IV wiek p.n.e.

IV wiek p.n.e.

VI wiek p.n.e. V wiek p.n.e. IV wiek p.n.e. III wiek p.n.e. II wiek p.n.e.

Urodzili się

384 p.n.e. – Arystoteles, filozof grecki
371 p.n.e. – Mencjusz, filozof chiński
360 p.n.e. – Pyrron, filozof grecki
356 p.n.e. – Aleksander Wielki, władca Macedonii
341 p.n.e. – Epikur, filozof grecki
335 p.n.e. – Zenon z Kition, filozof grecki, twórca stoicyzmu

Zmarli

Popiersie Aleksandra Wielkiego

399 p.n.e. – Sokrates, filozof grecki
395 p.n.e. – Lizander, wódz spartański
około 390 p.n.e. – Mozi, chiński filozof, twórca moizmu
385 p.n.e. – Arystofanes, komediopisarz grecki
370 p.n.e.
- Hipokrates, lekarz grecki
- Demokryt, filozof grecki
366 p.n.e. – Arystyp, filozof grecki
365 p.n.e. – Antystenes, filozof grecki
355 p.n.e. – Eudoksos, astronom i matematyk grecki
347 p.n.e. – Platon, filozof grecki (data sporna lub przybliżona)
336 p.n.e. – Filip II, król macedoński
330 p.n.e. – Dariusz III, ostatni król perski
323 p.n.e.
- 10 czerwca – Aleksander Wielki, władca Macedonii
- Diogenes z Synopy, filozof grecki
322 p.n.e.
- 7 marca – Arystoteles, filozof grecki
- Demostenes, mówca i polityk ateński

Wydarzenia w Europie

około 400 p.n.e.
- Celtowie osiedlili się w północnej Italii
- pierwsze ślady Celtów na ziemiach polskich (Dolny Śląsk)
- plemiona germańskie (Batawowie, Fryzowie) zaczęły wypierać Celtów z ich nadreńskich siedzib
- początek schyłku kultury łużyckiej
- powstała teoria atomu Demokryta
- prototyp kuszy (Grecja)
396 p.n.e. – Rzym zdobył etruskie miasto Weje, początek ekspansji Republiki rzymskiej w Italii
395 p.n.e. – wybuch wojny korynckiej
394 p.n.e.
- flota perska zwyciężyła Spartę u przylądka Knidos
387 p.n.e.
- rozwiązanie Związku Ateńskiego
- powstanie Akademii Platońskiej w Atenach
379 p.n.e. – początek dominacji Teb w Grecji
386 p.n.e. – Celtowie (Galowie) zdobyli i splądrowali Rzym, wcześniej spustoszyli ziemie Etrusków
378 p.n.e.
- budowa murów miejskich wokół Rzymu (tzw. mury serwiańskie)
- powstanie II Związku Morskiego
376 p.n.e. – zwycięstwo Aten nad Spartą w bitwie pod Naksos
373 p.n.e. – wielkie trzęsienie ziemi zatopiło nadbrzeżne miasto Helike (Zatoka Koryncka)
371 p.n.e. – Tebańczycy złamali potęgę Sparty w bitwie pod Leuktrami
366 p.n.e. – pierwszy raz konsulem mianowano plebejusza (Rzym)
362 p.n.e. – bitwa pod Mantineą, zwycięstwo Teb nad wojskami koalicji ateńsko-spartańskiej
359 p.n.e. – początek panowania Filipa II w Macedonii, wzrost potęgi tego kraju
358 p.n.e. – powstał II Związek Lateński, odnowienie traktatu między Rzymem a Latynami
357 p.n.e. – wprowadzono podatek od wyzwolenia niewolnika (Rzym)
356 p.n.e. – pierwszy raz dyktatorem mianowano plebejusza (Rzym)
351 p.n.e. – pierwszy cenzor plebejski (Rzym)
349 p.n.e. – Rzym odparł najazd Galów
348 p.n.e.
- Macedończycy zdobyli miasto Olint (półwysep Chalkidiki) i podporządkowali sobie całe północne wybrzeże Morza Egejskiego
- traktat pomiędzy Rzymem a Kartaginą
346 p.n.e. – pokój Filokratesa zawarty w Pelli pomiędzy Macedonią a Atenami
344 p.n.e. – igrzyska pytyjskie wzbogacono o pankration (połączenie brutalnych zapasów z boksem)
343 p.n.e.-341 p.n.e. – pierwsza wojna Rzymu z Samnitami
340 p.n.e.
- miasta greckie zawiązały koalicję przeciwko Filipowi II
- początek wojny Rzymu z Latynami
około 340 p.n.e. – wykuto w kamieniu pierwszy amfiteatr (Grecja)
339 p.n.e. – wprowadzono prawo, w myśl którego jeden z cenzorów powinien być plebejuszem (Rzym)
338 p.n.e.
- bitwa pod Cheroneą, Macedończycy podbili Grecję
- rozwiązanie Ligi Latyńskiej
337 p.n.e.
- zjazd koryncki przedstawicieli miast greckich w celu uporządkowania spraw wewnętrznych Grecji, utworzenie Związku Korynckiego
- plebejusze uzyskali dostęp do stanowiska pretora (Rzym)
336 p.n.e. – Aleksander Wielki został władcą Macedonii
335 p.n.e. – Arystoteles założył szkołę filozoficzną w Atenach
334 p.n.e. – Aleksander Wielki z 35-tysięczną armią rozpoczął podbój Persji
330 p.n.e. – Arystoteles skonstruował camera obscura
około 330 p.n.e. – Lizyp wprowadził nowy, wysmuklony kanon proporcji ciała ludzkiego (głowa równa 1/9 całkowitej wysokości postaci)
326 p.n.e. – zakaz niewoli za długi (Rzym) – Lex Poetelia
326 p.n.e.-304 p.n.e. – druga wojna Rzymu z Samnitami
około 325-300 p.n.e. – Pyteasz z Massalii opłynął Brytanię
322 p.n.e. – Ateny zorganizowały nowy związek antymacedoński, poniosły klęskę w bitwie pod Kranon
321 p.n.e. – klęska Rzymian w Wąwozie Kaudyńskim
319 p.n.e. – państwo Molossów (Epir) rozpoczęło okres 50-letniej dominacji na Bałkanach
312 p.n.e.
- rozpoczęcie budowy Via Appia, pierwszej drogi rzymskiej, łączącej Rzym z Kapuą
- budowa największego wodociągu rzymskiego – Aqua Appia
- cenzura Appiusza Klaudiusza
302 p.n.e. – Rzym uzyskał panowanie nad Kampanią i Apulią

