Martin Sheen

Martin Sheen
	; Martin Sheen (2008)
Imię i nazwisko	Ramón Gerard Antonio Estévez
Data i miejsce urodzenia	3 sierpnia 1940 ; Dayton
Zawód	aktor, aktywista
Współmałżonek	Janet Templeton; (od 1961)
Lata aktywności	od 1959
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Martin Sheen, właśc. Ramón Gerard Antonio Estévez^[1]^[2] (ur. 3 sierpnia 1940 w Dayton) – amerykański aktor filmowy i telewizyjny, działacz pacyfistyczny pochodzenia irlandzkiego i hiszpańskiego^[3]. Występował w roli głównej w filmie Czas apokalipsy (1979) i jako prezydent Josiah Bartlet w serialu Prezydencki poker (1999–2006)^[4].

22 sierpnia 1989 otrzymał gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 1500 Vine Street^[5]^[6].

Życiorys

Urodził się w Dayton w stanie Ohio jako siódme z dziesięciorga dzieci irlandzkiej imigrantki Mary-Ann (z domu Phelan; 1903–1951) i hiszpańskiego pracownika Francisco Estéveza Martíneza (1898–1974)^[7]. Wychowywał się w wierze katolickiej^[8]. Po ukończeniu Chaminade High School^[4] w Dayton, udał się do Nowego Jorku, by rozpocząć karierę aktorską jak jego nieżyjący idol James Dean^[7]. Aby nie być dyskryminowanym ze względu na swoje hiszpańskie imię, wybrał angielski pseudonim artystyczny – imię Martin od reżysera castingu CBS, Roberta Dale’a Martina, a nazwisko Sheen przyjął na cześć pisarza i publicysty arcybiskupa katolickiego Fultona Johna Sheena^[7].

W późnych latach 50. XX wieku, dołączył do grupy teatralnej Juliana Becka i Judith Maliny, z którą występował w latach 1959-1961^[7], m.in. w przedstawieniu The Connection^[9]. W 1964 trafił na Broadway w spektaklu Never Live over a Pretzel Factory^[9]. Zadebiutował na kinowym ekranie jako nastoletni Artie Connors, który wraz ze swoim wspólnikiem terroryzował metro 15 New York Travel, w dreszczowcu Larry’ego Peerce Incydent (The Incident, 1967) u boku Tony’ego Musante, Beau Bridgesa, Ruby Dee, Donny Mills i Thelmy Ritter. Rok potem wystąpił w roli Timmy’ego Cleary w ekranizacji powieści Franka D. Gilroy Róże w tytule (The Subject Was Roses, 1968) z Patricią Neal i Jackiem Albertsonem. W 1967 odniósł sukces sceniczny w roli tytułowej w nowoczesnej wersji Hamleta na off-Broadwayu. Pod pseudonimem Ramon G. Estevez napisał także sztukę Down the Morning Line, wydaną w 1969 roku przez „The Public Theatre”.

Gościnnie pojawiał się w serialach, w tym Mission: Impossible (1969), Hawaii Five-O (1970) czy Columbo (1972). Zagrał postać podporucznika Dobbsa w czarnej komedii Mike’a Nicholsa Paragraf 22 (Catch 22, 1970).

W latach 70. promował role młodych mężczyzn, którzy buntują się i gardzą konwencjami społecznymi^[7], taki był w dramacie kryminalnym Terrence’a Malicka Badlands (1973) w roli nieobliczalnego, niedojrzałego i niebezpiecznego Kita. Przełomem w karierze stała się rola kapitana Benjamina L. Willarda w dramacie wojennym Francisa Forda Coppoli Czas apokalipsy (Apocalypse Now, 1979).

W miniserialu NBC Kennedy (1983) wcielił się w postać Johna F. Kennedy’ego.

23 grudnia 1961 ożenił się z Janet Elizabeth Templeton. Mają czworo dzieci, którzy zostali również aktorami: trzech synów – Emilio (ur. 12 maja 1962), Ramona (ur. 7 sierpnia 1963) i Charliego (ur. 3 września 1965) – oraz jedną córkę Renee (ur. 2 kwietnia 1967).

W 1995 roku został odznaczony Orderem Chorwackiej Jutrzenki^[10].

