Krasiczyn

wieś w województwie podkarpackim

Krasiczynwieś (dawniej miasteczko) w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, siedziba gminy Krasiczyn[5][4], 10 km na zachód od Przemyśla.

Krasiczyn
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

przemyski

Gmina

Krasiczyn

Liczba ludności (2019)

609[2]

Strefa numeracyjna

16

Kod pocztowy

37-741[3]

Tablice rejestracyjne

RPR

SIMC

0604784[4]

Położenie na mapie gminy Krasiczyn
Mapa konturowa gminy Krasiczyn, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Krasiczyn”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Krasiczyn”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Krasiczyn”
Położenie na mapie powiatu przemyskiego
Mapa konturowa powiatu przemyskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Krasiczyn”
Ziemia49°46′37″N 22°39′09″E/49,776944 22,652500[1]
Zamek w Krasiczynie
Herb Krasiczyna

Leży na prawym brzegu Sanu, u ujścia do niego niewielkiego Komarskiego Potoku, u podnóża Pogórza Przemyskiego. Centrum miejscowości leży na wysokości ok. 215 m n.p.m., a wznoszące się nad nim od południowego wschodu wzgórza nieznacznie przekraczają wysokość 400 m n.p.m.[6]

Przez Krasiczyn przebiega droga krajowa nr 28 na odcinku z Przemyśla do Sanoka[6].

Integralne części wsi

edytuj
Integralne części wsi Krasiczyn[5][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0604790 Browar część wsi
0604809 Komara część wsi
0604815 Rządcówka część wsi
0604821 Zamek część wsi

Historia

edytuj
Zobacz też kategorię: Ludzie związani z Krasiczynem.

W XV w. wioska nosiła nazwę Śliwnica. W 1525 r. właścicielem wsi został Jakub z Siecina, który istniejący dwór obronny zaczął przekształcać w zamek. W tym czasie zabudowania składały się z budynku bramnego, dworu i zabudowań gospodarczych. Całość otaczały wał i fosa.

Nazwisko Krasicki zostało przyjęte przez potomków Jakuba. Stryj biskupa przemyskiego Stanisława Jakub Siecieński zwany Trąbą osiedlił się w województwie ruskim, a następnie ożenił z Barbarą Orzechowską herbu Oksza, właścicielką Śliwnicy. Jego synowie zaczęli się pisać następnie Krasickimi z Siecina, od nazwy pobliskiej wsi Krasice.

W dalszym etapie zamek i pobliską wieś nazwano od nazwiska właściciela – Krasiczyn (ok. 1602), natomiast miano Śliwnicy zaczęła nosić oddzielna część wsi, obecnie sąsiednia wioska.

Założycielem miasteczka Krasiczyn, które powstawało w latach 1615–1620, był kasztelan przemyski Stanisław Krasicki, syn Jakuba.

Miasto wraz z dobrami Krasiczyn, leżące w ziemi przemyskiej należało do wojewody sandomierskiego i lubelskiego Jana Tarły od 1724 roku[7].

Była dawną rezydencją magnaterii polskiej.

Krasiczyn uzyskał lokację miejską około 1620 roku, zdegradowany przed 1919 rokiem[8].

W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie przemyskim w województwie lwowskim.

W latach 1943–1947 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 65 Polaków, w tym kilkunastu żołnierzy Wojska Polskiego i milicjantów. Spalili też większość gospodarstw[9].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krasiczyn, następnie gminy Krasiczyn. W latach 1975–1998 wieś położona była w województwie przemyskim.

Zamek w Krasiczynie

edytuj
Osobny artykuł: Zamek w Krasiczynie.

Od końca XVI w. Stanisław Krasicki i kolejny właściciel, Marcin Krasicki, rozbudowali i przekształcili surową warowną siedzibę w obronny zespół pałacowy na planie prostokąta, otoczony murem obronnym z czterema narożnymi basztami. Wzdłuż muru, po wschodniej stronie, pobudowano nowe skrzydło mieszkalne.

Charakterystyczne dla zamku są 4 odmienne wieże narożne: Boska, Papieska, Królewska i Szlachecka. Miały one odzwierciedlać wieczny porządek oraz role Kościoła, króla, papieża i szlachty. Baszta Boska z kopułą na szczycie mieściła kaplicę. Basztę Papieską wieńczy attyka. Znajdowały się w niej pokoje gościnne przeznaczone dla wysokich dostojników kościelnych. W Baszcie Królewskiej mieściły się apartamenty królewskie. Baszta Szlachecka jest zwieńczona koroną.

W 1940 na terenie zamku filmowcy radzieccy kręcili antypolski film pt. „Wiatr ze wschodu”, uzasadniający inwazję ZSRR na Polskę 17 września 1939.

Obecnie w zamku znajdują się hotel i restauracja. Niektóre części zamku są udostępnione do zwiedzania w grupach z przewodnikiem.

Na zamku w Krasiczynie urodził się arcybiskup krakowski, kardynał Adam Stefan Sapieha.

Pozostałe zabytki

edytuj

Zasłużeni dla Krasiczyna

edytuj

Komunikacja

edytuj

Przez Krasiczyn przebiega droga krajowa nr 28 ZatorWadowiceNowy SączGorliceBieczJasłoKrosnoSanokMedyka.

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 61306
  2. Raport o stanie gminy w roku 2019. Stan ludności 31.12.2019 str. 7 [dostęp 2022-01-22]
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 613 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. a b Pogórze Przemyskie i Bieszczady. Mapa 1 : 75 000, Warszawa: Demart SA, 2023, ISBN 978-83-7912-460-2.
  7. Wiesław Bondyra, Dobra ziemskie Tarłów w Małopolsce w czasach saskich, w: Tarłowie. Z dziejów kulturalnych, gospodarczych i politycznych rodu, Janowiec 2009, s. 52.
  8. Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 42-43.
  9. Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 710-711, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897.

Linki zewnętrzne

edytuj
  1. Pogórze Przemyskie i Bieszczady. Mapa 1 : 75 000, Warszawa: Demart SA, 2023, ISBN 978-83-7912-460-2.