Kacha Kaladze

gruziński piłkarz

Kachaber Kaladze (gruz. კახაბერ კალაძე, wym. [ˈkɑxɑbɛr kɑˈlɑdzɛ]; ur. 27 lutego 1978 w Samtredii) – gruziński piłkarz i polityk. Obrońca grającej w Serie A Genoi oraz reprezentacji Gruzji, której jest kapitanem. W latach 2001, 2002, 2003 i 2006 wybrany najlepszym zawodnikiem w swoim kraju[2]. Uznawany za jednego z najlepszych gruzińskich piłkarzy[3][4]. Od 2017 burmistrz Tbilisi.

Kacha Kaladze
კახა კალაძე
Ilustracja
Kacha Kaladze (2020)
Pełne imię i nazwisko

Kachaber Kaladze

Data i miejsce urodzenia

27 lutego 1978
Samtredia

Wzrost

186 cm

Pozycja

środkowy, lewy obrońca

Kariera juniorska
Lata Klub
1991–1993 Lokomotiv Samtredia
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole
1993–1998 Dinamo Tbilisi 82 (1)
1998–2001 Dynamo Kijów 71 (6)
2001–2010 A.C. Milan 194 (12)
2010–2012 Genoa CFC 53 (1)
W sumie: 400 (20)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole
1996–2011  Gruzja 83 (1[1])
  1. Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
podpis

Karierę rozpoczynał w zespole Dinamo Tbilisi, gdzie w ciągu pięciu lat zagrał w 82 meczach. Następnie przeszedł do ukraińskiego Dynama Kijów. Wystąpił tam w 71 spotkaniach, po czym podpisał kontrakt z AC Milan. Czterokrotnie wybierany najlepszym gruzińskim piłkarzem, w sezonie 2003/2004 mistrz Włoch, trzykrotny mistrz Ukrainy, pięciokrotny Gruzji. Z zespołem Milanu dwukrotnie zdobył puchar Ligi Mistrzów, jednokrotnie Superpuchar Europy i Klubowe Mistrzostwo Świata. W reprezentacji Gruzji Kaladze zadebiutował w 1996 roku. Od tego czasu zagrał w niej 66 razy i zdobył jednego gola, w meczu z Łotwą. Uczestniczył w siedmiu eliminacjach do mistrzostw Europy i świata, jednak Gruzja nie wywalczyła awansu na żadną z tych imprez.

Kaladze pochodzi z piłkarskiej rodziny. Jego ojciec grał w zespole Lokomotiv Samtredia i przez pewien czas był również prezesem tego klubu. W 2001 roku porwano jego brata, Lewana, zaś w 2006 roku oficjalnie potwierdzono jego zgon. W rezultacie dwóch mężczyzn skazano na karę pozbawienia wolności. Kaladze założył firmę Kala Captial i organizację Kala Foundation. Ponadto jest ambasadorem stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce.

Kariera klubowa edytuj

Gruzja i Dynamo Kijów edytuj

Kaladze w wieku 11 lat Kaladze zaczął grać dla juniorskiego zespołu swojego miasta[5]. Występował także jako napastnik w zespole Lokomotiv Samtredia, gdzie jego ojciec był prezesem. Następnie skorzystał z zaproszenia Dawita Kipianego i przeszedł do Dinama Tbilisi[6]. W zespole tym w latach 1993–1997 zagrał w 82 ligowych meczach i strzelił jednego gola[7]. W Umaglesi Liga Kaladze zadebiutował jako 16-latek w sezonie 1993/1994[8][9]. W tym samym roku został po raz pierwszy mistrzem kraju. 8 sierpnia 1995 roku w meczu Pucharu UEFA z Botewem Płowdiw Kaladze zadebiutował w pucharach europejskich[10]. Z zespołem Dinama Kaladze pięciokrotnie wygrywał rozgrywki ligowe oraz trzykrotnie zdobył Puchar Gruzji[6].

