Wikipedia

Inowrocławskie Kopalnie Soli „Solino”

(Przekierowano z IKS Solino)

Inowrocławskie Kopalnie Soli „Solino” S.A. – polska spółka akcyjna w składzie Grupy Orlen z siedzibą w Inowrocławiu, w województwie kujawsko-pomorskim, dysponująca dwiema czynnymi kopalniami soli kamiennej w kraju.

Inowrocławskie Kopalnie Soli „Solino” S.A.
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Adres

ul. Świętego Ducha 26A, 88-100 Inowrocław

Data założenia

1928

Forma prawna

spółka akcyjna

Prezes

Wojciech Kotlarek[1]

Przewodniczący rady nadzorczej

Błażej Krawczyszyn

Udziałowcy

PKN Orlen SA (100%)

Nr KRS

0000045258

Zatrudnienie

260

Dane finansowe
Kapitał zakładowy

19.145.600 zł

Położenie na mapie Inowrocławia
Mapa konturowa Inowrocławia, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „IKS Solino S.A.”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „IKS Solino S.A.”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „IKS Solino S.A.”
Położenie na mapie powiatu inowrocławskiego
Mapa konturowa powiatu inowrocławskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „IKS Solino S.A.”
Ziemia52°47′45″N 18°15′49″E/52,795833 18,263611
Strona internetowa

Informacje ogólne

edytuj

Produkty

edytuj

Spółka zajmuje się produkcją solanki przemysłowej, konfekcjonowaniem soli spożywczej oraz magazynowaniem ropy i paliw. Firma jest największym producentem solanki w Polsce w wielkości 9 mln m³ rocznie[2]. Głównymi odbiorcami tego produktu są zakłady przemysłu chemicznego: Soda Polska Ciech S.A. oraz Anwil S.A. Przedsiębiorstwo dostarcza również solankę do Uzdrowiska Inowrocław, a także wykorzystuje ją w procesach tłoczenia ropy naftowej i paliw do podziemnych magazynów, które są jedynym tego typu obiektem w Polsce o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa energetycznego państwa. W 2016 spółka posiadała w Polsce 57% pojemności magazynowych ropy naftowej oraz 46% paliw płynnych[3].

Podstawowe wyroby soli konfekcjonowanej to[4]:

Akcjonariat

edytuj

Właścicielem 100% akcji spółki jest ORLEN S.A.[5]

Struktura

edytuj
  • Kopalnia Soli i PMRiP Góra – Radojewice, mieści także Podziemny Magazyn Ropy i Paliw
  • Kopalnia Soli Mogilno – Przyjma koło Mogilna, mieści także Kawernowy Magazyn Gazu Ziemnego
  • Biuro Produkcji i Sprzedaży – Inowrocław
  • Dział Kontroli Jakości
  • Dział Handlu i Logistyki
  • Dział Marketingu i Sprzedaży

Systemy zarządzania

edytuj
  • System Zarządzania Jakością ISO 9001
  • Certyfikat ISO 14001
  • System Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności Food Safety Certyfication 22000:2010.
  • System Zarządzania BHP spełniający wymagania normy PN-N 18001:2004
  • System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji spełniający wymagania normy ISO/IEC 27001:2014.
  • Świadectwo Realizatora Programu „Odpowiedzialność i Troska” (Responsible Care)

Orkiestra Górnicza

edytuj

W przedsiębiorstwie od 1968 roku funkcjonuje 40-osobowa dęta orkiestra górnicza, która uświetnia ważne uroczystości w zakładzie, mieście i regionie. Muzycy występują w strojach galowych tj. w górniczych mundurach z czerwonymi pióropuszami[6]. Od 1973 roku orkiestra bierze udział w przeglądach orkiestr dętych i festiwalach ogólnopolskich, uzyskując dyplomy i wyróżnienia.

Historia

edytuj

Historia przedsiębiorstwa sięga 1928 roku, kiedy wydrążono szyb „Solno I” w Inowrocławiu. Wcześniej, w 1873 roku powstała pierwsza warzelnia soli, w 1874 i 1889 kopalnie soli w Inowrocławiu, a w 1882 roku – fabryka sody w Mątwach, które zainaugurowały rozwój przemysłu chemicznego opartego na wydobyciu soli kamiennej na Kujawach. W latach 1928–1969 sól wydobywano tylko w Inowrocławiu, od 1969 roku także w kopalni otworowej w Górze koło Inowrocławia. W 1986 roku władze rządowe ze względów bezpieczeństwa zdecydowały o likwidacji kopalni w Inowrocławiu, a jednocześnie otwarto drugą kopalnię otworową w Przyjmie koło Mogilna.

