Akaniaceaerodzina drzew z rzędu kapustowców (Brassicales). Obejmuje dwa monotypowe rodzaje z gatunkami Akania bidwillii i Bretschneidera sinensis. Pierwszy występuje we wschodniej Australii, a drugi w północnym Wietnamie, południowo-wschodnich Chinach i na Tajwanie. Ślady kopalne dowodzą występowania roślin z tej rodziny także w Patagonii w eocenie – 52 miliony lat temu[2] oraz w Nowej Zelandii we wczesnym miocenie[4]. Rośliny z tej rodziny nie mają udokumentowanej użyteczności ekonomicznej[5].

Akaniaceae
Ilustracja
Akania bidwillii
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

Akaniaceae

Nazwa systematyczna
Akaniaceae Stapf
Bull. Misc. Inform. 1912: 380. 13 Dec 1912[3]
Liście Akania bidwillii
Kwiatostany Bretschneidera sinensis

Morfologia edytuj

Pokrój
Drzewa osiągające do 12 (Akania) i 20 (Bretschneidera) metrów wysokości[5].
Liście
Skrętoległe, nieparzysto pierzaste, u Akania osiągają do 75 cm długości. Listki lancetowate (Akania) i eliptyczne (Bretschneidera), całobrzegie lub ostro ząbkowane[5].
Kwiaty
Obupłciowe, pięciokrotne, wonne, zebrane w wiechy. U Akania promieniste, u Bretschneidera grzbieciste. Płatki białe do różowych. Najczęściej 8 pręcików. Słupek jest górny zbudowany z trzech owocolistków. Zalążnia trójkomorowa. Znamię z trzema (Akania) lub sześcioma (Bretschneidera) łatkami[5].
Owoce
Torebka z przegrodami[2].

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzina siostrzana w stosunku do nasturcjowatych (Tropaeolaceae) w obrębie rzędu kapustowców. W systemie APG II z 2003 akceptowane było zaliczanie obu należących tu rodzajów do odrębnych rodziny (Akaniaceae i Bretschneideraceae Engler & Gilg)[2].

kapustowce


Akaniaceae



Tropaeolaceaenasturcjowate






Moringaceaemoringowate



Caricaceaemelonowcowate





Setchellanthaceae




Limnanthaceaelimnantesowate





Koeberliniaceae




Tiganophytaceae




Bataceae



Salvadoraceae







Emblingiaceae




Pentadiplandraceae




Resedaceaerezedowate



Gyrostemonaceae




Tovariaceae




Capparidaceaekaparowate




Cleomaceae



Brassicaceaekapustowate











Wykaz rodzajów[2]

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  2. a b c d e Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  3. Jamed L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – A. [dostęp 2015-11-15].
  4. John G. Conran, Uwe Kaulfuss, Jennifer M. Bannister, Dallas C. Mildenhall i Daphne E. Lee. An Akania (Akaniaceae) inflorescence with associated pollen from the early Miocene of New Zealand. „American Journal of Botany”. 106 (2), s. 292–302, 2019. DOI: 10.1002/ajb2.1236. PMID: 30791095. (ang.). 
  5. a b c d Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 28, 71. ISBN 1-55407-206-9.