Piłkarz twierdzi, że jego dobry występ dla Gruzji w meczu z reprezentacją Włoch (0:0) przyciągnął uwagę Dynama Kijów. Powiedział: „W tamtym spotkaniu grałem przeciwko Christianowi Vieriemu, kryłem go bardzo dobrze[6].” W styczniu 1998 roku przeszedł za równowartość 280 tysięcy euro do Dynama Kijów[11]. Z klubem tym podpisał czteroletni kontrakt[12]. W Premier-liha zadebiutował 22 marca w spotkaniu z Karpatami Lwów[13]. 18 maja w meczu z Worskłą Połtawa strzelił swoją pierwszą bramkę w nowym zespole[13]. W sezonie 1997/1998 zagrał w 13 ligowych meczach[7] i wraz ze swoim klubem został mistrzem kraju[14]. W Dynamie Kijów Kaladze spędził ponad dwa i pół roku. W tym czasie zagrał w 71 ligowych meczach[7]. Został również trzykrotnie mistrzem Ukrainy i trzy razy zdobył Puchar Ukrainy[15]. Wystąpił także w obydwu półfinałowych spotkaniach z Ligi Mistrzów 1998/1999 z Bayernem Monachium (3:3 i 0:1)[16][17]. Wcześniej Dynamo pokonało takie zespoły jak Real Madryt czy Arsenal[15]. W czasie gry w Dinamo Tbilisi i Dynamie Kijów Kaladze ośmiokrotnie zostawał mistrzem kraju[18].

AC Milan edytuj

„Zawsze marzyłem o zagraniu dla czołowej drużyny zagranicznej, mogłem jednak pozostać w Kijowie, złapać kontuzję – a wtedy kariera by się dla mnie skończyła. Dlatego poprosiłem prezesa Dynama o wstawienie mnie na listę transferową.”
Kacha Kaladze, wypowiedź na temat opuszczenia Dynama Kijów w odniesieniu do kontuzji Gierasimienki[6].

Kaladze stał się najdroższym gruzińskim piłkarzem, kiedy to AC Milan zapłacił za niego 16 milionów euro[19]. Jak sam twierdzi, odszedł z Kijowa z powodu kontuzji Aleksieja Gierasimienki, po której nie wrócił on już na boisko[6]. W Serie A Kaladze zadebiutował 4 lutego 2001 roku w spotkaniu z Reggina Calcio[20]. Początkowo grał na różnych pozycjach w Milanie, zaś o miejsce w składzie walczył między innymi z Jaapem Stamem i Cafu[9]. W swoim pierwszym pełnym sezonie zagrał w 30 ligowych meczach[21]. W sezonie 2002/2003 wystąpił w 46 meczach (w tym w 27 ligowych)[21]. Jego klub wygrał także rozgrywki Ligi Mistrzów po pokonaniu Juventusu w finale po serii rzutów karnych (Kaladze nie strzelił bramki z rzutu karnego)[22]. Stał się on tym samym pierwszym gruzińskim piłkarzem, który zdobył puchar Ligi Mistrzów[23]. Milan w sezonie 2002/2003 wygrał także rozgrywki Pucharu Włoch. W finałowym dwumeczu pokonał AS Roma[24]. Po tych sukcesach gruzińska poczta wyemitowała specjalną serię znaczków z wizerunkiem piłkarza[25].

W sezonie 2003/2004 Kaladze z powodu kontuzji zagrał w sześciu ligowych meczach[21][26]. W następnych sezonie wystąpił w 19 spotkaniach Serie A i pięciu w Lidze Mistrzów[7]. W lidze Milan zajął drugie miejsce. W Lidze Mistrzów doszedł natomiast do finału, w którym zagrał z Liverpoolem. W spotkaniu tym Kaladze był rezerwowym, zaś mecz zakończył się zwycięstwem Liverpoolu po rzutach karnych (3:3 po regulaminowym czasie gry)[27]. Po meczu piłkarz sfrustrowany był rzadką grą w pierwszym zespole. Pojawiły się spekulacje o przejściu Kaladzego do Chelsea w zamian za Hernána Crespo lub za 4 miliony funtów[28][29][30]. Kaladze powiedział: „Załatwiłem już wszystko z Chelsea. Trzeba teraz poczekać na porozumienie klubu i myślę, że mógłbym być graczem Chelsea już w następnym tygodniu[31].” Gruzin pozostał jednak w Mediolanie i był z tego zadowolony[32]. 4 września 2006 roku przedłużył swój kontrakt z Milanem do roku 2011[33]. W sezonie 2005/2006 kontuzja Paolo Maldiniego spowodowała, że Kaladze przesunięty został na środek obrony[18]. W tamtym sezonie Milan zajął trzecie miejsce w tabeli. Klub z Mediolanu byłby drugi, gdyby nie brał udziału w Aferze Calciopoli, przez którą odjęto mu 30 punktów[34].

