Wikipedia

Naja

rodzaj węża

Naja – rodzaj jadowitych węży z rodziny zdradnicowatych (Elapidae).

Naja[1]
Laurenti, 1768[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – kobra środkowoazjatycka (N. oxiana)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Rząd

łuskonośne

Podrząd

węże

Infrarząd

Alethinophidia

Nadrodzina

Elapoidea

Rodzina

zdradnicowate

Rodzaj

Naja

Typ nomenklatoryczny

Naja lutescens Laurenti, 1768 (= Coluber naja Linnaeus, 1758)

Synonimy
Gatunki

zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Zasięg występowania edytuj

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Afryka (Egipt, Libia, Tunezja, Algieria, Maroko, Sahara Zachodnia, Mauretania, Senegal, Gambia, Gwinea Bissau, Gwinea, Sierra Leone, Liberia, Wybrzeże Kości Słoniowej, Mali, Burkina Faso, Ghana, Togo, Benin, Niger, Nigeria, Kamerun, Czad, Sudan, Erytrea, Dżibuti, Somalia, Etiopia, Sudan Południowy, Republika Środkowoafrykańska, Wyspy Świętego Tomasza i Książęca, Gwinea Równikowa, Gabon, Kongo, Demokratyczna Republika Konga, Rwanda, Burundi, Uganda, Kenia, Tanzania, Malawi, Zambia, Angola, Namibia, Botswana, Zimbabwe, Mozambik, Eswatini i Południowa Afryka) oraz Azji (Oman, Jemen, Arabia Saudyjska, Iran, Turkmenistan, Uzbekistan, Afganistan, Pakistan, Chiny, Indie, Sri Lanka, Bangladesz, Nepal, Bhutan, Mjanma, Laos, Wietnam, Kambodża, Tajlandia, Malezja, Singapur, Filipiny, Brunei i Indonezja)[10][11].

Systematyka edytuj

Etymologia edytuj

  • Naja: syng. naya „kobra”, od nazwy nāga oznaczająca w sanskrycie węża[12][9].
  • Aspis: gr. ασπις aspis „żmija”[13]. Gatunek typowy: Coluber naja Linnaeus, 1758.
  • Uraeus: gr. ουραιος ouraios „ogonowy”, od ουρα oura „ogon”[14]. Gatunek typowy: Coluber haje Linnaeus, 1758.
  • Tomyris: gr. τομος tomos „ostry, tnący”, od τεμνω temnō „ciąć”[15]; ουρα oura „ogon”[14]. Gatunek typowy: Tomyris oxiana Eichwald, 1831.
  • Boulengerina: George Albert Boulenger (1858–1937), brytyjski zoolog belgijskiego pochodzenia[5]. Gatunek typowy: Boulengerina stormsi Dollo, 1886 (= Naja annulata Buchholz & Peters, 1877).
  • Limnonaja: gr. λιμνη limnē „bagno”[16]; syng. naya „kobra”, od nazwy nāga oznaczająca w sanskrycie węża. Gatunek typowy: Boulengerina christyi Boulenger, 1904.
  • Palaeonaja: gr. παλαιος palaios „starożytny”[17]; rodzaj Naja Laurenti, 1768. Gatunek typowy: †Palaeonaja romani Hoffstetter, 1939.
  • Paranaja: gr. παρα para „blisko, obok”[18]; rodzaj Naja Laurenti, 1768. Gatunek typowy: Naia anomala Sternfeld, 1917[a].
  • Afronaja: łac. Afer, Afra „afrykański”, od Africa „Afryka”; syng. naya „kobra”, od nazwy nāga oznaczająca w sanskrycie węża[9]. Gatunek typowy: Naja nigricollis Reinhardt, 1843.

Podział systematyczny edytuj

Do rodzaju należą następujące gatunki[10]:

Uwagi edytuj

  1. ↑ Podgatunek N. multifasciata.

Przypisy edytuj

  1. ↑ Naja, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ J.N. Laurenti: Specimen medicum, exhibens synopsin reptilium emendatam cum experimentis circa venena et antidota reptilium austracorum, quod authoritate et consensu. Viennae: Joan. Thomae, 1768, s. 90. (łac.).
  3. ↑ a b J.G. Wagler: Natürliches System der Amphibien, mit vorangehender Classification der Säugethiere und Vögel. Ein Beitrag zur vergleichenden Zoologie. München, Stuttgart und Tübingen: In der J.G. Cotta’scchen Buchhandlung, 1830, s. 173. (niem.).
  4. ↑ K.E. von Eichwald: Zoologia specialis quam expositus animalibus tum vivis: tum fossilibus potissimum Rossiae in universum et Poloniae in species. Cz. 3. Vilnae: Josephi Zawadzki, 1831, s. 171. (łac.).
  5. ↑ a b L. Dollo. Notice sur les reptiles et batraciens recueillis par M. le capitaine ém. Storms dans la région du Tanganyka. „Bulletin du Musée royal d’histoire naturelle de Belgique”. 4, s. 159, 1886. (fr.). 
  6. ↑ K.P. Schmidt. Contributions to the Herpetology of the Belgian Congo Based on the Collection of The American Museum Congo Expedition, 1909-1915. Part II.— Snakes. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 49, s. 124, 1923–1924. (ang.). 
  7. ↑ R. Hoffstetter. Contribution à l’étude des Elapidae actuels et fossiles et de l’ostéologie des ophidiens. „Archives du Muséum d’Histoire Naturelle de Lyon”. 15, s. 57, 1939. (fr.). 
  8. ↑ A. Loveridge. Further revisions of African snake genera. „Bulletin of the Museum of Comparative Zoology at Harvard College”. 95, s. 231, 1944. (ang.). 
  9. ↑ a b c V. Wallach, W. Wüster & D.G. Broadley. In praise of subgenera: taxonomic status of cobras of the genus Naja Laurenti (Serpentes: Elapidae). „Zootaxa”. 2236, s. 32, 2009. DOI: 10.5281/zenodo.190422. (ang.). 
  10. ↑ a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Naja. The Reptile Database. [dostęp 2020-05-30]. (ang.).
  11. ↑ R. Midtgaard: Naja. RepFocus. [dostęp 2019-08-23]. (ang.).
  12. ↑ Reptilia. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 29. (łac.).
  13. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 24.
  14. ↑ a b Jaeger 1944 ↓, s. 247.
  15. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 239.
  16. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 124.
  17. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 160.
  18. ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 161.
  19. ↑ a b c d e Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 394, 409. ISBN 83-01-14344-4.
  20. ↑ W. Juszczyk: Gady i płazy. Wyd. 2. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 81, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0043-4.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Naja&oldid=72466182”