Jerzy Jurandot
Jerzy Jurandot, właśc. Jerzy Glejgewicht (ur. 19 marca 1911 w Warszawie, zm. 16 sierpnia 1979 tamże) – polski poeta, dramaturg, satyryk i autor tekstów piosenek. Mąż Stefanii Grodzieńskiej.
 Jerzy Jurandot (1955) | |
| Imię i nazwisko urodzenia |
Jerzy Glejgewicht |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
poeta, dramaturg |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Studiował na Uniwersytecie Warszawskim matematykę i chemię.
Jako literat zadebiutował w 1929, a w latach trzydziestych zyskał popularność. Pisał dla teatrzyków literackich, takich jak Cyrulik warszawski (1935), Morskie Oko, Banda, Małe Qui Pro Quo (1937–1939) i innych. Jego piosenki śpiewali m.in.: Jadwiga Andrzejewska, Chór Dana, Tadeusz Faliszewski, Stefcia Górska, Tola Mankiewiczówna, Tadeusz Olsza, Ludwik Sempoliński, Zofia Terné i Aleksander Żabczyński[1]. Pisał też dialogi filmowe, np. do filmów: Ada! To nie wypada!, Manewry miłosne czy Pani minister tańczy.
Od 1940 w getcie warszawskim, był dyrektorem artystycznym i literackim w Teatrze Melody Palace przy ul. Rymarskiej 12, a od czerwca 1942 w Teatrze Femina przy ul. Leszno 35[2]. Po rozpoczęciu w lipcu 1942 wielkiej akcji deportacyjnej z getta do obozu zagłady w Treblince ukrywał się.
Od marca 1944 prawie do wybuchu powstania warszawskiego wraz z żoną Stefanią Grodzieńską ukrywał się w mieszkaniu Heleny Niemyskiej[3] przy ulicy Filtrowej 77[4].
Po II wojnie światowej był dyrektorem Rozgłośni Polskiego Radia w Lublinie, współpracował z kilkoma teatrzykami żołnierskimi i prasą satyryczną, był także naczelnikiem Wydziału Estrady Ministerstwa Kultury i Sztuki. W Łodzi utworzył i był wieloletnim kierownikiem Teatru Satyrycznego „Syrena” (1945–1950 i 1955–1957), przeniesionego w 1948 do Warszawy. W latach 1952–1955 pełnił funkcję dyrektora Teatru Satyryków w Warszawie. Ponadto współpracował z tygodnikiem „Szpilki”.
Pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera B37-1-7)[5].
Twórczość edytuj
- Sztuki:
- Plecy – 1945
- Takie czasy – 1954
- Trzeci dzwonek – 1958
- Mąż Fołtasiówny – 1960
- Operacja Sodoma, czyli dziewiąty sprawiedliwy – 1962
- Pamiątkowa fotografia – 1966
- Rachunek nieprawdopodobieństwa – 1971
- Wspomnienia:
- Miasto skazanych. 2 lata w warszawskim getcie – 2014
- Dzieje śmiechu – 1959
- Sak
- Książki:
- "Frontem i afrontem" – 1952
- Moja tfurczość [sic] – 1966
- Operacja „Sodoma” czyli dziewiąty sprawiedliwy – 1968
Teksty piosenek edytuj
- „A jednak czegoś mi brak” (muzyka Henryk Wars)
- „A mnie w to graj” (muzyka Henryk Wars)
- „Ada to nie wypada” (muzyka Zygmunt Wiehler; posiada w repertuarze Ada Biedrzyńska, Irena Santor, Sława Przybylska, Sami Swoi)
- „Dziękuję ci moje serce” (muzyka Takis Morakis)
- „I wciąż się na coś czeka” (muzyka Franciszka Leszczyńska)
- „Idą leśni” (muzyka Jerzy Wasowski)
- „Jak odnaleźć twój ślad” (muzyka Ryszard Sielicki)
- „Jak za dawnych lat” (muzyka Henryk Wars)
- „Jest taki jeden skarb” (muzyka Jerzy Harald)
- „Już nie mogę dłużej kryć” (muzyka Henryk Wars)
- „Na moje wady już nie ma rady” (muzyka Henryk Wars)
- „Nie kochać w taką noc to grzech” (muzyka Zygmunt Wiehler)
- „Niedobrze, panie bobrze” (muzyka Jerzy Boczkowski)
- „Nikt mnie nie rozumie tak jak ty” (muzyka Zygmunt Wiehler)
- „Nie, psze pana” (muzyka Jerzy Boczkowski)
- „O jednej Wiśniewskiej” (muzyka trad. – stylizowana ballada dziadowska)
- „O królu Edwardzie i pani Simpson” (muzyka trad. – stylizowana ballada dziadowska)
- „Oj, dana” (muzyka Władysław Daniłowski)
- „Puste samoloty” (muzyka Hańba!)
- „Rosną w miastach domy” (muzyka Wawrzyniec Żuławski)
- „Sentymentalny, starszy pan” (muzyka Z. Dzięgielweski)
- „Szkoda, że niepogoda” (muzyka Marek Sart)
- „Tak jak mama nie gotuje nikt” (muzyka Andrzej Januszko)
- „Tak mało cię znam” (muzyka Władysław Szpilman)
- „Taka noc i walc, i my” (muzyka Henryk Wars)
- „Trzy listy” (muzyka Leon Boruński)
- „U cioci Pelagii” (muzyka Leon Boruński)
- „W ogródku Eldorado” (muzyka Leon Boruński)
- „Walczyk Warszawy” (muzyka Leon Rzewuski)
- „Wio, koniku” (słowa i muzyka oryginału Imre Garai)
- „Wiosną mi bądź” (muzyka Marek Sart)
Odznaczenia edytuj
- Złoty Krzyż Zasługi (1946)[6]
- Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1965)[7]
Ekranizacje edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Film fabularny 1902–1944 Jerzy Jurandot. filmpolski.pl.
- ↑ Barbara Engelking, Jacek Leociak: Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2013, s. 601, 594. ISBN 978-83-63444-27-3.
- ↑ Adam Piechowski: Losy spółdzielni mieszkaniowych w Warszawie w latach okupacji niemieckiej. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy, 1992, s. 105, 178. ISBN 83-209-0837-X.
- ↑ Magdalena Stopa, Jan Brykczyński: Ostańce. Kamienice warszawskie i ich mieszkańcy. Warszawa: Dom Spotkań z Historią, 2010, s. 33. ISBN 978-83-62020-18-8.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze. cmentarzekomunalne.com.pl. [dostęp 2019-11-18].
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 27, poz. 198
- ↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 25, 1 grudnia 1965, s. 2.
Bibliografia edytuj
- Wolański R., Leksykon Polskiej Muzyki Rozrywkowej, Warszawa 1995, Agencja Wydawnicza MOREX, ISBN 83-86848-05-7, tu hasło Jurandot Jerzy, s. 82, 83.
- Jerzy Jurandot w bazie filmpolski.pl
- Miasto skazanych. 2 lata w warszawskim getcie – rękopis.