Kwas nadjodowy

Kwas nadjodowy (meta)
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
podst.	hydroksy-λ7-jodanotrion
addyt.	hydroksydotrioksydojod
wodor.	wodoro(tetraoksydojodan)
	Inne nazwy i oznaczenia
półsyst.	kwas nadjodowy
Stocka	kwas jodowy(VII)
inne	kwas metanadjodowy, kwas metajodowy(VII)
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	HIO4
Masa molowa	191,91 g/mol
	Identyfikacja
Numer CAS	13444-71-8
PubChem	65185
Niebezpieczeństwa
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie podanego źródła
Żrący; (C)	Utleniający; (O)
Zwroty R	R8, R34
Zwroty S	S26, S36/37/39, S45
	Podobne związki
Inne aniony	kwas podjodawy; kwas jodawy; kwas jodowy
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kwas ortonadjodowy
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
podst.	pentahydroksy-λ7-jodanon
addyt.	pentahydroksydooksydojod
wodor.	pentawodoro(heksaoksydojodan)
	Inne nazwy i oznaczenia
półsyst.	kwas ortonadjodowy
Stocka	kwas ortojodowy(VII)
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	H5IO6
Masa molowa	227,94 g/mol
Wygląd	kryształy
	Identyfikacja
Numer CAS	10450-60-9
PubChem	25289
InChI
	InChI=1S/H5IO6/c2-1(3,4,5,6)7/h(H5,2,3,4,5,6,7)
	InChIKey
	TWLXDPFBEPBAQB-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Gęstość
	3,38 g/cm³; ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	łatwo (20 °C)
	w innych rozpuszczalnikach
	etanol: rozpuszczalny
Temperatura topnienia	122 °C
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Zwroty H	H272, H314
Zwroty P	P220, P280, P305+P351+P338, P310
	Europejskie oznakowanie substancji
	oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Utleniający; (O)	Żrący; (C)
Zwroty R	R8, R34
Zwroty S	S17, S26, S36/37/39, S45
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 3 1
Temperatura zapłonu	nie dotyczy °C
	Podobne związki
Inne aniony	kwas podjodawy; kwas jodawy; kwas jodowy
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kwas nadjodowy – nieorganiczny związek chemiczny, kwas tlenowy jodu na stopniu utlenienia VII. W zależności od zawartości wody w cząsteczce występuje w postaci orto (o wzorze H₅IO₆) i meta (o wzorze HIO₄).

Właściwości

Kwas nadjodowy jest białym ciałem stałym, rozpuszczalnym w wodzie (około 3 kg/l w 20 °C) oraz w alkoholu etylowym. Występuje w postaci rozpływających się w powietrzu kryształów. Jego temperatura topnienia zawiera się w granicach 124–127 °C. Powyżej tej temperatury następuje rozkład, podczas którego powstaje woda, tlen oraz tlenek jodu(V).

pH jego wodnych roztworów wynosi około 1,2 (100 g/l H₂O w 20 °C). Ma właściwości higroskopijne.

Kwas nadjodowy jest otrzymywany przez anodowe utlenienie kwasu jodowego.

Kwas ortojodowy jest używany w chemii organicznej do badania struktury związków organicznych. Może on oddzielać dwie grupy hydroksylowe z grup aldehydowych, znajdujących się przy sąsiadujących atomach węgla. Jest to pomocne przy określaniu struktur węglowodanów^[4].

Substancja, podobnie jak w przypadku innych związków jodu, powoduje uczulenie. Może powodować astmę, zapalenie oskrzeli czy też wysypkę.

Przy spożyciu występują oparzenia przełyku i żołądka. Działa parząco na oczy.

Przy kontakcie substancji z oczami lub skórą należy przemyć je dużą ilością wody (w wypadku oczu – przy szeroko odchylonej powiece).

Po spożyciu należy podać choremu dużą ilość wody. Nie powinno się wywoływać wymiotów (aby nie doprowadzić do perforacji przewodu pokarmowego) oraz zobojętniać substancji.

Ponadto należy skontaktować się z lekarzem.

↑ ^a ^b ^c ^d Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4 .
↑ ^a ^b Kwas nadjodowy. ^{[martwy link]} The Chemical Database. Wydział Chemii Uniwersytetu w Akronie. [dostęp 2013-04-07]. (ang.).^{[niewiarygodne źródło?]}
↑ ^a ^b Kwas nadjodowy (nr 379891) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
↑ R.T. Morrison, R.N. Boyd: Chemia organiczna. PWN, 1990.