Ligue 1
Ligue 1 Uber Eats – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich we Francji, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy), utworzona w 1932 roku i zarządzana przez Ligue de football professionnel (LFP), a wcześniej przez Francuski Związek Piłki Nożnej (FFF). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) i przeznaczone są dla 20 najlepszych krajowych klubów piłkarskich. Jej triumfator zostaje Mistrzem Francji, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do Ligue 2 (II ligi francuskiej).
| ||
| ||
 2020/2021
| ||
| Państwo |  Francja Monako
| |
| Oficjalny skrót | L1 | |
| Dyscyplina | piłka nożna | |
| Organizator rozgrywek | Ligue de football professionnel | |
| Data założenia | 16 stycznia 1932, Paryż | |
| Założyciel | Georges Bayrou Emmanuel Gambardella Gabriel Hanot | |
| Poprzednia nazwa | Première Division (1932/33 – 2001/02) | |
| Przekształcona na zawodową |
1932/1933 | |
| Prezes | Nathalie Boy de la Tour | |
| Partner TV | Canal+, BeIN Sport (we Francji) | |
| Sponsor tytularny | Uber Eats | |
| Rozgrywki | ||
| Liczba drużyn | 20 (od 2002/2003) | |
| Zwycięzca | Mistrz Francji | |
| Niższy poziom ligowy | Ligue 2 | |
| Puchary: | Puchar Francji Puchar Ligi Francuskiej Superpuchar Francji | |
| Zwycięzcy | ||
| Pierwszy zwycięzca | Olympique Lille (1932/33) | |
| Obecny zwycięzca | Paris Saint-Germain (2019/20) | |
| Najwięcej zwycięstw | AS Saint-Étienne (10) | |
| Strona internetowa | ||
HistoriaEdytuj
Era przedligowaEdytuj
Przed "erą ligową" rozgrywki o piłkarskie mistrzostwo Francji toczyły się systemem pucharowym i miały charakter amatorski, a odpowiadała za nie federacja USFSA. Pierwszą ich edycję przeprowadzono w 1894 (między 15 kwietnia 1894 - 6 maja 1894) i do 1896 odbywały się systemem "wiosna-jesień". Od sezonu 1896/1897 wprowadzono formułę "jesień-wiosna". Ich ostatnią pełną edycję rozegrano w sezonie 1913/1914, bowiem przeprowadzenie kolejnych uniemożliwił wybuch I wojny światowej. Po jej zakończeniu udało się zorganizować faktycznie ostatnią edycję w sezonie 1919, po czym zaprzestano rozgrywania następnych. Od tej pory (nieprzerwanie do sezonu 1931/1932) najlepszą klubową drużynę kraju wyłaniano poprzez Puchar Francji, którego ranga i prestiż rosły z roku na rok.
Początki ligiEdytuj
16 stycznia 1932 utworzono w Paryżu pierwszą w historii zawodową ligę piłkarską we Francji, nadając jej nazwę Première Division (w skrócie Division 1 lub D1). Jej założycielami byli: Georges Bayrou, Emmanuel Gambardella i Gabriel Hanot. Premierową edycję przeprowadzono w sezonie 1932/1933 (od samego początku rozgrywki toczono systemem jesień-wiosna), gdy do rywalizacji przystąpiło 20 drużyn, podzielonych na dwie 10-zespołowe grupy (inauguracyjna kolejka odbyła się 11 września 1932). Pierwszymi triumfatorami zostały: Lille OSC (w grupie A) oraz FC Antibes (w grupie B), zaś 14 maja 1933 na stadionie Colombes w Paryżu rozegrano finał ligi, w którym Lille OSC pokonało drugie w tabeli grupy B AS Cannes 4:3 (FC Antibes zostało zdyskwalifikowane przez władze ligi i niedopuszczone do udziału w finale).
Ligue 1 jest częścią Ligue de Football Professionnel, obejmującej również Ligue 2. Od chwili powstania do sezonu 2001/2002 nosiła ona oficjalną nazwę Première Division, zaś w 2002 zmieniono ją na Ligue 1 (w skrócie L1) i pod tą nazwą rozgrywana jest od edycji 2002/2003[1].
