Rejon turczański (ukr. Турківський_район) – dawna jednostka administracyjna Ukrainy, a wcześniej także Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, funkcjonująca w latach 19401941 i 19442020. Należał do obwodu drohobyckiego do 1959 roku, a po jego zniesieniu do obwodu lwowskiego. W 2020 wszedł w skład nowego rejonu samborskiego. Siedzibą rejonu była Turka.

Rejon turczański
Турківський район
Rejon
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

 lwowski

Siedziba

Turka

Data powstania

1940, 1944

Data likwidacji

1941, 2020

Powierzchnia

1193 km²

Populacja (2019)
• liczba ludności


49 121[1]

Położenie na mapie
Położenie na mapie
Strona internetowa

Terytorium rejonu leżało na obszarze Gór Sanocko-Turczańskich i Bieszczadów Wschodnich z ich najwyższym szczytem Pikujem. Najważniejsze rzeki to Dniestr, San i Stryj. Sąsiadował z rejonami starosamborskim (od północy), drohobyckim (od północnego wschodu) i skolskim (od wschodu). Poza obwodem lwowskim sąsiadował z rejonami wielkoberezneńskim i wołowieckim obwodu zakarpackiego, a także z powiatem bieszczadzkim polskiego województwa podkarpackiego.

Według spisu powszechnego z roku 2001 żyło w rejonie 54 900 ludzi, w tym Rosjan 100 (0,18%) i tyle samo Polaków (0,18%).

Historia

edytuj

Rejon turczański został utworzony 17 stycznia 1940 na podstawie dekretu Prezydium Rady Najwyższej USRR o podziale na rejony zachodnich obwodów USRR, kiedy to w obwodzie drohobyckim utworzono 30 rejonów, między innymi turczański. Rejon objął następujące obszary, należące przed wojną do powiatu turczańskiego oraz fragmentarnie drohobyckiego (Łastówki) w województwie lwowskim[2]:

Rejon turczański przestał istnieć wraz z wybuchem wojny niemiecko-radzieckiej 22 czerwca 1941. Jego tereny weszły w skład Landkreis Drohobycz dystryktu galicyjskiego Generalnego Gubernatorstwa. Przedzielona dotychczas granicą okupacyjną gmina Tarnawa Niżna powróciła do oryginalnych granic[4].

Rejon został odtworzony 31 lipca 1944, po zajęciu tych terenów przez Armię Czerwoną[5].

W marcu 1945, w wyniku wytyczenia granicy między ZSRR a Polską, granicę przeprowadzo na Sanie, przez co żadna część rejonu turczańskiego nie została włączona do Polski, a przecięcie sześciu gromad wzdłuż górnego Sanu zostało utrwalone na zawsze[6].

W 1951 roku, na skutek przecięcia nową granicą naturalnych ciągów komunikacyjnych w rejonie przygranicznym, wiejską radę Łopuszanka wyłączono z rejonu strzyłeckiego i włączono do rejonu turczańskiego. Jedyne połączenie drogowe Łopuszanki ze Strzyłkami szło przez Michniowiec, który odpadł od Polski, przez co zostało tylko południowe połączenie z Chaszczowem w rejonie turczańskim)[7].

21 maja 1959, w wyniku zniesienia obwodu drohobyckiego, rejon turczański włączono do obwodu lwowskiego[8].

23 września 1959 do powiatu turczańskiego włączono zniesiony rejon boryński[9].

W związku z reformą administracyjną kraju w 2020 roku rejon turczański zniesiono, a jego obszar włączono do rejonu samborskiego.

Spis miejscowości

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Чисельність населення на 1 вересня 2019 року // Головне управління статистики у Львівській області
  2. Хроніка за 17 січня 1940 року на сайті Інститут історії України НАН Україн
  3. Gminę gminy Tarnawa Niżna utrzymano w GG pod okupacją niemiecką
  4. Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG.
  5. 1944 рік в історії (history.org.ua)
  6. Terytorium i podział administracyjny, [w:] Andrzej Gawryszewski, Ludność Polski w XX wieku, Warszawa: Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego PAN, 2005, s. 46–49, ISBN 83-87954-66-7, OCLC 66381296 [dostęp 2023-03-02].
  7. УКАЗ Президії Верховної Ради Української РСР ПРО ЛІКВІДАЦІЮ НИЖНЬО-УСТРІЦЬКОГО РАЙОНУ І ДЕЯКИХ СІЛЬСЬКИХ РАД СТРІЛКІВСЬКОГО ТА ХИРІВСЬКОГО РАЙОНІВ ДРОГОБИЦЬКОЇ ОБЛАСТІ
  8. State Archive of the Lviv region.
  9. Указ_Президії_ВР_УРСР_від_23.09.1959_«Про_ліквідацію_деяких_районів_і_перенесення_центра_Підбузького_району_Львівської_області».

Linki zewnętrzne

edytuj