Gus Van Sant
Gus Van Sant, właściwie Gus Green Van Sant Jr.[1][2][3] (ur. 24 lipca 1952[4] w Louisville[5]) – amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy, twórca kina niezależnego. Dwukrotnie nominowany do Oscara za najlepszą reżyserię za filmy Buntownik z wyboru (1997) i Obywatel Milk (2008)[6]. Laureat Złotej Palmy na 56. MFF w Cannes za film Słoń (2003).
Van Sant podczas 68. MFF w Cannes (2015). | |
Prawdziwe imię i nazwisko |
Gus Greene Van Sant Junior |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
24 lipca 1952 |
Zawód |
reżyser, scenarzysta, producent, fotograf |
Lata aktywności |
od 1982 |
Van Sant koncentruje się głównie na mrokach życia – bohaterami swoich filmów czyni rozmaitych wykolejeńców i outsiderów, ludzi żyjących na peryferiach życia.
Kariera
edytujPierwsze kroki w kinie stawiał, realizując filmy krótkometrażowe, w tym debiutancki The Discipline of D.E. (1982). Jego debiutem fabularnym była Zła noc (1986), zrealizowana jedynie za 25 tysięcy dolarów[7]. Film przyniósł mu rozgłos, ale Van Sant nie chciał pozostać jedynie w kręgu kina homoseksualnego. Jego następny film, Narkotykowy kowboj (1989), trafił już do szerokiej dystrybucji, a kolejny zrealizowany projekt – Moje własne Idaho (1991) z Riverem Phoenixem i Keanu Reevesem w rolach głównych – zyskał miano dzieła kultowego.
Po zdobyciu uznania ze strony międzynarodowej krytyki, Van Sant pojawił się na krótko w Hollywood i wraz z młodymi twórcami, Mattem Damonem i Benem Affleckiem, zrealizował nagrodzonego dwoma Oscarami Buntownika z wyboru (1997). Pomimo wielkiego sukcesu komercyjnego tego filmu, Van Sant zdecydował się na powrót do swojej wczesnej konwencji i nakręcił kameralnego Gerry’ego (2003) – poetycką opowieść o podróży dwóch przyjaciół przez amerykańską pustynię. Jego następny film w podobnym oszczędnym stylu, Słoń (2003), zdobył Złotą Palmę na 56. MFF w Cannes. Biograficzny dramat Ostatnie dni (2005) opowiadał o ostatnich dniach życia lidera zespołu rockowego Blake'a, wzorowanego na Kurcie Cobainie.
Jako wielki miłośnik rocka, zrealizował teledyski m.in. dla Red Hot Chili Peppers, Eltona Johna i Davida Bowie. Wystąpił także gościnnie w komedii Kevina Smitha Jay i Cichy Bob kontratakują (2001), serialu HBO Ekipa (2008), skeczu IFC Portlandia (2011) i thrillerze Paula Schradera The Canyons (2013) jako dr Campbell, psychoterapeuta Christiana (James Deen)[8].
Otwarcie przyznaje się do swojego homoseksualizmu[9].
Filmografia
edytujReżyser
edytujFilmy fabularne
edytuj- 1986: Zła noc (Mala Noche)
- 1989: Narkotykowy kowboj (Drugstore Cowboy)
- 1991: Moje własne Idaho (My Own Private Idaho)
- 1993: I kowbojki mogą marzyć (Even Cowgirls Get the Blues)
- 1995: Za wszelką cenę (To Die For)
- 1997: Buntownik z wyboru (Good Will Hunting)
- 1998: Psychol (Psycho)
- 2000: Szukając siebie (Finding Forrester)
- 2002: Gerry
- 2003: Słoń (Elephant)
- 2005: Ostatnie dni (Last Days)
- 2007: Paranoid Park
- 2008: Obywatel Milk (Milk)
- 2011: Restless
- 2012: Promised Land
- 2015: Morze drzew (The Sea of Trees)
- 2018: Bez obaw, daleko nie zajdzie (Don't Worry, He Won't Get Far on Foot)
Filmy krótkometrażowe
edytuj- 1967: Fun with a Bloodroot – 2 min. 20 sekund, 8 mm
- 1971: The Happy Organ – 20 min., 16 mm
- 1972: Little Johnny – 40 sekund, 16 mm
- 1973: 1/2 of a Telephone Conversation – 2 min., 16 mm
- 1975: Late Morning Start – 28 min., 16 mm
- 1978: The Discipline of DE – 9 min., 16 mm, adaptacja: William S. Burroughs
- 1981: Alice in Hollywood – 45 min., 16 mm
- 1982: The Discipline of D.E. – 9 min.