System rozgrywekEdytuj
Obecny format ligi zakładający brak systemu pucharowego obowiązuje od sezonu 1932/33. Po przerwie spowodowanej działaniami wojennymi latach 1939–1945 od sezonu 1945/46 reaktywowano rozgrywki.
Rozgrywki składają się z 38 kolejek spotkań rozgrywanych pomiędzy drużynami systemem kołowym. Każda para drużyn rozgrywa ze sobą dwa mecze – jeden w roli gospodarza, drugi jako goście. Od sezonu 1970/71 w lidze występuje 20 zespołów. W przeszłości liczba ta wynosiła od 14 do 18. Drużyna zwycięska za wygrany mecz otrzymuje 3 punkty (do sezonu 1993/94 2 punkty), 1 za remis oraz 0 za porażkę.
Zajęcie pierwszego miejsca po ostatniej kolejce spotkań oznacza zdobycie tytułu Mistrzów Francji w piłce nożnej. Mistrz Francji, podobnie jak drużyna z drugiego miejsca zdobywa prawo gry w Lidze Mistrzów UEFA. Trzecia drużyna zdobywa prawo uczestniczenia w fazie Play-off Ligi Mistrzów. Czwarta drużyna zdobywa możliwość gry w Lidze Europy UEFA. Ekipy z piątego i szóstego miejsca również mają szansę na udział w tych rozgrywkach (Francja posiada bowiem możliwość wystawienia w nim 3 klubów), jednak zależy to od wyników Pucharu Francji oraz Pucharu Ligi Francuskiej (zwycięzcy tych dwóch rozgrywek również mają możliwość gry w Lidze Europy UEFA, jeśli nie znajdą się w czołowej "trójce" ligi). Zajęcie 2 ostatnich miejsc wiąże się ze spadkiem drużyn do Ligue 2. Trzeci zespół od końca, po zakończeniu rozgrywek rozgrywa mecze barażowe z trzecim zespołem Ligue 2 o pozostanie w lidze.
W przypadku zdobycia tej samej liczby punktów, klasyfikacja końcowa ustalana jest w oparciu o wynik dwumeczu pomiędzy drużynami, w następnej kolejności w przypadku remisu – różnicą bramek w pojedynku bezpośrednim, następnie ogólnym bilansem bramkowym osiągniętym w sezonie, większą liczbą bramek zdobytych oraz w ostateczności losowaniem.
Skład ligi w sezonie 2020/21Edytuj
| Uczestnicy poprzedniej edycji | |||
|---|---|---|---|
| PSG | Paris Saint-Germain  |
Paryż | 1 |
| OMA | Olympique Marsylia | Marsylia | 2 |
| REN | Stade Rennes | Rennes | 3 |
| LIL | Lille OSC | Lille | 4 |
| NIC | OGC Nice | Nicea | 5 |
| REI | Stade de Reims | Reims | 6 |
| LYO | Olympique Lyon | Lyon | 7 |
| MHS | Montpellier HSC | Montpellier | 8 |
| ASM | AS Monaco | Monako | 9 |
| RCS | RC Strasbourg | Strasbourg | 10 |
| ANG | Angers SCO | Angers | 11 |
| BOR | Girondins Bordeaux | Bordeaux | 12 |
| NAN | FC Nantes | Nantes | 13 |
| BRS | Brest | Brest | 14 |
| MET | FC Metz | Metz | 15 |
| DIJ | Dijon FCO | Dijon | 16 |
| STE | AS Saint-Étienne | Saint-Étienne | 17 |
| NÎM | Nîmes Olympique | Nîmes | 18 |
| Zwycięzca baraży o Ligue 1 | |||
 Spadek z Ligue 1 2019/20
| |||
| AMI | Amiens SC | Amiens | 19 |
| TFC | Toulouse FC | Tuluza | 20 |
 Awans z Ligue 2 (2019/20)
| |||
| LOR | Lorient | Lorient | 1 |
| RCL | RC Lens | Lens | 2 |
|
Oznaczenia:
| |||
Lista sezonówEdytuj
Ligowi mistrzowie FrancjiEdytuj
StatystykaEdytuj
Do tej pory we francuskiej ekstraklasie wystąpiło łącznie 77 klubów (stan po zakończeniu sezonu 2018/2019), jednak żaden z nich nie uczestniczył w jej wszystkich edycjach (najwięcej sezonów pierwszoligowych ma na swym koncie Olympique Marsylia, który jednocześnie rozegrał najwięcej meczów w D1/L1). Rekordzistą w liczbie mistrzowskich tytułów jest natomiast AS Saint-Étienne (10-krotny triumfator ligi). Spośród wszystkich zawodników występujących w historii D1/L1 najwięcej spotkań rozegrał w niej bramkarz Mickaël Landreau (618 meczów), a najwięcej goli zdobył Delio Onnis (299 bramek).