W sezonie 2006/2007 Kaladze zdobył jednego gola, w meczu z Sampdorią Genuą. Milan rozgrywki ligowe zakończył na czwartym miejscu, z ośmioma punktami odjętymi z powodu afery z poprzedniego roku[35]. 23 maja 2007 roku po tym jak jego klub pokonał Liverpool 2:1 w finale Ligi Mistrzów, Gruzin po raz drugi wygrał te rozgrywki w swojej karierze. W spotkaniu finałowym zagrał od 79. minuty[36]. W grudniu znalazł się w składzie swojego klubu na Klubowe Mistrzostwa Świata. W finale Milan pokonał 4:2 CA Boca Juniors, Kaladze był zaś jednym z dwóch zawodników, którzy otrzymali czerwone kartki w tym meczu[37]. W sezonie 2007/2008 był podstawowym zawodnikiem, zagrał w 32 meczach[21]. Na początku października 2008 roku w spotkaniu Pucharu UEFA z FC Zürich doznał kontuzji kostki[38][39]. Z tego powodu w sezonie 2008/2009 grał rzadko. Milan rozgrywki ligowe zakończył na trzecim miejscu, 10 punktów za pierwszym w tabeli Interem Mediolan[40]. Kaladze twierdził, że gdyby nie kontuzje, Milan zostałby mistrzem Włoch[39].

W sezonie 2009/2010 trenerem Milanu był Leonardo, a Kaładze wystąpił tylko w 6 meczach Serie A. Przed kolejnymi rozgrywkami szkoleniowcem Milanu został Massimiliano Allegri, który nie przewidywał dla Gruzina miejsca w składzie na kolejny sezon. Kaładze w wywiadzie zaatakował Milan[41]. Podczas przedsezonowego meczu z Juventusem, kibice Milanu wywiesili transparent o treści „Kto nie jest w planach drużyny, niech w sierpniu odejdzie” adresowany w stronę Kaładze i Marka Jankulovskiego[42]. Pod koniec okienka transferowego Kaładze był bliski odejścia do Juventusu w ramach wymiany za Fabio Grosso[43], jednak ostatecznie został sprzedany do Genoi[44].

Kariera reprezentacyjna edytuj

Kaladze w reprezentacji Gruzji zadebiutował 27 marca 1996 w meczu towarzyskim z Cyprem[45], wchodząc w 72. minucie spotkania z ławki rezerwowych[46]. W grudniowym spotkaniu z reprezentacją Libanu po raz pierwszy otrzymał czerwoną kartkę w meczu międzynarodowym[46]. Kaladze występował w eliminacjach do Mistrzostw świata w 1998, 2002, 2006, 2010 roku i Mistrzostw Europy w latach: 2000, 2004 i 2008. Gruzja nie zakwalifikowała się na żadną z tych imprez[47]. Pierwszy raz w oficjalnych rozgrywkach Kaladze zagrał 14 czerwca 1997 roku w meczu przeciwko Polsce. Spotkanie rozegrano w ramach eliminacji do Mistrzostw świata w 1998 roku. Gruzja przegrała ten mecz 4:1[48]. W spotkaniu z reprezentacją Mołdawii Kaladze otrzymał czerwoną kartkę[48]. Ostatecznie Gruzja zajęła czwarte miejsce w swojej grupie i nie awansowała na mistrzostwa[49]. Reprezentacja nie zakwalifikowała się również na Euro 2000, z jednym zwycięstwem na koncie zakończyła eliminacje na szóstym miejscu w tabeli[50]. W czasie tych kwalifikacji ówczesny gracz Dynama Kijów był okazjonalnie kapitanem kadry pod nieobecność Giorgiego Nemsadze[51].