1 sierpnia 1992 nastąpiła komercjalizacja przedsiębiorstwa i przekształcenie w spółkę akcyjną Skarbu Państwa. W 1996 roku większościowy pakiet akcji przedsiębiorstwa odkupił od Skarbu Państwa PKN Orlen[2]. Od 1998 roku Inowrocławskie Kopalnie Soli „Solino” oprócz wydobywania solanki oraz konfekcjonowania soli zajmowały się podziemnym magazynowaniem ropy i paliw w podziemnych komorach, które powstały po wydobyciu solanki metodą ługowania przez otwory wiercone z powierzchni. Podziemne magazynowanie paliw polega na wtłaczaniu w górną część komory wypełnionej solanką produktu magazynowanego. W tym czasie solanka z dolnej części komory wypychana jest na powierzchnię i wykorzystana do celów przemysłowych. Aby wydobyć produkt na zewnątrz, wtłacza się na dno magazynu solankę przemysłową, która z kolei wypycha paliwo na powierzchnię[7]. Jest to najbardziej bezpieczny i przyjazny dla środowiska sposób przechowywania surowców energetycznych. W 2002 rozpoczęto eksploatację jedynego w Polsce Podziemnego Magazynu Ropy i Paliw o pojemności 6 mln m³ w kawernach poeksploatacyjnych Kopalni Soli „Góra”[2]. Magazynowane są w nim m.in. państwowe rezerwy strategiczne[2].

W czerwcu 2011 roku PKN Orlen nabył resztę akcji Kopalni Soli „Solino” od Skarbu Państwa[8]. W latach 1996–2016 inwestycje w środki trwałe wyniosły 600 mln zł. Od 2010 zysk pooperacyjny wynosił 25 mln zł rocznie[2]. W 2009 roku przedsiębiorstwo znalazło się na Liście 2000 największych polskich firm w rankingu Rzeczpospolitej[9].

W 2014 w zakładzie odbył się strajk głodowy na tle niekorzystnych zmian warunków pracy i płacy[10]. W 2016 zrealizowano budowę infrastruktury naziemnej do nowych otworów eksploatacyjnych w Kopalni Soli „Mogilno”[2]. Zatrudnienie w 2016 roku sięgało 259 osób[2].

Po wyczerpaniu złóż w Górze koło Inowrocławia, PKN Orlen planuje perspektywicznie budowę nowej kopalni soli w innej lokalizacji[11]. Wzięte pod uwagę mogą być cztery niezagospodarowane złoża soli w rejonie Polski centralnej: Rogoźno[a] k. Łodzi, Damasławek[b], Lubień Kujawski[c] i Łanięta[d], które spełniają wymogi stawiane strukturom przeznaczonym do podziemnego magazynowania[e]. Natomiast wysady Goleniów i Izbica Kujawska są brane pod uwagę, ale wymagają przeprowadzenia szczegółowych badań[12].

Kopalnia Soli „Solno” w Inowrocławiu (1928-1986)

edytuj
Osobny artykuł: Kopalnia Soli „Solno” w Inowrocławiu.

Kopalnia soli „Góra”

edytuj

W 1911 roku podczas badań geologicznych w pobliżu wsi Góra odkryto wysad solny na głębokości 113 m możliwy do eksploatacji przemysłowej[13]. W przekroju poziomym wysad ma kształt koła o średnicy 0,8 km. Złoża soli znajdują się na głębokości 104–143 m pod czapą anhydrytowo-iłowo-gipsową[14]. Po zalaniu wszystkich kopalni soli w Inowrocławiu (1907) przez wody podziemne, rząd pruski dla zapewnienia istnienia państwowej warzelni soli zainteresował się złożem w Górze, jednak nie zdecydowano się na budowę nowej kopalni[15]. W latach 20. XX w. wobec spodziewanych problemów związanych z zalewaniem projektowanego w Górze szybu, zdecydowano o drążeniu szybu „Solno” w Inowrocławiu według pomysłu inż. Kikingera[14]. Budowę podjęto dopiero na początku lat 60. XX w. Wmurowanie aktu erekcyjnego nastąpiło 26 kwietnia 1963 roku, a otwarcie Otworowej Kopalni Soli w Górze w 1969 roku[16]. Wchodziła ona w skład Inowrocławskich Kopalni Soli im. Bolesława Krupińskiego. Celem jej budowy było zaspokojenie potrzeb surowcowych oraz rezerw na wypadek awarii szybów „Solno I” lub „Solno II” w Inowrocławiu. Eksploatację soli na skalę przemysłową rozpoczęto w 1970 roku[17]. W latach 80. XX w. wprowadzono system wielostrefowej ługowniczej eksploatacji otworowej[14]. W latach 1998–2007 w 10 wyeksploatowanych kawernach solnych na głębokości ok. 350 m utworzono podziemne magazyny ropy naftowej i paliw o łącznej pojemności ok. 6 mln m³[3].

