Józef Czerwiński

polski grafik

Józef Jan Czerwiński (ur. 19 marca 1907 w Wojniczu, zm. 23 marca 1978 w Warszawie[1]) – grafik, twórca rysunków i ilustracji książkowych głównie w literaturze dziecięcej, także kart i pocztówek[2], przedstawiciel Polskiej Szkoły Ilustracji. Uprawiał również malarstwo ścienne i wystawiennictwo[1].

Józef Czerwiński
Ilustracja
Józef Czerwiński, lata 60.
Data i miejsce urodzenia

19 marca 1907
Wojnicz

Data i miejsce śmierci

23 marca 1978
Warszawa

Narodowość

polska

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie (malarstwo)

Dziedzina sztuki

grafika użytkowa, ilustracja, rysunek, malarstwo

Epoka

Polska Szkoła Ilustracji

Ważne dzieła
  • Słoniątko R. Kiplinga
  • Opowiadania J. Iwaszkiewicza
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej

Wykształcenie

edytuj

Syn Michała. Szkołę średnią ukończył w Jaśle. W Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie ukończył studia malarskie w pracowni prof. Karola Tichego, graficzne u prof. Leona Wyczółkowskiego i Stanisława Chrostowskiego (1937)[3] oraz studiował prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie i w Paryżu (1937–1939)[3].

Styl artystyczny

edytuj

W ciągu zawodowej kariery współpracował z wiodącymi polskimi wydawnictwami, takimi jak Nasza Księgarnia, Iskry, Ruch, Czytelnik, WAG. W 1970 r. wykonał ilustracje do książki Rudyarda Kiplinga Słoniątko, za które został nagrodzony złotym medalem na XII Triennale w Mediolanie i zyskał międzynarodowy splendor[4]. Stworzony przez niego Pstry Wąż Skalny, Pyton i tytułowe Słoniątko wpłynęły na jego dalszą karierę. W swojej twórczości koncentrował się faunie i florze, kreacje zwierząt stały się głównym motywem jego ilustracji i znakiem rozpoznawczym[4].

Ignacy Witz, ilustrator, redaktor opracowania Grafika w książkach Naszej Księgarni, twórczość Czerwińskiego opisał następująco:

Forma Czerwińskiego, na którą składa się przeważnie podmalowana lekkim akwarelowym tonem wrażliwa i żywa kreska, posiada nader emocjonalne, impresyjne cechy. Zasadniczą tematykę stanowią zwierzęta, których nie przedstawia w sposób ściśle przyrodniczy, ale którym nadaje wyraziste piętno swojej indywidualności twórczej. Plansze i rysunki tego artysty są bardzo malarskie i bardzo swobodne, czym wyróżniają się korzystnie od prac innych grafików[1][2].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 172-4-22)[5].

Twórczość

edytuj

dla dzieci i młodzieży

dla dorosłych

Wystawy

edytuj

Uczestniczył w wielu wystawach sztuki w kraju i za granicą (Belgia, NRD, RFN, ZSRR, Finlandia, Szwecja, Wielka Brytania, Austria). Miał indywidualne wystawy w Bratysławie, Berlinie, Budapeszcie, Pradze i Sofii[2].

Wystawy indywidualne

edytuj

1954-55 – szkiców z Rumunii i ilustracji do książek dla dzieci w Warszawie

1958 – monograficzna w CBWA w Warszawie

1961 – grafiki książkowej w Galerie in der Biberstrasse w Wiedniu[1]

Ordery i odznaczenia

edytuj

Nagrody

edytuj

1951 – III nagroda na I Ogólnopolskiej Wystawie Książki i Ilustracji

1955 – Nagroda Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży

1960 – złoty medal na XII Triennale w Mediolanie za Słoniątko R. Kiplinga

1962 – nagroda II stopnia na wystawie z okazji XV-lecia PRL-u

1965 – srebrny medal na IBA w Lipsku za Opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza

1969 – wyróżnienie w konkursie Sztuka Książki Dziecięcej

1973 – honorowe wyróżnienie na I Biennale Sztuki dla Dzieci w Poznaniu za Słoniątko R. Kiplinga[1]

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Anita Wincencjusz-Patyna, Stacja Ilustracja. Polska ilustracja książkowa 1950–1980. Artystyczne kreacje i realizacje, wyd. I, Wrocław: Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego, 2008, s. 488.
  2. a b c Garaż ilustracji książkowych: Grafika w książkach 'Naszej Księgarni' – 2 [online], Garaż ilustracji książkowych, 12 maja 2018 [dostęp 2020-11-23].
  3. a b Ignacy Witz, Grafika w książkach Naszej Księgarni, wyd. I, t. I, Autor opracowania graficznego i obwoluty: Zbigniew Rychlicki, Nasza Księgarnia, 1964, s. 10.
  4. a b Józef Czerwiński – dom aukcyjny DESA Unicum [online], desa.pl [dostęp 2020-11-23].
  5. Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAWA CZERWIŃSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19].
  6. M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  7. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Linki zewnętrzne

edytuj
  • Prace J. Czerwińskiego w tomie "Grafika w książkach Naszej Księgarni" [1]
  • Pocztówki J. Czerwińskiego [2]
  • Prace J. Czerwińskiego na aukcjach Desa (w tym do Słoniątka): [3]
  • [4]