W swojej grupie eliminacyjnej do mundialu 2002 Gruzja zajęła trzecie miejsce, za Węgrami i Litwą[52]. Kaladze grał we wszystkich meczach kwalifikacyjnych, opuszczał natomiast spotkania towarzyskie[53][54]. W eliminacjach do Euro 2004 Kaladze zagrał jednak trzy mecze, zaś Gruzja zajęła ostatnie miejsce w tabeli[55][56][57]. Mimo to wystąpił w wygranym 1:0 meczu z Rosją, określanym jako jeden z największych sukcesów reprezentacji Gruzji[3][57]. Kaladze nie zagrał tylko w jednym meczu eliminacji do Mistrzostw świata 2006[58][59]. Gruzja zajęła szóste miejsce w swojej grupie, tylko Kazachstan zakończył rozgrywki na niższym miejscu[60]. Kaladze zagrał w mniejszej liczbie meczów eliminacji do Euro 2008, zaś jego kraj ponownie nie awansował na tę imprezę, zajął szóste miejsce w tabeli. Mimo to Gruzja kwalifikacje rozpoczęła od zwycięstwa 6:0 nad Wyspami Owczymi[61][62][63].

6 lutego 2007 roku w przegranym 3:1 meczu towarzyskim z Łotwą Kaladze zdobył swoją pierwszą i jedyną bramkę dla reprezentacji[64]. 5 września 2009 roku w przeciągu 11 minut strzelił dwie bramki samobójcze w meczu eliminacji do mundialu 2010 z Włochami. Mecz zakończył się porażką Gruzji 2:0[65]. Piłkarz AC Milan jest kapitanem reprezentacji narodowej[66][67]. Po sezonie 2011/12 zakończył piłkarską karierę.

Biznes i życie prywatne edytuj

 
Kaladze na billboardzie w Batumi, Gruzja

Kaladze urodził się w Samtredii, mieście w pobliżu Morza Czarnego[5]. Jego ojciec, Karlo był piłkarzem Lokomotiv Samtredia i prezesem tego klubu. Piłkarz jest właścicielem mieszczącej się w Mediolanie restauracji Giannino, założonej w 1899 roku przez Gianniniego Bindiego[68][69]. W jednym z przewodników Michelin dano jej ocenę jednej gwiazdki[70].

W 2001 roku brat Kachy, Lewan, student medycyny został porwany. Porywacze żądali okupu w wysokości 600 tysięcy dolarów[19]. Ówczesny prezydent Gruzji Eduard Szewardnadze powiedział, że „robione jest wszystko, aby zlokalizować Lewana[71].” Widziano go tylko jeden raz, na materiale video. Miał wówczas na oczach przepaskę i wołał o pomoc[72]. Cztery lata później, 6 maja 2005 roku, gruzińska policja znalazła osiem zwłok w Swanetii. Spekulowano, że znajduje się tam Lewan[73][74]. 21 lutego następnego roku oficjalnie potwierdzono jego zgon[19] po testach wykonanych przez ekspertów FBI[75]. Lokalne media uważały, że rodzina Kaladze zapłaciła okup[75]. Według innych źródeł ojciec Lewana próbował zapłacić porywaczom, jednak ci uciekli w obawie przed policją[9]. Z powodu zabójstwa dwóch mężczyzn skazano na karę pozbawienia wolności, Davida Asatianiego na dwadzieścia pięć lat, zaś Meraba Amisulaszwiliego na pięć[75]. 14 lutego 2009 roku żona Kaladzego, Anouki, urodziła syna. Para nadała mu imię Lewan, oddając tym samym cześć bratu piłkarza[76].

Poza karierą piłkarską Kaladze jest także przedsiębiorcą. Inwestuje w Gruzji, we Włoszech, Ukrainie i Kazachstanie[77]. Założył również Kala Capital – firmę, która zajmuje się bankowością, nieruchomościami i sektorami energetycznymi gruzińskiej gospodarki[78]. Poza tym jest ambasadorem FIFA stowarzyszenia SOS Wioski Dziecięce[67]. W 2008 roku założył Kala Foundation, organizację, której celem jest „etyczny cel przeznaczenia wszystkich wysiłków na pomaganie i utrzymywanie ludzi w potrzebie[79].” Dzięki fundacji piłkarz zebrał 50 tysięcy euro na pomoc imigrantom z Osetii Południowej w czasie konfliktu z Rosją w 2008 roku[9]. Kaladze planuje wydać swoją autobiografię[80].