Wydarzenia w Azji

377 p.n.e. – początek panowania Mauzolosa, władcy Karii
364 p.n.e. – w Magadha do władzy doszła dynastia Nandów
356 p.n.e. – Herostrates spalił świątynię Artemidy w Efezie
353 p.n.e. – początek budowy mauzoleum w Halikarnasie
350 p.n.e. – początek dominacji państwa Qin w Chinach
349 p.n.e. – zakończenie budowy mauzoleum w Halikarnasie
333 p.n.e. – klęska Persów pod Issos
332 p.n.e. – Aleksander Wielki zdobył Tyr (po 7-miesięcznym oblężeniu) i podbił Palestynę
331 p.n.e. – klęska władcy Persji Dariusza III w bitwie pod Gaugamelą
327-325 p.n.e. – Aleksander Wielki podbił północno-zachodnie Indie (rozbił wojska władcy indyjskiego Porosa)
325 p.n.e. – wojska Aleksandra Wielkiego dotarły do Oceanu Indyjskiego
323 p.n.e. – po śmierci Aleksandra Wielkiego zaczęły się wojny diadochów (Palestyna włączona do egipskiego państwa Ptolemeuszów)
około 321 p.n.e. – w Indiach powstało imperium Maurjów
317 p.n.e. – ostatnie oddziały greckie opuściły Indie
312 p.n.e. – Seleukos I Nikator zdobył Babilon
305 p.n.e. – na ziemiach od Indii do Azji Mniejszej powstało imperium Seleucydów
301 p.n.e. – bitwa pod Ipsos (koniec wojny diadochów), imperium Aleksandra Wielkiego rozpadło się na 4 królestwa

Wydarzenia w Afryce

332 p.n.e. – Aleksander Macedoński podbił Egipt i założył miasto Aleksandria
305 p.n.e. – początek panowania Ptolemeuszów w Egipcie

Wydarzenia w Ameryce

około 400 p.n.e. – upadek cywilizacji Olmeków
350-300 p.n.e. – powstały pierwsze państwa-miasta Majów

Wydarzenia w Australii

Więcej wydarzeń w artykułach dotyczących poszczególnych lat

400 p.n.e. 399 p.n.e. 398 p.n.e. 397 p.n.e. 396 p.n.e. 395 p.n.e. 394 p.n.e. 393 p.n.e. 392 p.n.e. 391 p.n.e.
390 p.n.e. 389 p.n.e. 388 p.n.e. 387 p.n.e. 386 p.n.e. 385 p.n.e. 384 p.n.e. 383 p.n.e. 382 p.n.e. 381 p.n.e.
380 p.n.e. 379 p.n.e. 378 p.n.e. 377 p.n.e. 376 p.n.e. 375 p.n.e. 374 p.n.e. 373 p.n.e. 372 p.n.e. 371 p.n.e.
370 p.n.e. 369 p.n.e. 368 p.n.e. 367 p.n.e. 366 p.n.e. 365 p.n.e. 364 p.n.e. 363 p.n.e. 362 p.n.e. 361 p.n.e.
360 p.n.e. 359 p.n.e. 358 p.n.e. 357 p.n.e. 356 p.n.e. 355 p.n.e. 354 p.n.e. 353 p.n.e. 352 p.n.e. 351 p.n.e.
350 p.n.e. 349 p.n.e. 348 p.n.e. 347 p.n.e. 346 p.n.e. 345 p.n.e. 344 p.n.e. 343 p.n.e. 342 p.n.e. 341 p.n.e.
340 p.n.e. 339 p.n.e. 338 p.n.e. 337 p.n.e. 336 p.n.e. 335 p.n.e. 334 p.n.e. 333 p.n.e. 332 p.n.e. 331 p.n.e.
330 p.n.e. 329 p.n.e. 328 p.n.e. 327 p.n.e. 326 p.n.e. 325 p.n.e. 324 p.n.e. 323 p.n.e. 322 p.n.e. 321 p.n.e.
320 p.n.e. 319 p.n.e. 318 p.n.e. 317 p.n.e. 316 p.n.e. 315 p.n.e. 314 p.n.e. 313 p.n.e. 312 p.n.e. 311 p.n.e.
310 p.n.e. 309 p.n.e. 308 p.n.e. 307 p.n.e. 306 p.n.e. 305 p.n.e. 304 p.n.e. 303 p.n.e. 302 p.n.e. 301 p.n.e.