Inozytol (cykloheksanoheksaol; łac. myo-Inositolum) – organiczny związek chemiczny z grupy cyklitoli(inne języki) (cyklicznych polioli)[4], cykliczny sześciowęglowy alkohol polihydroksylowy zawierający sześć grup hydroksylowych. Bywa określany jako „witamina B8[5], nie jest jednak witaminą, gdyż może być syntetyzowany przez organizm[6]. Wszystkie izomery mają słodkawy smak.

mio-Inozytol
Projekcja Hawortha mio-inozytolu

Konformacja krzesłowa mio-inozytolu
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C6H12O6

Masa molowa

180,16 g/mol

Wygląd

biały lub prawie biały krystaliczny proszek[1]

Identyfikacja
Numer CAS

87-89-8

PubChem

892

DrugBank

DB03106

Podobne związki
Pochodne

trisfosforan inozytolu, heksakisfosforan inozytolu

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

A11 HA07

Zależnie od położenia grup hydroksylowych istnieje teoretycznie dziewięć stereoizomerów inozytolu, przy czym istnieje para enancjomerów (chiro-inozytol). W myo-inozytolu (cykloheksan-cis-1,2,3,5-trans-4,6-heksaolu) grupy hydroksylowe przy węglach 1, 2, 3 i 5 znajdują się po tej samej stronie pierścienia, a grupy hydroksylowe przy węglach C4 i C6 po przeciwnej stronie. Ta forma spotykana jest najczęściej w przyrodzie i występuje w wielu roślinach i zwierzętach (w postaci w różnym stopniu ufosforylowanej(inne języki), od monofosforanu do heksafosforanu myo-inozytolu[4]).

Nazwy zwyczajowe pozostałych izomerów to: scyllo-, D-chiro-, L-chiro-, muko-, neo-, allo-, epi- i cis-inozytol. W naturze występują one jednak bardzo rzadko.

Znaczenie dla człowieka edytuj

Inozytol jest wytwarzany w organizmie przy udziale enzymu o nazwie fitaza. Buduje fosfatydyloinozytol (glicerofosfolipid), który jest prekursorem ważnych drugorzędowych przekaźników (IP3 i DAG) hormonów takich jak GnRH i TSH oraz wchodzi w skład spermy (100 g spermy zawiera 53 mg inozytolu[7]).

Inozytol zmniejsza hiperinsulinemię i hiperandrogenemię, co powoduje przy zespole policystycznych jajników powrót do regularnych cykli menstruacyjnych[8].

Otrzymywanie edytuj

myo-Inozytol na skalę przemysłową otrzymywany jest poprzez hydrolizę kwasu fitowego, a ten z kolei izolowany jest z kukurydzy.

C
6
H
18
O
24
P
6
+ 6H
2
O → C
6
H
12
O
6
+ 6H
3
PO
4

Zastosowanie edytuj

Stosowany jako składnik niektórych napojów energetyzujących takich, jak np. Red Bull, Burn, Hustler Energizer i podobnych (odpowiada głównie za poprawę samopoczucia). Obniża również ciśnienie tętnicze powstałe wskutek stresu[7].

Przypisy edytuj

  1. a b Farmakopea Polska VIII, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0.
  2. a b Inositol, [w:] ChemIDplus, United States National Library of Medicine [dostęp 2013-03-17] (ang.).
  3. myo-Inositol (nr 57569) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
  4. a b Cyditols, [w:] Bertram O. Fraser-Reid, Kuniaki Tatsuta, Joachim Thiem (red.), Glycoscience. Chemistry and Chemical Biology. Vols. I–III, Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg, 2001, s. 883, DOI10.1007/978-3-642-56874-9, ISBN 978-3-540-67764-2 (ang.).
  5. Witamina B8, Encyklopedia witamin [zarchiwizowane 2017-07-02].
  6. Piotr Szkodziak, Tomasz Paszkowski: Wpływ leczenia mio-inozytolem na insulinooporność u pacjentek z zespołem policystycznych jajników w obserwacji 3-miesięcznej.. G-Pharma Consulting. s. 1. [dostęp 2016-03-15].
  7. a b Barbara Michalik. Cholina i inozytol. „Żyjmy Dłużej”. 5/2000, maj 2000. 
  8. Artur J. Jakimiuk, Jacek Szamatowicz, Rola niedoboru inozytolu w patofizjologii zaburzeń występujących w zespole policystycznych jajników, „Ginekologia Polska”, 85, 2014, s. 55 [dostęp 2018-08-27].

Bibliografia edytuj

  • Edward Bańkowski: Biochemia: podręcznik dla studentów uczelni medycznych. Wrocław: Urban & Partner, 2004, s. 262, 579. ISBN 83-89581-10-8.