Wikipedia

Leśnik (województwo opolskie)

wieś w województwie opolskim

ⓘLeśnik (dodatkowa nazwa w j. niem. Leschnig) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Głogówek[4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Równiny Niemodlińskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nią rzeka Osobłoga.

Leśnik
wieś
Ilustracja
Wjazd do Leśnika od strony Kierpnia
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Głogówek

Liczba ludności (2011)

93[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-250[3]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0493824

Położenie na mapie gminy Głogówek
Mapa konturowa gminy Głogówek, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Leśnik”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Leśnik”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Leśnik”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Leśnik”
Ziemia50°22′37″N 17°50′23″E/50,376944 17,839722[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 93 osoby[2].

Geografia

edytuj

Położenie

edytuj

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 11 km od granicy z Czechami, na Równinie Niemodlińskiej. Należy do Euroregionu Pradziad[5]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[6]. Przez granice administracyjne wsi przepływa rzeka Osobłoga.

Środowisko naturalne

edytuj

W Leśniku panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,4 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Leśnika wynoszą 621 mm. Dominują wiatry zachodnie[7].

Nazwa

edytuj

Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości pochodzi od polskiej nazwy las[8] i związana jest z położeniem, gdyż wieś znajdowała się w środku lasu. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako najstarszą zanotowaną nazwę miejscowości Lesna podając jej znaczenie „Dorf im Walde”, czyli po polsku „Wieś w lesie”[8]. Niemcy zgermanizowali nazwę na Leschnig[8] w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie.

Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod niemiecką nazwą Wiese, a także wymienia polską nazwę Leśnik we fragmencie: „Wiese (1383 Prato, polnisch Leśnik)”[9].

Ze względu na słowiańskie pochodzenie nazwa Leschnig została zmieniona w okresie nazistowskim na Hegerwalde[10]. W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Leśniki[11]. 9 grudnia 1947 nadano miejscowości nazwę Leśnik[12] 1 grudnia 2009 wprowadzono dodatkową nazwę wsi w języku niemieckim – Leschnig[13].

W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: Lesnicia (1217), Leschnig (1845), Leśnik, Leschnig (1900), Leśnik (Leschnig) – Hegerwalde (1939), Hegerwalde – Leśnik, -a, leśnicki (1948), Leśnik, -ka (1981)[10].

Historia

edytuj
 
Pieczęć Leśnika (1864)

Pierwsze wzmianki pochodzą z 1217. Pierwszą nazwą było Leznie. Kolejna wzmianka pochodzi z 1388, kiedy książę Władysław Opolczyk osiedlił paulinów w Mochowie i podarował im wieś Leśnik.

Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu grabie w słup, za nimi dwa skrzyżowane cepy, a w otoku napis: LESCHNIG: GEM: SIGL: / NEYSTAETER CREYS (pol. Gmina Leśnik / Powiat Prudnicki)[14].

 
Pomnik upamiętniający mieszkańców Leśnika poległych w I i II wojnie światowej

Do 1900 we wsi działała gorzelnia, a do 1904 funkcjonował młyn wodny, który został zniszczony podczas powodzi w 1903. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 170 mieszkańców Leśnika 20 posługiwało się językiem niemieckim, a 150 językiem polskim[15]. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Leśnik znalazł się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[16]. Do głosowania uprawnionych było w Leśniku 106 osób, z czego 80, ok. 75,5%, stanowili mieszkańcy (w tym 78, ok. 73,6% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 106 głosów (100% uprawnionych), w tym 106 (100%) ważnych; za Niemcami głosowało 90 osób (ok. 84,9%), a za Polską 16 osób (ok. 15,1%)[17].

We wsi są dwie kapliczki: pierwsza poświęcona jest św. Urbanowi, druga postawiona została na pamiątkę wygaśnięcia zarazy, która nawiedziła wieś w roku 1649. W Leśnikach stoją 4 krzyże: pierwszy z 1899, drugi z 1906, trzeci z 1913, a czwarty z 1954.

Od 1850 wieś należy do parafii Mochów.

W 1949 we wsi znajdowała się szkoła podstawowa prowadzona przez Inspektorat Szkolny w Prudniku[18]. Wieś ucierpiała podczas powodzi w lipcu 1997[19]. W 2009 Leśnik przystąpił do Programu Odnowy Wsi Opolskiej[20].

Mieszkańcy

edytuj

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków[21]. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego.