- 1982: My Friend – 3 min., 16 mm
- 1983: Where'd She Go? – 3 min., 16 mm
- 1984: Nightmare Typhoon – 9 min., 16 mm
- 1984: My New Friend – 3 min., 16 mm
- 1985: Ken Death Gets Out of Jail – 3 min., 16 mm
- 1986: Five Ways to Kill Yourself – 3 min., 16 mm
- 1991: Thanksgiving Prayer – 2 min., 35 mm, scenariusz: William S. Burroughs
- 1996: Four Boys in a Volvo – 4 min.
- 2006: Zakochany Paryż (Paris, je t'aime) – nowela "Le Marais"
- 2007: Kocham kino (To Each His Own Cinema) – nowela "First Kiss" – 3 min.
- 2008: 8 – nowela "Mansion on the Hill"
Teledyski
edytujRok | Tytuł | Artysta |
---|---|---|
1990 | "Thanksgiving Prayer" | William S. Burroughs |
"Fame '90" | David Bowie | |
1991 | "I'm Seventeen" | Tommy Conwell & The Young Rumblers |
1992 | "Under the Bridge" | Red Hot Chili Peppers |
"Bang Bang Bang" | Tracy Chapman | |
"Runaway" | Deee-Lite | |
"The Last Song" | Elton John | |
1993 | "San Francisco Days" | Chris Isaak |
"Just Keep Me Moving" | k.d. lang | |
"Creep" (wersja alternatywna) | Stone Temple Pilots | |
1995 | "Understanding" | Candlebox |
1996 | "The Ballad of the Skeletons" | Allen Ginsberg/Paul McCartney, Philip Glass, Lenny Kaye |
1998 | "Weird" | Hanson |
2005 | "Who Did You Think I Was?" | John Mayer Trio |
2007 | "Desecration Smile" | Red Hot Chili Peppers |
Nagrody
edytuj- Złota Malina Najgorsza reżyseria: 1998: Psychol
- Nagroda na MFF w Cannes
- Złota Palma: 2003: Słoń
- Najlepsza reżyseria: 2003: Słoń
- Nagroda Specjalna Jury: 2007: Paranoid Park
- Nagroda Francuskiego Systemu Edukacji Narodowej: 2003: Słoń
- Nagroda na MFF w Berlinie
- Nagroda Gildii Niemieckich Kin Arthousowych: 2001: Szukając siebie
- Nagroda Międzynarodowego Stowarzyszenia Kin Artystycznych (forum "Nowe Kino"): 1990: Narkotykowy kowboj
- Nagroda Teddy za najlepszy film krótkometrażowy poświęcony gejom i lesbijkom: 1987: My New Friend, Psychol
Zobacz też
edytuj- J.T. LeRoy – amerykański pisarz, według niektórych literackie alter ego Gusa Van Santa
Przypisy
edytuj- ↑ Gus Van Sant Biography (1952?-). Film Reference. [dostęp 2017-01-16]. (ang.).
- ↑ Gus Van Sant Director, Screenwriter, Producer, Photographer. TV Guide. [dostęp 2017-01-16]. (ang.).
- ↑ Gus Van Sant. FILMSTARTS.de. [dostęp 2017-01-16]. (niem.).
- ↑ Gus Van Sant (24 de Julho de 1952) Artista. Filmow. [dostęp 2017-01-16]. (port.).
- ↑ Gus Van Sant. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-01-16]. (ang.).
- ↑ Gus Van Sant. TV.com. [dostęp 2017-01-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-04)]. (ang.).
- ↑ Gus Van Sant. AllMovie. [dostęp 2017-01-16]. (ang.).
- ↑ Simon Dang (2012-08-06): Gus Van Sant Joins Paul Schrader's 'The Canyons'; Behind The Scenes Photos Of James Deen, Lindsay Lohan & More. IndieWire. [dostęp 2017-01-16]. (ang.).
- ↑ Gus Van Sant – Interview with an Openly Gay Filmmaker. About.com: Gay Life. [dostęp 2017-01-16]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Gus Van Sant w bazie IMDb (ang.)
- Gus Van Sant w bazie Notable Names Database (ang.)
- Gus Van Sant w bazie Filmweb
- ISNI: 0000000121419255
- VIAF: 85081604
- LCCN: nr93043591
- GND: 119373432
- NDL: 00707409
- LIBRIS: 1zcgpkhk3csp2nl
- BnF: 13607881b
- SUDOC: 055324592
- NKC: pna2005261940
- BNE: XX1288280
- NTA: 079527590
- BIBSYS: 98058076
- CiNii: DA07479324
- PLWABN: 9810650041505606
- NUKAT: n2009046191
- J9U: 987007428876505171
- CANTIC: a10945015
- LNB: 000229822
- KRNLK: KAC200905202