach: Nocny Pociąg i Jazz Formation[16]. Pisał teksty piosenek dla zespołu Symboliczna Łapka Misia[17]. W 1979 dołączył jako flecista do zespołu Res Publica prowadzonego przez Jana Castora, a w 1980 został liderem i wokalistą grupy, i zmienił jej nazwę na Republika [18]. Zespół rozpoczął publiczne występy jesienią 1981 w Studenckim Klubie Pracy Twórczej „Od Nowa” w Toruniu przy Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu[19]. Nagrał z Republiką dwa albumy: Nowe sytuacje (1983) i Nieustanne tango (1984)[20], na który napisał większość piosenek, a niektóre stały się przebojami.

Tworząc piosenki, najpierw komponował melodię, a dopiero później pisał teksty[21]. Jako jeden z pierwszych w polskim show-biznesie zaczął stosować kontrowersję jako sposób na promocję zespołu i swojej osoby. Wyreżyserował reportaż radiowy, w którym zaprezentował się jako gwiazda rocka[22].

W styczniu 1986 wziął udział jako klawiszowiec w pierwszej sesji nagraniowej debiutanckiego albumu zespołu Kobranocka[23]. W czerwcu tego samego roku zakończył działalność Republiki i, jako Obywatel G.C., wydał album o tym samym tytule[24]. Jego solowa twórczość była bardziej osobista i łagodniejsza, a brzmienie bardziej oparte na instrumentach klawiszowych i mniej oryginalne niż wcześniej. Wyraźnie wzbogacił instrumentarium, grał m.in. na pianie Fendera i organach Hammonda. W sierpniu 1988 wystąpił na 27. Międzynarodowym Festiwalu Piosenki w Sopocie, na którym premierowo wykonał piosenkę „Nie pytaj o Polskę” ze swojej nadchodzącej płyty[25]. Następnie wyruszył w cieszącą się popularnością trasę koncertową po Polsce pt. „Obywatel G.C. wchodzi na scenę”, która obejmowała występy w Warszawie, Poznaniu, Krakowie, Katowicach, Łodzi i Olsztynie[26]. W czasie trwania tej trasy, w listopadzie 1988, wydał album pt. Tak! Tak!, który początkowo miał zawierać jego utwory w wykonaniu innych artystów, ale podczas nagrań demo zmienił zdanie i zdecydował się sam nagrać partie wokalne[25]. Album promował singlami „Nie pytaj o Polskę” i „Tak... tak... to ja”, które dotarły do pierwszej miejsca na liście przebojów[25]. W 1989 wydał album z napisaną przez siebie ścieżką dźwiękową do filmu Janusza Kijowskiego Stan strachu; soundtrack promował singlem „Ja Kain, ty Abel”[27].

W 1990 wrócił do śpiewania z Republiką, a pierwszy koncert po zjednoczeniu zagrali na 27. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, na którym wystąpił także z projektem Obywatel G.C.[28]. Po reaktywacji Republiki odbył z nią trasę koncertową dla amerykańskiej Polonii w Chicago i Nowym Jorku oraz wydał album pt. 1991[29], który promowali utworem „Lawa”. Ciechowski w tym samym roku wydał także solowy album pt. Obywatel świata i napisał muzykę filmową do serialu Schloss Pompon Rouge, a Roland Rowiński napisał scenariusz do filmu Obywatel świata na podstawie noweli Ciechowskiego[30]. Artysta w 1993 wydał z Republiką album studyjny pt. Siódma pieczęć i album koncertowy pt. Bez prądu z akustycznymi aranżacjami ich utworów[31].

Od połowy lat 90. stabilizował swoje życie osobiste i karierę muzyczną, m.in. wydał składankową płytę solową pt. Selekcja i tom wierszy Wokół niej[32], a z Republiką nagrał płytę pt. Republika marzeń. W 1996 pod pseudonimem artystycznym Grzegorz z Ciechowa wydał album pt. OjDADAna z muzyką nawiązującą do polskiego folkloru, zawierającą m.in. utwór „Piejo kury, piejo”. Udzielał się też jako producent płytowy, współpracował m.in. z Kayah, Kasią Kowalską, Justyną Steczkowską, Marcinem Rozynkiem, Krzysztofem Antkowiakiem i Katarzyną Groniec. Został bohaterem filmu dokumentalnego Ewy Sałużanki Ciechowski, ty masz szczęście (1997)[33]. W 1998 nagrał i wydał album z Republiką pt. Masakra, który promowali przebojami: „Mamona”, „Raz na milion lat” i „Odchodząc”. Napisał ścieżkę dźwiękową do filmów: Moja Angelika (1999) Stanisława Kuźnika i Wiedźmin (2001)[34].