Filmografia

Sheen (2004)

1970: Paragraf 22 jako podporucznik Dobbs
1973: Badlands jako Kit Carruthers
1979: Orle skrzydło (Eagle's Wing) jako Pike
1979: Czas apokalipsy jako kpt. Benjamin L. Willard
1980: Jeszcze raz Pearl Harbor jako Warren Lasky
1982: Gandhi jako Vince Walker
1983: Mężczyzna, kobieta i dziecko jako Robert Beckwith
1983: Enigma jako Alex Holbeck
1983: Martwa strefa jako Greg Stillson
1984: Podpalaczka jako kapitan „Cap” Hollister
1986: Zranione dusze (Shattered Spirits) jako Lyle Mollencamp
1987: Wall Street jako Carl Fox
1987: Wyznawcy zła jako Cal Jamison
1988: Proces w Berlinie jako sędzia Herbert J. Stern
1991: JFK jako narrator (głos)
1993: Dłonie jako kapitan Swaggert
1993: Gettysburg jako Robert E. Lee
1993: Hot Shots! 2 jako kpt. Benjamin L. Willard
1995: Prezydencki szmal jako sędzia
1995: Prezydent: Miłość w Białym Domu jako szef A.J. MacInerney
1995: Gospa jako ojciec Jozo Zovko
1997: Spawn jako Jason Wynn
1997: Hostile Waters jako kapitan Aurory
1998: Łatwa forsa jako New Warden
1998: Kodeks zbrodni jako Bill Peterson
1999: Zagubione znalezione jako Millstone
1999–2006: Prezydencki poker jako Josiah Barlett
2001: O-Otello jako trener Duke Goulding
2002: Złap mnie, jeśli potrafisz jako Roger Strong
2006: Bobby jako Jack Stevens
2006: Infiltracja jako Oliver Queenan
2007: Miasto śmierci jako George Morgan
2009: Miłość w Seattle jako ojciec Burke’a
2009: Konspiracja Echelon jako Raymond Burke
2010 Droga życia jako Thomas „Tom” Avery
2011 The Double jako Tom Highland
2012: Przyjaciel do końca świata jako Frank Petersen
2012: Niesamowity Spider-Man jako Ben Parker
2014: Selma jako Frank Minis Johnson
2015–2021: Grace i Frankie jako Robert
2016: Ania z Zielonego Wzgórza jako Matthew Cuthbert

Bibliografia

Martin Sheen. T. 5: Kolekcja Alfred Hitchcock Przedstawia. Poznań: Oxford Educational, czerwiec 2009, s. 6. ISBN 978-83-252-0466-2.

Przypisy

↑ Martin Sheen. Listal. [dostęp 2016-10-28]. (ang.).
↑ Personalidade: Martin Sheen (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2016-10-28]. (port.).
↑ AFP (2009-02-04): Martin Sheen plans movie on Spanish pilgrimage route. The Free Library. [dostęp 2013-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)]. (ang.).
↑ ^a ^b Martin Sheen Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2016-10-28]. (ang.).
↑ Martin Sheen. Walk of Fame. [dostęp 2022-11-01]. (ang.).
↑ Susan King: Hollywood Star Walk: Martin Sheen. „Los Angeles Times”, 2010-06-15. [dostęp 2022-11-01]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Martin Sheen. ČSFD.cz. [dostęp 2016-10-28]. (cz.).
↑ Łukasz Adamski (2013-03-30): Nawróceni w Hollywood. Kto z wielkich filmowców ma Jezusa w sercu? Niektóre nazwiska są naprawdę zaskakujące. wPolityce.pl. [dostęp 2019-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-24)]. (pol.).
↑ ^a ^b Martin Sheen Biography (1940-). Film Reference. [dostęp 2016-10-28]. (ang.).
↑ Odluku kojom se odlikuje redom danice hrvatske s likom Marka Marulića filmski glumac Martin Sheen. narodne-novine.nn.hr. [dostęp 2016-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)]. (chorw.).

Linki zewnętrzne

Martin Sheen w bazie IMDb (ang.)
Martin Sheen w bazie Notable Names Database (ang.)
Martin Sheen w bazie Filmweb

[listal-1] Martin Sheen. Listal. [dostęp 2016-10-28]. (ang.).

[interfilmes-2] Personalidade: Martin Sheen (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2016-10-28]. (port.).

[liberary-3] AFP (2009-02-04): Martin Sheen plans movie on Spanish pilgrimage route. The Free Library. [dostęp 2013-01-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)]. (ang.).

[fanpix.famousfix-4] Martin Sheen Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2016-10-28]. (ang.).

[5] Martin Sheen. Walk of Fame. [dostęp 2022-11-01]. (ang.).

[6] Susan King: Hollywood Star Walk: Martin Sheen. „Los Angeles Times”, 2010-06-15. [dostęp 2022-11-01]. (ang.).

[csfd-7] Martin Sheen. ČSFD.cz. [dostęp 2016-10-28]. (cz.).

[polityka-8] Łukasz Adamski (2013-03-30): Nawróceni w Hollywood. Kto z wielkich filmowców ma Jezusa w sercu? Niektóre nazwiska są naprawdę zaskakujące. wPolityce.pl. [dostęp 2019-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-10-24)]. (pol.).

[filmreference-9] Martin Sheen Biography (1940-). Film Reference. [dostęp 2016-10-28]. (ang.).

[odluku_kojom_se_odlikuje-10] Odluku kojom se odlikuje redom danice hrvatske s likom Marka Marulića filmski glumac Martin Sheen. narodne-novine.nn.hr. [dostęp 2016-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-02)]. (chorw.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]