Po porwaniu brata Kaladze był bliski przyjęcia ukraińskiego obywatelstwa[18]. Nie postanowił jednak tego zrobić, mówiąc: „Był czas, kiedy myślałem o porzuceniu kadry narodowej, jednak nie mógłbym tego zrobić z powodu respektu dla Gruzinów i kibiców, którzy przychodzą na nasze mecze i nam kibicują[81]”. Po zakończeniu piłkarskiej kariery zajął się polityką. W październikowych wyborach samorządowych w Gruzji, gdzie jego partia wyborcza Gruzińskie Marzenie zwyciężyła, został wybrany wicepremierem. [82]

Statystyki kariery edytuj

Klubowe edytuj

Klub Sezon Liga Puchar
kraju
Puchary
europejskie1
Inne2 Łącznie
Mecze Gole Mecze Gole Mecze Gole Mecze Gole Mecze Gole
Dinamo Tbilisi 1993/1994 9 1 -– -– -– -– -– -– 9 1
1994/1995 23 0 -– -– -– -– -– -– 23 0
1995/1996 23 0 -– -– 1 0 -– -– 24 0
1996/1997 12 0 -– -– 4 0 -– -– 16 0
1997/1998 15 0 -– -– 7 0 -– -– 22 0
Łącznie 82 1 - - 12 0 - - 94 1
Dynamo Kijów 1997/1998 13 2 -– -– -– -– -– -– 13 2
1998/1999 25 3 -– -– 12 1 -– -– 37 4
1999/2000 25 1 -– -– 14 1 -– -– 39 2
2000/2001 8 0 -– -– 7 1 -– -– 15 1
Łącznie 71 6 - - 33 3 - - 104 9
AC Milan 2000/2001 17 3 1 0 -– -– -– -– 18 3
2001/2002 30 4 5 0 11 0 -– -– 46 4
2002/2003 27 0 4 1 15 0 -– -– 46 1
2003/2004 6 0 3 0 1 0 1 0 11 0
2004/2005 19 2 2 0 5 0 -– -– 26 2
2005/2006 28 2 4 0 11 0 -– -– 43 2
2006/2007 18 1 1 0 7 0 -– -– 26 1
2007/2008 32 0 -– -– 8 0 2 0 42 0
2008/2009 11 0 1 0 4 0 -– -– 15 0
2009/2010 6 0 2 0 2 0 -– -– 10 0
Łącznie 194 12 23 1 63 0 4 0 284 13
Łącznie 339 19 23 1 108 3 3 0 475 23
Stan na 31 sierpnia 2010[83].

1Uwzględniono Ligę Mistrzów, Puchar UEFA i Superpuchar Europy UEFA
2Uwzględniono Superpuchar Włoch i Klubowe Mistrzostwa Świata

Sukcesy edytuj

Dinamo Tbilisi edytuj

Dynamo Kijów edytuj

AC Milan edytuj

Indywidualne edytuj

Źródło:[84]