Zasoby złoża w Górze szacowane są na 1,77 mld ton soli, z czego 274 mln ton możliwe jest do eksploatacji przemysłowej[12].

Kopalnia Soli „Mogilno”

edytuj

Wysad soli cechsztyńskiej w okolicy Mogilna zlokalizowano w 1956 roku podczas wierceń w poszukiwaniu ropy naftowej[14]. Udokumentowane zostały dwa złoża: „Mogilno I” (1963-2006) i „Mogilno II” (1981-2007)[14]. Wysad ma w rzucie kształt elipsy o wymiarach 8 × 1 km. Zwierciadło solne występuje na głębokości od 210 do 600 m i pokryte jest czapą anhydrytowo-gipsowo-iłową o grubości 100–160 m[14].

Inauguracja działalności produkcyjnej w Kopalni Otworowej „Mogilno” w miejscowości Przyjma nastąpiła 13 lutego 1986 roku[16]. Eksploatacja odbywała się z powierzchni, metodą otworową z izolacją olejową stropu[14]. Pracujący tu górnicy nie musieli zjeżdżać pod ziemię. W złoża wprowadzano rury, w które wtłaczano wodę, co powodowało wypływanie solanki. Początkowo eksploatowano 16 otworów. Produkcja kopalni zastąpiła zamknięte szyby wydobywcze „Solno” w Inowrocławiu. Solankę przesyłano do Janikowskich Zakładów Sodowych (111 mln m³ w latach 1986–2016). Od 1997 kopalnia była również ważnym elementem infrastruktury technologicznej Kawernowych Magazynów Gazu Ziemnego[14]. Docelowo objętość kawern magazynowych ma wynosić 800 mln m³[14]. W 2016 zrealizowano budowę infrastruktury do sześciu nowych otworów eksploatacyjnych[18][19].

Zasoby złoża w Mogilnie szacowane są na 5,55 mld ton soli, z czego 3,94 mld ton możliwe jest do eksploatacji przemysłowej[12].

