Sum pospolity
Sum pospolity[3], sum[4], sum europejski[5] (Silurus glanis) – gatunek ryby z rodziny sumowatych (Siluridae).
| ||
| Silurus glanis[1] | ||
| Linnaeus, 1758 | ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | promieniopłetwe | |
| Rząd | sumokształtne | |
| Rodzina | sumowate | |
| Rodzaj | Silurus | |
| Gatunek | sum pospolity | |
| Synonimy | ||
| ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | ||
 | ||
| Zasięg występowania | ||
 Obszar:
| ||
WystępowanieEdytuj
Zasiedla wody zlewiska Morza Bałtyckiego, Morza Czarnego i Morza Kaspijskiego na wschodzie aż po Hiszpanię na zachodzie. Na północ sięga do Zatoki Botnickiej (płd. i środkowa Szwecja i płd. część Finlandii. Introdukowany we Francji[6] i we Włoszech oraz na Półwyspie Iberyjskim[potrzebny przypis].
Spotykany w dużych rzekach i zbiornikach zaporowych, w jeziorach jest rzadszym mieszkańcem. Najczęściej aktywny po zachodzie słońca, w dzień przebywa na dolnych partiach, przy dnie w miejscach o spokojnym przepływie. Prowadzi osiadły tryb życia i z natury jest samotnikiem. Zimą, od grudnia do lutego, nie żeruje.
OpisEdytuj
Druga co do wielkości (po biełudze) ryba Europy i największa europejska ryba słodkowodna. Osiąga długość 3 m i masę ciała ponad 100 kg (maksymalnie 5 m i wagę 306 kg)[7]. Ciało długie pozbawione łusek, głowa duża, otwór gębowy jest duży, silnie uzębiony. Nad górną szczęką znajdują się dwa długie, a pod dolną cztery krótkie wąsy. Płetwa grzbietowa jest silnie zredukowana, posiada tylko 3-5 promieni, natomiast płetwa odbytowa jest bardzo długa i sięga prawie do zaokrąglonej płetwy ogonowej. Ogon bardzo długi, stanowi 3/5 długości ciała. Oczy małe, nozdrza zakończone krótkimi mięsistymi rurkami.
Ubarwienie zależy od środowiska. Grzbiet jest ciemny lub prawie czarny, czasem z zielonkawym, niebieskawym lub brązowawym odcieniem. Boki ciemnożółtawobiałe z wyraźnym szarobrązowym marmurkowym wzorem, brzuch szarobiały z ciemnymi nieregularnymi plamami. Czasami występują czerwonookie osobniki albinotyczne.
albinotyczna forma suma pospolitego
OdżywianieEdytuj
Młodociane osobniki zjadają początkowo skorupiaki, robaki itp. Starsze są drapieżnikami. Poluje na ryby różnych gatunków. Czasem zjada żaby, małe ssaki, a nawet ptaki. Wbrew pozorom większość zdobyczy to niewielkie rybki o długości kilkunastu centymetrów.
RozródEdytuj
Dojrzałość płciową osiąga w wieku 3–6 lat. Tarło odbywa się od V–VII w temperaturze nie mniejszej niż 20 °C, na zarośniętych płyciznach[8]. Samica buduje na oczyszczonym z roślin podłożu prymitywne gniazdo[8] i składa do niego około 500 tys. ziaren ikry, której pilnuje samiec. Wylęg następuje po 3-4 dniach. Okres larwalny kończy się po około 21 dniach. Młode osobniki wyglądem przypominają kijanki.W zależności od sprzyjających warunków sumy mogą osiągnąć metr długości nawet w przeciągu niecałych 2 lat. W prywatnych hodowlach (np. w Niemczech, Hiszpanii), już 10 miesięczne sumy mierzą przeciętnie około 60 cm. Nie jest jeszcze znana maksymalna długość życia tej ryby, ale szacuje się, że może dożyć ponad 80 lat.[potrzebny przypis]
Znaczenie gospodarczeEdytuj
Największe znaczenie gospodarcze ma w rejonie Morza Czarnego. Wędkarze łowią go przede wszystkim na żywca lub martwą rybkę, z gruntu lub na spławik oraz na spinning.
OchronaEdytuj
- okres ochronny:
- wymiar ochronny: 70 cm [10]
Rekordy wędkarskieEdytuj
Rekord Polski wagowy: 105 kg, 258 cm (złowiony 8 października 2011 r. w Jeziorze Rybnickim)[11].
Rekord Polski długości: 102 kg wagi i 260 cm (złowiony 18 października 2018 r. w Jeziorze Rybnickim - łowca Szymon Nowowiejski.
Największy sum złowiony w Polsce metodą spinningową 254 cm łowca - Marek Szymański rz. Wisła 2010 r.
Oficjalny rekord świata: ok. 135 kg (według organizacji IGFA), złowiony w rzece Pad we Włoszech[12].
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ Silurus glanis, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Silurus glanis. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
- ↑ G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
- ↑ Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
- ↑ Ryby : encyklopedia zwierząt. Henryk Garbarczyk, Małgorzata Garbarczyk i Leszek Myszkowski (tłum.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN : Dorota Szatańska, 2007. ISBN 978-83-01-15140-9.
- ↑ Menno Schilthuizen: Ewolucja w miejskiej dżungli. s. 218. ISBN 978-83-7229-841-6.
- ↑ FishBase.org za Frimodt, C., 1995. Multilingual illustrated guide to the world's commercial coldwater fish. Fishing News Books, Osney Mead, Oxford, England. 215 p.
- ↑ a b Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
- ↑ Obwieszczenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wymiarów i okresów ochronnych organizmów morskich poławianych przy wykonywaniu rybołówstwa rekreacyjnego oraz szczegółowego sposobu i warunków wykonywania rybołówstwa rekreacyjnego, prawo.sejm.gov.pl [dostęp 2019-12-05].
- ↑ a b Obwieszczenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 25 września 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie połowu ryb oraz warunków chowu, hodowli i połowu innych organizmów żyjących w wodzie, prawo.sejm.gov.pl [dostęp 2019-12-05].
- ↑ REKORDOWY SUM 261 cm i 109 kg. Wędkarz Polski. [dostęp 2011-10-29].
- ↑ Rekordowy sum na Rapalę. „Wędkarski świat”, 06-2011. ISSN 1425-719X.