Tabela medalowaEdytuj
Mistrzostwo Francji zostało do tej pory zdobyte przez 19 różnych drużyn. Stan na 5 maja 2020.
| Lp. | Drużyna | Miejsca na podium | ||
|---|---|---|---|---|
|
|
| ||
| 1. | AS Saint-Étienne | 10 | 3 | 2 |
| 2. | Olympique Marsylia | 9 | 12 | 5 |
| 3. | Paris Saint-Germain | 9 | 8 | 3 |
| 4. | AS Monaco | 8 | 7 | 11 |
| 5. | FC Nantes | 8 | 7 | 2 |
| 6. | Olympique Lyon | 7 | 5 | 9 |
| 7. | Girondins Bordeaux | 6 | 9 | 4 |
| 8. | Stade de Reims | 6 | 3 | 4 |
| 9. | OGC Nicea | 4 | 3 | 1 |
| 10. | Lille OSC | 3 | 6 | 5 |
| 11. | FC Sochaux-Montbéliard | 2 | 3 | 4 |
| 12. | FC Sète | 2 | 0 | 1 |
| 13. | RC Lens | 1 | 4 | 2 |
| 14. | RC Paryż | 1 | 2 | 5 |
| 15. | RC Strasbourg | 1 | 1 | 3 |
| 16. | Olympique Lillois | 1 | 1 | 0 |
| 17. | AJ Auxerre | 1 | 0 | 5 |
| 18. | CO Roubaix-Tourcoing | 1 | 0 | 1 |
| Montpellier HSC | 1 | 0 | 1 | |
| 20. | Nîmes Olympique | 0 | 4 | 1 |
| 21. | Toulouse FC | 0 | 1 | 2 |
| 22. | FC Metz | 0 | 1 | 1 |
| 23. | AS Cannes | 0 | 1 | 0 |
| SC Fives | 0 | 1 | 0 | |
| 25. | Angers SCO | 0 | 0 | 2 |
| CS Sedan | 0 | 0 | 2 | |
| US Valenciennes-Anzin | 0 | 0 | 2 | |
| 28. | Le Havre AC | 0 | 0 | 1 |
| SC Bastia | 0 | 0 | 1 | |
| Stade Rennais | 0 | 0 | 1 | |
Prawa telewizyjne w PolsceEdytuj
|
Lata |
Stacja telewizyjna | Źródło |
|---|---|---|
| 1997–2015, 2020-2024 |
Canal+ | [3] [4] |
| 2008–2012 | Orange Sport | [5] |
| 2015–2018, 2020-2024 |
Eleven Sports Network | [6] [4] |
PrzypisyEdytuj
- ↑ France 2002/03 - RSSSF
- ↑ Tytuł odebrany w związku z aferą korupcyjną.
- ↑ Canal+ z ligą francuską (pol.). satkurier.pl, 2008-08-08.
- ↑ a b Francuska liga piłkarska znów w polskiej telewizji, pokażą ją Eleven Sports i Canal+ (pol.). wirtualnemedia.pl, 2020-11-13.
- ↑ Nowe mecze w Orange Sport (pol.). satkurier.pl, 2008-08-12.
- ↑ Grupa Eleven Sports Network nabyła prawa do ligi włoskiej i francuskiej (pol.). wirtualnemedia.pl, 2015-07-07.
BibliografiaEdytuj
- Oficjalna strona LFP (Ligue 1 i 2) (fr.)
- Ligue 1, [w:] baza Soccerway (liga) [online] [dostęp 2021-01-02].
- Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
- Oficjalna strona Ligue de Football Professionnel (ang.)
- Oficjalna strona FFF (fr.)
- Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)