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Wysad soli „Rogoźno” ma w rzucie kształt elipsy o wymiarach 6,7 × 4 km. Zwierciadło soli pojawia się na głębokości ok. 350 m i pokryte jest czapą gipsowo-anhydrytowo-iłową od głębokości 100–180 m. W nadkładzie części wysadu znajduje się złoże węgla brunatnego (dwa pokłady o łącznej miąższości 60 m). Zasoby złoża szacowane są na 8,6 mld ton soli o znacznej czystości (98% halitu).
  2. ↑ Wysad soli cechsztyńskiej w Damasławku ma kształt elipsy o osiach 5,5 i 3,5 km oraz powierzchnię 16,5 km². Zwierciadło soli pojawia się na głębokości 446–497 m i pokryte jest czapą gipsowo-iłową o miąższości 84–294 m. Zasoby złoża szacowane są na 39,24 mld ton soli (wg Bilansu zasobów złóż kopalin w Polsce https://www.pgi.gov.pl/oferta-inst/wydawnictwa/serie-wydawnicze/bilans-zasobow-kopalin.html).
  3. ↑ Wysad soli „Lubień” ma w rzucie kształt koła o średnicy do 2,5 km. Zwierciadło soli pojawia się na głębokości 306–442 m i pokryte jest czapą gipsowo-anhydrytowo-iłową od głębokości 151–186 m. Zasoby złoża szacowane są na 4 mld ton soli.
  4. ↑ Wysad soli „Łanięta” ma w rzucie kształt elipsy 3,7 × 3,3 km. Zwierciadło soli pojawia się na głębokości 235–282 m i pokryte jest czapą gipsowo-anhydrytowo-iłową od głębokości 90–308 m. Zasoby złoża szacowane są na 2,1 mld ton soli.
  5. ↑ Szczelność uwarunkowana monolityczną budową (brak spękań, minimalna ilość przerostów skał obniżających wytrzymałość i izolacyjność), wytrzymałość samego spektrum skalnego (soli) oraz obojętność chemiczna w kontakcie z przechowywanymi węglowodorami.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Organy i struktura spółki. solino.orlen.pl. [dostęp 2024-04-20].
  2. ↑ a b c d e f g Janusz Brodziński, Kondycja Solino. Sól jest bogactwem tej ziemi. Ich trzy filary [online], Gazeta Pomorska, 9 grudnia 2016 [dostęp 2024-02-27].
  3. ↑ a b łg, IKS rozbudowuje infrastrukturę kopalni Mogilno [online], Onet.pl, 14 października 2015 [dostęp 2024-02-27] (pol.).
  4. ↑ http://www.solino.pl/PL/NaszaOferta/UzdatnianieWody/Strony/default.aspx dostęp 2017-09-12.
  5. ↑ Organy i struktura spółki [online], Solino [dostęp 2024-02-27] (pol.).
  6. ↑ Historia [online], Solino [zarchiwizowane z adresu 2015-06-26].
  7. ↑ Andrzej Suliński, Magazyn paliwa, którego nie widać [online], Express Bydgoski, 10 lutego 2007 [dostęp 2024-02-27].
  8. ↑ po/PAP, Orlen kupił kopalnie soli. Będą słone ceny na stacjach benzynowych? [online], Newsweek Polska, 20 czerwca 2011 [dostęp 2024-02-27] (pol.).
  9. ↑ http://www.solino.pl/PL/DlaMediow/Aktualnosci/Strony/SOLINO-na-Liscie-2000.aspx?pageNumber=19 dostęp 2017-09-12. [martwy link]
  10. ↑ MD, Nasz prezes zarabia krocie, a nam chce obciąć pensje [online], Fakt, 17 grudnia 2014 [dostęp 2024-02-27] (pol.).
  11. ↑ Dariusz Nawrocki, Kończą się złoża solanki pod Inowrocławiem. Co dalej z IKS Solino? [online], Gazeta Pomorska, 18 grudnia 2009 [dostęp 2024-02-27].
  12. ↑ a b c Katarzyna Cyran, Aleksander Garlicki. Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica, Al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków. Złoża soli kamiennej w Polsce i możliwości ich wykorzystania, [w:] Maciej J. Kotarba (red.) Przemiany środowiska naturalnego a rozwój zrównoważony. Wydawnictwo TBPŚ GEOSFERA 2008, Kraków, s. 231–239.
  13. ↑ Zofia Churska: Środowisko geograficzne rejonu Inowrocławia, [w:] Dzieje Inowrocławia tom 1 (do 1919 r.) Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Warszawa – Poznań – Toruń 1978. s. 16–27.
  14. ↑ a b c d e f g h i Witold Kuc, Złoża soli w Polsce w ujęciu poglądowym, „Studia i Materiały do Dziejów Żup Solnych w Polsce” (31), Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka, 2016, s. 151-205, ISSN 0137-530X [dostęp 2024-02-27].
  15. ↑ Historia inowrocławskiej kopalni [online], inowroclawfakty.pl [dostęp 2024-02-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-20].
  16. ↑ a b „Miasto na soli – historia i kultura Inowrocławia od pradziejów do 1939 roku”. Kopalnia Soli „Solno” [online], kulturawzasiegu.pl [dostęp 2024-02-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-20].
  17. ↑ Kamosiński Sławomir, Przemiany w strukturze gałęziowej i branżowej przemysłu województwa bydgoskiego, [w:] Sławomir Kamosiński, Mikroekonomiczny obraz przemysłu Polski Ludowej w latach 1950–1980 na przykładzie regionu kujawsko-pomorskiego, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2007, s. 21–74, ISBN 978-83-7177-420-1, OCLC 177361790.
  18. ↑ Agnieszka Nawrocka, Solino inwestuje w Przyjmie pod Mogilnem [online], Gazeta Pomorska, 22 października 2015 [dostęp 2024-02-27].
  19. ↑ Jubileusz 30-lecia Kopalni Soli Mogilno [online], Solino, 16 maja 2016 [zarchiwizowane z adresu 2017-09-20].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Inowrocławskie_Kopalnie_Soli_„Solino”&oldid=74389013”