Nagrania do kolejnej płyty Republiki przerwała niespodziewana śmierć Ciechowskiego. Kilka gotowych piosenek, m.in. „Śmierć na pięć”, zostało wydanych w 2002 na albumie pt. Republika. Zespół zakończył działalność koncertem pt. „Kombinat”, który odbył się 16 marca 2002 w ramach 23. Przeglądu Piosenki Aktorskiej[35].

Archiwalne nagrania Ciechowskiego i Republiki ukazały się po śmierci artysty w kilku obszernych wydawnictwach płytowych. Album z koncertem zespołu, zarejestrowanym w 1998 w studiu Programu Trzeciego, dołączono 7 listopada 2007[36] do dziennika „Rzeczpospolita”. Od kilku lat odbywają się w Tczewie festiwale jego muzyki In memoriam. Toruń przyznaje nagrodę artystyczną jego imienia. Pod koniec lata 2007 przygotowano książkę o Obywatelu G.C. pt. „Grzegorz Ciechowski 1957–2001. Wybitny artysta rodem z Tczewa”, którą zredagował jego szkolny kolega, poseł Jan Kulas.

Śmierć i pochówek

edytuj

Zmarł niespodziewanie w sobotę, 22 grudnia 2001 w szpitalu w Warszawie[37], po przeprowadzonej w trybie nagłym operacji tętniaka serca. Tuż przed tym zabiegiem spisał testament[38].

4 stycznia 2002 odbył się pogrzeb Ciechowskiego, a urnę z jego prochami złożono na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C 17, rząd 5)[39][40][41].

Nagrody

edytuj

W 2002 otrzymał za album Wiedźmin Orła w kategorii „Najlepsza muzyka”[42].

Corocznie, podczas koncertu pamięci Grzegorza Ciechowskiego w Akademickim Centrum Kultury i Sztuki „Od Nowa” na toruńskich Bielanach, przyznawana jest specjalna nagroda jego imienia dla młodych, utalentowanych muzyków.

Prezydent Aleksander Kwaśniewski odznaczył go pośmiertnie Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[39][40][43].

12 września 2009 na Międzynarodowym Festiwalu Producentów Muzycznych Soundedit '09 otrzymał pośmiertnie nagrodę „Człowiek ze Złotym Uchem”[44]. Statuetkę w imieniu zmarłego producenta odebrała jego córka, Weronika Ciechowska[44].

Upamiętnienie

edytuj
  • Od 2002 w Tczewie, rodzinnym mieście Ciechowskiego, odbywa się festiwal muzyczny „In Memoriam”, podczas którego od 2006 rozgrywany jest Ogólnopolski Konkurs Piosenek Grzegorza Ciechowskiego. Również od 2002 w Akademickim Centrum Kultury i Sztuki „Od Nowa” w Toruniu odbyła się koncert pamięci Grzegorza Ciechowskiego[45].
  • Imieniem Grzegorza Ciechowskiego nazwano: ulicę w Łodzi (na osiedlu Mikołajew)[46], ulicę w miejscowości Kolonia Brużyca[47], ukicę na Ratajach w Poznaniu[48], skwer w warszawskiej dzielnicy Targówek[49], Amfiteatr w Tczewie[50], plac przed Centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki w Toruniu[51].
  • Jego zespół Republika został uhonorowany w Toruniu w Piernikowej Alei Gwiazd, specjalną płytą mosiężną na trotuarze na Rynku Staromiejskim.
  • W grudniu 2014 Narodowy Bank Polski wyemitował srebrne monety kolekcjonerskie poświęcone Grzegorzowi Ciechowskiemu – tradycyjną okrągłą i w kwadratową – w kształcie opakowania płyty CD. Ukazały się one w serii „Historia Polskiej Muzyki Rozrywkowej” w nakładzie 30 tys. sztuk każda[52].
  • W 2012 w Tczewie umieszczono parowóz jako zabytek pomalowany w czarno-białe pasy[53].
  • Na wydanej 3 sierpnia 2020 płycie Białasa pt. H8M5, w utworze „Inwazja” zostały wykorzystane słowa Grzegorza Ciechowskiego Inwazja spadnie na kraj z piosenki „Noc wampira” Republiki.
  • W grudniu 2020 na szczycie budynku UMK przy ul. Reja 25 powstał mural upamiętniający Grzegorza Ciechowskiego[54].
  • W 2021 jako „Grzegorz C” został wspomniany w coverze utworu „Czas Ołowiu” grupy Razem Robimy Dobro.
  • Piosenki Grzegorza Ciechowskiego zostały wykorzystane przez Teatr Muzyczny w Poznaniu do stworzenia spektaklu muzycznego Kombinat[55], w reżyserii Wojciecha Kościelniaka.
  • Na wydanej 2 listopada 2022 płycie Hard Rockets pt. Elektryczne Dziady i inne gusła znalazł się utwór "Rewolucja" stanowiący polemikę z piosenką "Tak... Tak... to ja...", którego tekst jest pisany z perspektywy świata po drugiej stronie lustra.

