Sylwester I

papież z IV wieku, święty

Sylwester I (ur. w 2. poł. III wieku w Rzymie, zm. 31 grudnia 335 tamże) – 33. papież w okresie od 31 stycznia 314 do 31 grudnia 335[2], wyznawca[3] i święty Kościoła katolickiego oraz prawosławnego.

Sylwester I
Silvester
Papież
Biskup Rzymu
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 połowa III wieku
Rzym

Data i miejsce śmierci

31 grudnia 335
Rzym

Miejsce pochówku

Katakumby Pryscylli

Papież
Okres sprawowania

314–335

Wyznanie

chrześcijaństwo

Kościół

Kościół powszechny

Pontyfikat

31 stycznia 314

Święty
Sylwester
wyznawca
Ilustracja
Czczony przez

Kościół katolicki
Cerkiew prawosławną

Wspomnienie

31 grudnia[a]
2 stycznia [b]
15 stycznia[c]

Atrybuty

kościół, księga, trzyramienny krzyż, paliusz, tiara, pastorał, gałązka oliwna, anioł, muszla, byk, wąż z książką, smok u stóp

Patron

zwierząt domowych, Modeny[1]

Szczególne miejsca kultu

kościół św. Sylwestra in Capite

Życiorys

edytuj

Sylwester urodził się w Rzymie. Był synem Rufina – kapłana, który w czasie prześladowań dioklecjańskich przechowywał księgi liturgiczne i Pismo Święte należące do Kościoła w Rzymie lub (według innych relacji) po wczesnej śmierci ojca, jego matka Justa oddała go na wychowanie do pewnego uczonego i cnotliwego kapłana[4]. Młodzieniec posiadł „mądrości książkowe” i „cnotliwe usposobienie”. Spowodowały one, iż ze szczególną miłością odnosił się do wędrujących pielgrzymów. Przyjmował ich do swego domu i otaczał wszechstronną opieką.

W wieku trzydziestu lat Sylwester został wyświęcony na diakona, a następnie prezbitera. Jego gorliwa służba Bogu sprawiła, iż cieszył się powszechnym szacunkiem i w 314 roku został wybrany papieżem[4].

Jego pontyfikat przypada na czas po ogłoszeniu edyktu mediolańskiego gwarantującego swobodę wyznania chrześcijanom – od 31 stycznia 314 do 31 grudnia 335 roku[4]. W Liber Pontificalis (VII–VIII wiek) i u Anastazego znajduje się o nim niewiele więcej niż spis darowizn udzielonych Kościołowi przez Konstantyna Wielkiego. Papież polecił rzymski dzień słońca (łac. dies solis) jako Dzień Pański (pamiątka zmartwychwstania Chrystusa) a Konstantyn Wielki dekretem w 321 roku ogłosił niedzielę wolną od pracy.

Na synodzie w Arles (Arelate), zwołanym przez Konstantyna Wielkiego, był reprezentowany przez kapłanów Klaudiusza i Wita oraz diakonów Eugeniusza i Syrycjusza[2]. Synod ten dotyczył herezji donatystów. Na Soborze Nicejskim I zaś był reprezentowany przez kapłanów Wincentego i Wita. Mówi się, że prowadził sobór w Rzymie, który potępił herezję Ariusza i jego zwolenników[2].

Dokonał uroczystej konsekracji bazylik św. Piotra na Watykanie (18 listopada 326[5]) i św. Jana na Lateranie (324[2]), które zostały ufundowane przez Konstantyna Wielkiego, a to dało początek uroczystym konsekracjom podobnych budowli.

Wiele legend z nim związanych okazało się nieprawdziwych, np. o ochrzczeniu przez niego Konstantyna Wielkiego – władcę na łożu śmierci ochrzcił Euzebiusz z Nikomedii[4].

Sylwester zmarł w Rzymie i został pochowany w katakumbach Pryscylli przy Via Salaria[6]. W VII wieku wybudowano tam bazylikę ku jego czci. Obecnie część relikwii świętego znajduje się w kościele parafialnym w Nonantola – 11 km od Modeny. Innym kościołem pod jego wezwaniem jest kościół na Kwirynale.

Jego imię związane jest z Orderem Świętego Sylwestra oraz nocą sylwestrową.

Dni obchodów

edytuj

Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 31 grudnia. Cerkiew prawosławna wspomina świętego 2/15 stycznia[d][7], tj. 15 stycznia według kalendarza gregoriańskiego.

Ikonografia

edytuj
 
Historia św. Sylwestra przedstawiona na witrażu w Katedrze Notre-Dame w Paryżu

W ikonografii przedstawiany jest w szatach pontyfikalnych. Na prawosławnych ikonach przedstawiany jest jako stary mężczyzna z krótką siwą brodą i kędzierzawymi włosami w liturgicznych szatach biskupich, trzymający w dłoniach Ewangelię.

Jego atrybutami są: kościół, księga, trzyramienny krzyż, paliusz, tiara, pastorał, gałązka oliwna, anioł, muszla, byk, wąż z książką, smok u stóp.

Jest patronem zwierząt domowych.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Wiesław Aleksander Niewęgłowski: Leksykon świętych. Warszawa: Świat Książki, 2006, s. 207. ISBN 978-83-247-0574-0.
  2. a b c d Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 23. ISBN 83-7006-437-X.
  3. Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 6: W-Z. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2007, s. 506. ISBN 978-83-7318-736-8.
  4. a b c d John Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 45-47. ISBN 83-06-02633-0.
  5. Sari Gilbert, Michael Brouse, Przewodnik National Geographic – Rzym, G+J RBA Sp. z o.o.& Co. Spółka Komandytowa, 2002, ss. 162, ISBN 83-88132-81-4
  6. Catacombe di Roma aperte al pubblico. vatican.va. [dostęp 2021-04-03]. (wł.).
  7. 2 Ιανουαρίου [online], Εκκλησια Τησ Ελλαδος [dostęp 2017-06-10] (gr.).

Bibliografia

edytuj