John Malchase David Shalikashvili (gruz. ჯონ მალხაზ დევიდ შალიკაშვილი, trb. dżon malchaz dewid szalikaszwili, trl. j’on malkhaz devid shalik’ashvili, ur. 27 czerwca 1936 w Warszawie, zm. 23 lipca 2011 w Tacomie) – amerykański generał, w latach 1993–1997 Przewodniczący Kolegium Połączonych Szefów Sztabów.

John Shalikashvili
ჯონ მალხაზ დევიდ შალიკაშვილი
Shali
Ilustracja
generał generał
Data i miejsce urodzenia

27 czerwca 1936
Warszawa, II Rzeczpospolita

Data i miejsce śmierci

23 lipca 2011
Tacoma, Stany Zjednoczone

Przebieg służby
Lata służby

1958–1997

Siły zbrojne

 US Army

Jednostki

9 Dywizja Piechoty

Stanowiska

Przewodniczący Kolegium Połączonych Szefów Sztabów (1993–97)

Główne wojny i bitwy

wojna wietnamska,
I wojna w Zatoce Perskiej,
operacja Deliberate Force

Odznaczenia
Combat Infantryman Badge Army Airborne Basic Parachutist Badge United States Joint Chiefs of Staff Badge United States Army Staff Identification Badge
Defense Distinguished Service Medal - czterokrotnie (Stany Zjednoczone)
Medal Sił Lądowych za Wybitną Służbę (Stany Zjednoczone)
Legionista Legii Zasługi - trzykrotnie (USA)
Brązowa Gwiazda z odznaką waleczności (Stany Zjednoczone)
Medal za Chwalebną Służbę - czterokrotnie (Stany Zjednoczone)
Medal Lotniczy (Stany Zjednoczone) Medal Pochwalny Połączonych Sił (Stany Zjednoczone) Medal Pochwalny Sił Lądowych (Stany Zjednoczone) Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone) Medal Służby Obrony Narodowej Medal Ekspedycji Sił Zbrojnych (Stany Zjednoczone) Medal Służby w Wietnamie Medal Służby w Azji Południowo-Zachodniej Medal za Humanitarną Służbę Army Service Ribbon Overseas Service Ribbon Inter-American Defense Board Medal Meritorious Service Medal (Kanada) Krzyż Wielki Orderu Zasługi RP
Krzyż Waleczności ze srebrną gwiazdą (Rep. Wietnamu)
Krzyż Waleczności z brązową gwiazdą (Rep. Wietnamu)
Medal „Za kampanię w Wietnamie” Order Lwa Białego III klasy (Czechy)

Życiorys

edytuj

Rodzina, dzieciństwo i młodość

edytuj

Pochodzi z gruzińskiej rodziny szlacheckiej. Jego ojciec, książę Dimitri Szalikaszwili (1896–1978), służył w Armii Imperium Rosyjskiego. Po rewolucji październikowej Dimitri Szalikaszwili został podporucznikiem w armii Demokratycznej Republiki Gruzji. W 1921 roku, w momencie aneksji Gruzji przez Rosję Radziecką, służył w misji dyplomatycznej w Turcji. Następnie wyemigrował do Polski, gdzie założył rodzinę i służył w Wojsku Polskim jako gruziński oficer kontraktowy. Po ukończeniu Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie służył w stopniu rotmistrza dyplomowanego w 1 Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego. We wrześniu 1939 Dimitri Szalikaszwili brał udział w kampanii wrześniowej. W 1941 wstąpił do Legionu Gruzińskiego, organizowanego w ramach Legionów Wschodnich Wehrmachtu. Jego oddział został następnie włączony do SS-Waffengruppe Georgien i przeniesiony do Normandii, gdzie dostał się do niewoli alianckiej. Jego rodzina – żona Maria z dziećmi przebywała w Warszawie, a w 1944 ewakuowała się do Niemiec, gdzie następnie spotkała się z Dimitrim.

John Shalikashvili urodził się w 1936 roku w Warszawie pod imieniem Jan. W 1944 roku wraz z rodziną uciekł do Niemiec przed Armią Czerwoną. Po zwolnieniu ojca z niewoli w 1952 roku rodzina Szalikaszwilich wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych, gdzie Dimitri znalazł pracę w koncernie energetycznym Ameren, a Maria została zatrudniona jako urzędniczka w Commercial National Bank. Rodzina osiadła w Peorii w stanie Illinois. John Shalikashvili uczęszczał do lokalnej szkoły, a następnie studiował na Uniwersytecie Bradley. W 1958 uzyskał dyplom inżyniera mechanika. W tym samym roku rodzina uzyskała amerykańskie obywatelstwo. W 1970 uzyskał magisterium w dziedzinie stosunków międzynarodowych na George Washington University.

Kariera wojskowa

edytuj

W lipcu 1958 otrzymał powołanie do służby wojskowej. Rok później ukończył szkołę oficerską i otrzymał awans na podporucznika. Służył w oddziałach artylerii, m.in. na stanowiskach dowódcy plutonu i baterii. W latach 1968–1969 był oficerem sztabowym w Wietnamie. Następnie studiował w Naval War College w Newport w stanie Rhode Island.

Od 1970 służył jako oficer artylerii, a od 1975 jako dowódca batalionu w 9. Dywizji Piechoty w Forcie Lewis. W 1977 uczęszczał do U.S. Army War College oraz dowodził artylerią 1. Dywizji Pancernej w Niemczech. Następnie został zastępcą dowódcy dywizji. W 1987 objął stanowisko dowódcy 9. Dywizji Piechoty w Forcie Lewis.

W 1991, po zakończeniu wojny w Zatoce Perskiej objął dowództwo Operacji Provide Comfort[1], mającej na celu ochronę ludności kurdyjskiej w północnym Iraku.

W 1993 został mianowany przez prezydenta Billa Clintona na stanowisko Przewodniczącego Kolegium Połączonych Szefów Sztabów. Obowiązki objął 25 października 1993. We wrześniu 1997 przeszedł w stan spoczynku[2].

W stanie spoczynku

edytuj

W 2004 był doradcą w kampanii prezydenckiej Johna Kerry'ego. Pracował jako profesor wizytujący w Center for International Security and Cooperation na Uniwersytecie Stanforda oraz jako dyrektor w Russell Investments, L-3 Communications, Inc., Plug Power Inc., United Defense, Inc. oraz w National Bureau of Asian Research. 7 sierpnia 2004 przeszedł poważny udar mózgu.

Odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Raymond K. Bluhm (red.) – US Army, A Complete History, Army Historical Foundation, New York 2004, s. 685, ISBN 0-88363-640-4
  2. Raymond K. Bluhm (red.) – US Army, A Complete History, s.691
  3. M.P. z 1997 r. nr 83, poz. 814

Bibliografia

edytuj