Życie prywatne

edytuj

W latach 70. ożenił się z Jolantą Muchlińską[56]. Rozstał się z nią przez romans z aktorką i reżyserką Małgorzatą Potocką, z którą związany był od końca 1985 do 1993[potrzebny przypis] i miał z nią córkę, Weronikę[56] (ur. 1987[potrzebny przypis]), której zadedykował utwór „Piosenka dla Weroniki”[57]. W 1994 poślubił Annę Wędrowską, z którą miał troje dzieci: Helenę (ur. 1995[potrzebny przypis]), Brunona (ur. 1996[potrzebny przypis]) i Józefinę (ur. 2002[potrzebny przypis])[56].

W Toruniu mieszkał w bloku przy ul. Szosy Lubickiej 172[58]. Później mieszkał przy ul. Wojskowej na warszawskim Zaciszu[59].

Dyskografia

edytuj
Zobacz więcej w artykule Republika (zespół muzyczny), w sekcji Dyskografia.
Zobacz więcej w artykule Obywatel G.C., w sekcji Dyskografia.

Jako Grzegorz z Ciechowa

edytuj

Jako on sam

edytuj

Inne wydawnictwa

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ a b Na stronie internetowej ZAiKS (online.zaiks.org.pl) w wyszukiwarce utworów G. Ciechowskiego.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ ciechowski.art.pl. [dostęp 2009-12-05]. (pol.).
  2. ↑ Jacek Cieślak: Piosenka pod pseudonimem. rp.pl, 2008-08-03. [dostęp 2021-01-24].
  3. ↑ Witold Filler: Gwiazdozbiór estrady polskiej: od Zimińskiej do Kayah. Philip Wilson, 1999, s. 27. ISBN 978-83-7236-097-7.
  4. ↑ Leszek Gnoiński, Jan Skaradziński, Encyklopedia polskiego rocka, Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 322, ISBN 83-7129-570-7, OCLC 43868642.
  5. ↑ a b ZBIGNIEW CIECHOWSKI [online] [dostęp 2020-05-30] (pol.).
  6. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 210.
  7. ↑ Nie żyje Helena Ciechowska, mama Grzegorza Ciechowskiego. „Żegnaj cudowny człowieku” [online], Interia.pl, 1 lutego 2022.
  8. ↑ Nie potrafił wytłumaczyć, jak komponował – po prostu czuł muzykę. Grzegorza Ciechowskiego wspominają mama i siostra [cz. 1] [online], Radio Tczew, 28 lutego 2018 [dostęp 2020-05-30].
  9. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 210, 213.
  10. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 210–212.
  11. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 214.
  12. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 217.
  13. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 219.
  14. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 371, 514.
  15. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 365.
  16. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 222, 514.
  17. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 222.
  18. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 37–38.
  19. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 12.
  20. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 318.
  21. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 225.
  22. ↑ Posłuchaj, jak Ciechowski wkręcił całą Polskę [online], Wyborcza.pl, 22 grudnia 2011 [dostęp 2016-02-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-02-12].
  23. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 64–65.
  24. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 522, 524.
  25. ↑ a b c Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 165.
  26. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 166–167, 477, 525.
  27. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 265.
  28. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 170.
  29. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 170–171.
  30. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 422.
  31. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 275, 383.
  32. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 451.