Liczba mieszkańców wsi

edytuj

Zabytki

edytuj

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Leśniku chronione są[29]:

  • kapliczka przy domu nr 3
  • dom mieszkalny nr 16A
  • szkoła, ob. świetlica wiejska, nr 20

Pomniki i obiekty upamiętniające

edytuj
  • Pomnik poległych w I i II wojnie światowej – pomnik przy drodze głównej w Leśniku powstały w latach 20. XX wieku jako upamiętnienie mieszkańców wsi, którzy polegli w I wojnie światowej. Po II wojnie światowej został rozbudowany[30].

Transport

edytuj

Leśnik posiada połączenia autobusowe z Głogówkiem. We wsi znajduje się jeden przystanek autobusowy[31].

Kultura

edytuj

W Leśniku działa Niemieckie Koło Przyjaźni (Deutscher Freundeskreis) – oddział terenowy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim[32].

Religia

edytuj

Katolicy z Leśnika należą do parafii Trójcy Świętej i Matki Bożej Częstochowskiej w Mochowie (dekanat Głogówek)[33].

Turystyka

edytuj

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Leśniku[34].

Bezpieczeństwo

edytuj

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 12 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Komisariat Policji w Głogówku)[35].

Teren wsi, jak i całej gminy Głogówek, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa[36]. Gminę Głogówek obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG[37].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 67803
  2. ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 648 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. ↑ Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-05-27].
  6. ↑ Bank Danych o Lasach – Mapa [online], bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23].
  7. ↑ Klimat: Leśnik: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-05-27].
  8. ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 37, OCLC 456751858 (niem.).
  9. ↑ Triest 1865 ↓, s. 1071.
  10. ↑ a b Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. VI, L-Ma, hasło „Leśnik (1)”. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2005, s. 81. ISBN 83-88866-26-5.
  11. ↑ P. Wicik: Spis miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego, tudzież podział administracyjny województwa na powiaty, gminy i gromady. Katowice: 1946, s. 28.
  12. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 grudnia 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1948 r. nr 14, poz. 55).
  13. ↑ Stanisław Stadnicki, Głogówek – Oberglogau [online], tygodnikprudnicki.pl, 1 października 2008 [dostęp 2022-06-22] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-07].
  14. ↑ 948 Leschnig (Leśnik) [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 17 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
  15. ↑ Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 74.
  16. ↑ Natomiast z pow. prudnickiego należą do terenu plebiscytowego tylko następujące gminy, które tutaj poniżej według polskich i niemieckich nazw imiennie podajemy, „Instrukcja dla Komitetów Parytetycznych”, 2, 1921, s. 24.
  17. ↑ Landsmannschaft der Oberschlesier in B-W [online], web.archive.org, 29 stycznia 2017 [dostęp 2023-02-04] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-29].
  18. ↑ Śląsk 1949 ↓, s. 151.
  19. ↑ Wylała Osobłoga, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 29 (348), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 20 lipca 1997, s. 11, ISSN 1231-904X.
  20. ↑ Leśnik, gm. Głogówek [online], Rozwój Wsi Opolskiej Program Odnowy Wsi, 23 listopada 2020 [dostęp 2023-05-30] (pol.).
  21. ↑ Ludność Ziemi Prudnickiej, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 52 (266), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 24 grudnia 1995, s. 10, ISSN 1231-904X.
  22. ↑ Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1885) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
  23. ↑ Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1905) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14] (niem.).
  24. ↑ Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de [online], www.gemeindeverzeichnis.de [dostęp 2020-05-27].
  25. ↑ a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt [online], treemagic.org [dostęp 2020-05-27].
  26. ↑ Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 220.
  27. ↑ a b c d Wieś Leśnik w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-27], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  28. ↑ Andrzej Dereń, Jak wyludniła się Twoja miejscowość: sprzedam wieś pod Prudnikiem, „Tygodnik Prudnicki”, 2 (1202), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 stycznia 2014, s. 11, ISSN 1231-904X.
  29. ↑ Studium 2016 ↓, s. 64.
  30. ↑ Pomnik w Leśniku upamiętniający mieszkańców – ofiary I i II wojny światowej [online], upamietnienia.e-wojewoda.pl [dostęp 2023-12-28].
  31. ↑ Rozkład jazdy PKS na przystanku Leśnik, gm. Głogówek [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-18].
  32. ↑ DFK Leśnik / Leschnig
  33. ↑ Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2023-05-01] (pol.).
  34. ↑ Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01].
  35. ↑ Komisariat Policji w Głogówku [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-25] (pol.).
  36. ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
  37. ↑ PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08].

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Leśnik_(województwo_opolskie)&oldid=74003976”