Korzeniewo
Korzeniewo (kaszb. Kùrcëbrôk, niem. Kurzebrack) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Kwidzyn nad Wisłą przy drodze krajowej nr 90.
| wieś | |
 Port na Wiśle w Korzeniewie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
724[2] |
| Strefa numeracyjna |
55 |
| Kod pocztowy |
82-500[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GKW |
| SIMC |
0151182 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kwidzyn  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kwidzyńskiego  | |
 53°45′01″N 18°51′55″E/53,750278 18,865278[1]
| |
W latach 1945-1954 i 1973-1976 miejscowość była siedzibą gminy Korzeniewo, a w 1972 roku gromady Korzeniewo. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.
Z kart historii edytuj
Korzeniewo spełniało ważną rolę dla transportu towarów Wisłą. W XIV wieku w Kwidzynie działała korporacja żeglarzy wiślanych. Planowano również budowę kanału łączącego Kwidzyn z Wisłą w Korzeniewie. Przez Wisłę budowano też mosty pontonowe służące przeprawie wojsk. Był tu m.in. Jan III Sobieski, starosta gniewski w latach 1667-1696. W połowie XVIII wieku powstał tu port rzeczny, w roku 1754 uruchomiono stałą przeprawę promową[4].
Korzeniewo znajduje się od 1772 w zaborze pruskim; wyznaczono tu wówczas punkt poboru ceł za towary przewożone między terenami w głębi Polski a Gdańskiem. W 1828 roku wybudowano utwardzoną szosę Korzeniewo - Kwidzyn, zaś w latach 1840-42 całkowicie nowy port, ulokowany na północ od szosy i przeprawy przez Wisłę. W porcie cumowano części mostu pontonowego.
Na początku XX wieku powstała linia kolei wąskotorowej łączącej port z Kwidzynem i Gniewem (obecnie są tylko ślady istnienia infrastruktury)[5], a w latach 1905-1909 most przez Wisłę.
W 1920, w wyniku przegranego przez Polskę plebiscytu wieś pozostaje w granicach Niemiec; do 1 września 1939 roku granica między Polską a Niemcami przebiegała wschodnim brzegiem Wisły. Most znalazł się w granicach Polski i został w latach 1927-29 rozebrany ze względu na brak ruchu. (Most wykorzystano do budowy mostu w Toruniu, a dwa przęsła do budowy mostu w Koninie)[6]. Port rzeczny został w ramach regulacji poplebiscytowych na Powiślu udostępniony ruchowi tranzytowemu i oddany pod kontrolę państwa polskiego, Państwowego Zarządu Dróg Wodnych w Tczewie. Z ruchem tranzytowym w Korzeniewie powiązane są liczne konflikty i prowokacje nadgraniczne okresu międzywojennego. W okresie przedwrześniowym wieś stanowiła jedną z niemieckich baz logistycznych w przygotowywanym uderzeniu na Polskę.
W okresie międzywojennym ulokowana była tu placówka Straży Celnej „Korzeniewo”.
Od marca 1945 wieś znajduje się ponownie w Polsce.
Komunikacja i transport edytuj
W Korzeniewie funkcjonowała przeprawa promowa przez Wisłę w ciągu drogi krajowej nr 90, która była do lipca 2013 jedyną przeprawą promową na drodze krajowej w Polsce. Przeprawa promowa kursowała tylko w okresie od wiosny (koniec kwietnia) do jesieni[7].
W latach 2010-2013, w ciągu drogi krajowej nr 90, w miejscu dotychczasowej przeprawy promowej, wybudowano most przez Wisłę koło Kwidzyna[8].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 58702
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 516 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Strategia Rozwoju Turystyki w Powiecie Kwidzyńskim, Polska Agencja Rozwoju Turystyki, Warszawa 2005
- ↑ j.w.
- ↑ Włodzimierz Antkowiak: Z biegiem Wisły Grudziądz-Gdańsk (mapa), Opis drogi wodnej. Gdańsk: Eko-Kapio, 2004. ISBN 83-88201-39-5.
- ↑ GDDKiA: Podstawowe dane statystyczne o drogowych obiektach inżynierskich zarządzanych przez GDDKiA. GDDKiA. [dostęp 2011-04-29]. (pol.).
- ↑ GDDKiA: Najdłuższy most typu extradosed w Europie otwarty. gddkia.gov.pl, 2013-07-27. [dostęp 2013-11-09]. (pol.).