Gole w reprezentacji edytuj

# Data Miejsce Przeciwnik Gol na Wynik Rozgrywki
1. 6 lutego 2007 Tbilisi, Gruzja   Łotwa 1:3 Porażka mecz towarzyski

Przypisy edytuj

  1. Kaladze, Kakha. National Football Teams. [dostęp 2009–10-094]. (ang.).
  2. Каладзе в четвертый раз признан лучшим футболистом Грузии. Sport-express.ru, 2006–06-09. [dostęp 2009-10-03]. (ros.).
  3. a b Goal Project - Georgia. FIFA, 2009–01-20. [dostęp 2009-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-06)]. (ang.).
  4. Georgia clashes with Russia - in football. BBC Sport, 2002–10-11. [dostęp 2009-10-03].
  5. a b Kakha Kaladze - Life. Kaladze.it. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  6. a b c d e World Soccer - Kakha Kaladze. World Soccer, 2003–09-02. [dostęp 2009-10-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-25)]. (ang.).
  7. a b c d Eurosport - Kakha Kaladze. Eurosport. [dostęp 2009-10-03]. (ang.).
  8. Football Database profile. Football Database. [dostęp 2009-10-03]. (ang.).
  9. a b c d Mary Hannigan: Captain Kaladze looks to lift the gloom for Georgia. Irish Times, 2008–09-06. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  10. Kakha Kaladze - Matches in European Cups. RSSSF. [dostęp 2009-10-12]. (ang.).
  11. No.4 Kakhaber Kaladze. Globe and Mail. [dostęp 2009-10-03]. (ang.).
  12. AC Milan sign Kaladze. BBC Sport, 2001–01-24. [dostęp 2009-10-03]. (ang.).
  13. a b Сезон 1997/98 гг. junik.lv. [dostęp 2009-10-04]. (ukr.).
  14. Ukraine 1997/98. RSSSF. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  15. a b FC Dynamo Kyiv - 1992–2006. FC Dynamo Kyiv. [dostęp 2009-10-03]. (ang.).
  16. Jancker seals Bayern comeback. The Independent, 2009–04-08. [dostęp 2009-10-03]. (ang.).
  17. Basler's wonder goal takes Bayern to Barcelona. The Independent, 2009–04-22. [dostęp 2009-10-03]. (ang.).
  18. a b c Amy Lawrence: Kaladze fighting his grief in Milan defence. The Observer, 2006–04-16. [dostęp 2009-10-03]. (ang.).
  19. a b c Frank Dunne: Milan bank on Kaladze steel. The Independent, 2008–03-03. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  20. Kakha Kaladze – All appearances 2000 - 2001. The Guardian. [dostęp 2009-10-08]. (ang.).
  21. a b c d Kakha Kaladze - All his numbers. Kaladze.it. [dostęp 2009-10-03]. (wł.).
  22. Milan win Champions League shoot-out. BBC Sport, 2003–05-28. [dostęp 2009-10-03]. (ang.).
  23. Paul Kennedy: Milan reigns again as European champion. Soccer America. [dostęp 2009-10-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-12)]. (ang.).
  24. Italy Cup 2002/03. RSSSF. [dostęp 2009-10-03]. (ang.).
  25. Austin Kelley: The World's Game (according to us). ESPN. [dostęp 2009-10-03]. (ang.).
  26. KAKHA KALADZE. AcMilan.com.pl. [dostęp 2009-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-06)].
  27. Milan 3-3 Liverpool: Penalty drama. ESPN, 2005–05-25. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  28. Kaladze ready for Chelsea talks. BBC Sport, 2005–06-14. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  29. Kaladze move to Chelsea possible - Milan. Daily Mail, 2005–06-02. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  30. Chelsea may swap Crespo for Kaladze. Times Online, 2005–06-02. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  31. Zaza Tsuladze: Kaladze happy to be part of Crespo deal with Chelsea. The Independent, 2005–06-09. [dostęp 2009-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-12)]. (ang.).
  32. Kaladze so glad to have missed out on Chelsea move. Daily Mail, 2007–05-21. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  33. Teimuraz Gogodze: Kaladze Stays in Milan. Geofootball.com, 2006–09-04. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  34. Italy 2005/06. RSSSF. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  35. Italy 2006/07. RSSSF. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  36. Phil McNulty: AC Milan 2-1 Liverpool. BBC Sport, 2007–05-23. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  37. AC Milan 4-2 Boca Juniors. BBC Sport, 2007–12-16. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  38. Sandro Gagua: Kaladze faces long lay-off. Geofootball.com, 2008–10-03. [dostęp 2009-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-11)]. (ang.).
  39. a b Salvatore Landolina: Injuries Have Cost Milan The Scudetto – Kaladze. Goal.com, 2009–03-18. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  40. Italy 2008/09. RSSSF. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  41. http://acmilan.com.pl/?id=15929 Kaladze w jednym z wywiadów zaatakował szefostwo Milanu
  42. http://acmilan.com.pl/?id=15889 Protesty kibiców na stadionie
  43. http://acmilan.com.pl/?id=15901 Wymiana last minute?
  44. Kaladze przenosi się do Genoi!