  33. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 490.
  34. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 183, 274.
  35. ↑ REPUBLIKA – 23. Przegląd Piosenki Aktorskiej, republika.art.pl [zarchiwizowane 2007-08-23].
  36. ↑ Pierwsza strona „Rzeczpospolitej” z 7 listopada 2007 [online] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-14].
  37. ↑ Grzegorz Ciechowski nie żyje. interia.pl, 2001-12-22. [dostęp 2021-01-24]. (pol.).
  38. ↑ Grzegorz Ciechowski – Informacje, ciechowski.art.pl [zarchiwizowane 2012-03-28].
  39. ↑ a b Pogrzeb Grzegorza Ciechowskiego. interia.pl, 2002-01-04. [dostęp 2021-01-24]. (pol.).
  40. ↑ a b Pogrzeb Grzegorza Ciechowskiego [online], Wyborcza.pl, 4 stycznia 2002 [zarchiwizowane z adresu 2011-02-24].
  41. ↑ Tadeusz Sobieraj: Orły Niepodległości. Cmentarz Wojskowy na Powązkach w Warszawie w setną rocznicę jego powstania (1912–2012). Ząbki: Apostolicum, 2012, s. 100. ISBN 978-83-7031-808-6.
  42. ↑ Laureaci 2002. pnf.pl. [dostęp 2021-01-24]. (pol.).
  43. ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 stycznia 2002 r. o nadaniu orderu.. isap.sejm.gov.pl. [dostęp 2023-12-03]. (pol.).
  44. ↑ a b Soundedit, czyli łódzkie święto muzyki, [w:] informacje prasowe, Warszawa: iSource SA, 10 września 2009 [dostęp 2012-10-31].
  45. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 360.
  46. ↑ Danuta Bieńkowska, Elżbieta Umińska-Tytoń, Słownik nazewnictwa miejskiego Łodzi [online], Łódzki Ośrodek Geodezji [dostęp 2023-03-27].
  47. ↑ Uchwała nr XXXIII/305/12 Rady Miejskiej w Aleksandrowie Łódzkim z dnia 28 listopada 2012 r. w sprawie: nadania nazwy ulicy w Kolonii Brużyca [online], BIP - Gmina Aleksandrów Łódzki [dostęp 2023-03-29].
  48. ↑ Poznań ma ulicę Grzegorza Ciechowskiego, „epoznan.pl” [dostęp 2018-07-02] (ang.).
  49. ↑ Uchwała nr LXIV/1797/2013 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 12 września 2013 w sprawie nadania nazwy obiektowi miejskiemu w Dzielnicy Targówek m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 9738 [on-line]. edziennik.mazowieckie.pl, 19 września 2013. [dostęp 2014-07-21].
  50. ↑ Uchwała Nr XIX /158/ 2012 Rady Miejskiej w Tczewie z dnia 26 kwietnia 2012 roku w sprawie nadania Amfiteatrowi w Tczewie imienia Grzegorza Ciechowskiego. bip.tczew.pl, 2012-04-26. [dostęp 2021-01-24]. (pol.).
  51. ↑ Plac Grzegorza Ciechowskiego w Toruniu – Kultura – Polskie Radio PiK [online], radiopik.pl [dostęp 2016-12-15].
  52. ↑ „Grzegorz Ciechowski” – piąta moneta z serii „Historia polskiej muzyki rozrywkowej”, nbp.pl, 11 grudnia 2014 [dostęp 2015-08-18] [zarchiwizowane 2017-09-06] (pol.).
  53. ↑ Sebastian Dadaczyński: Lokomotywa w barwach Republiki. tczew.naszemiasto.pl, 2012-03-07. [dostęp 2021-01-24]. (pol.).
  54. ↑ Wielki mural upamiętniający Grzegorza Ciechowskiego powstał w Toruniu [online], wyborcza.pl [dostęp 2020-12-03].
  55. ↑ Teatr Muzyczny w Poznaniu, teatr-muzyczny.pl [dostęp 2022-09-15] [zarchiwizowane 2022-07-09].
  56. ↑ a b c Weronika Kostyra: „Ukrywanie naszego uczucia było bardzo trudne”. Historia miłości Grzegorza Ciechowskiego i jego żony Anny. viva.pl, 30 maja 2024. [dostęp 2024-11-26]. (pol.).
  57. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 192.
  58. ↑ Sztuczka i Janiszewski 2015 ↓, s. 396.
  59. ↑ Wojskowa -− enklawa Bródna na Zaciszu. [w:] Zacisze w Warszawie [on-line]. [dostęp 2023-11-19].

Bibliografia

edytuj
  • Anna Sztuczka, Krzysztof Janiszewski: My Lunatycy. Rzecz o Republice. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka – MUZA SA, 2015. ISBN 978-83-287-0109-0.

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Grzegorz_Ciechowski&oldid=77057670”