  45. 1996 International matches. RSSSF. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  46. a b The National Team of Georgia in 1996. Georgian Football Federation. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  47. Georgia - International Results. RSSSF. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  48. a b The National Team of Georgia in 1997. Georgian Football Federation. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  49. World Cup 1998 Qualifying. RSSSF. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  50. Football Euro 2000 qualifying group tables. BBC Sport. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  51. The National Team of Georgia in 1999. Georgian Football Federation. [dostęp 2009-10-05].
  52. 2002 FIFA World Cup - UEFA Qualifying Results. World Cup 2002. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  53. The National Team of Georgia in 2000. Georgian Football Federation. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  54. The National Team of Georgia in 2001. Georgian Football Federation. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  55. Euro 2004 Qualifying Group Ten. BBC Sport, 2003–10-11. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  56. The National Team of Georgia in 2002. Georgian Football Federation. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  57. a b The National Team of Georgia in 2003. Georgian Football Federation. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  58. The National Team of Georgia in 2004. Georgian Football Federation. [dostęp 2009–1-0-05]. (ang.).
  59. The National Team of Georgia in 2005. Georgian Football Federation. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  60. 2006 FIFA World Cup Germany ™ Preliminaries. FIFA. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  61. European Championship Qualifying Group B. ESPN. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  62. The National Team of Georgia in 2006. Georgian Football Federation. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  63. The National Team of Georgia in 2007. Georgian Football Federation. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  64. Lasha Chankvetadze: Georgia 1-3 Latvia. Geofootball.com, 2008–02-09. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  65. Two Kaladze own goals give Italy win in Georgia. Reuters, 2009–09-05. [dostęp 2009-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-10)]. (ang.).
  66. Georgian captain Kaladze at odds with FIFA. CBC, 2008–09-04. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  67. a b Kaladze introduced as Georgia's "FIFA for SOS Children’s Villages" ambassador. SOS Kindendorf International, 2006–01-18. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  68. Ristorante Giannino. Ristorantegiannino.it. [dostęp 2009-10-04]. (wł.).
  69. Clubs set to cash in from Chelsea exodus. The Telegraph, 2007–09-23. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  70. Kaladze fa rinascere Giannino. la Repubblica, 2006–06-04. [dostęp 2009-10-04]. (wł.).
  71. Christopher Davies: Kidnap mystery worries Kaladze. The Telegraph, 2003–06-10. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  72. Amy Lawrence: Kakha Kaladze and Gianluca Pessotto's good news gives football perspective. Guardian, 2009–07-30. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  73. Former Georgian Prosecutor General Implicated in Failure to Solve Abduction Case. Eurasianet, 2005–06-28. [dostęp 2009-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-07-07)]. (ang.).
  74. 123football.com - Kakha Kaladze. 123football.com. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  75. a b c Two men jailed for killing Milan player's brother. Reuters, 2007–03-06. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  76. Levan Kaladze has been born!. AC Milan, 2009–07-14. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  77. Ex-PM Chairs Soccer Star’s Business Group. Civil.ge, 2008–03-31. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  78. Kala Capital - Board of Directors. Kala Capital. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  79. About Kala Foundation. Kalafoundation.it. [dostęp 2009-10-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-22)]. (ang.).
  80. Kakha Kaladze aids Georgian football with Kala Foundation. Georgian Daily, 2008–07-04. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  81. Paul Rowan: A Georgian nightmare. Times Online, 2003–03-23. [dostęp 2009-10-05]. (ang.).
  82. Piotr Borkowski: Kolejny milanista politykiem. Kaladze wicepremierem Gruzji. weszlo.com, 2012-10-09. [dostęp 2012-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-15)]. (pol.).
  83. Kakha Kaladze ESPN Profile. ESPN. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).
  84. Kakha Kaladze - The Successes. Kaladze.it. [dostęp 2009-10-04]. (ang.).

Bibliografia edytuj