Szydłowiec (gmina)
Szydłowiec – gmina miejsko-wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie szydłowieckim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie radomskim.
| gmina miejsko-wiejska | |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| Powiat | |||||||
| TERC |
1430053 | ||||||
| Siedziba | |||||||
| Burmistrz |
Artur Ludew | ||||||
| Powierzchnia |
138,15 km² | ||||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
137,1 os./km² | ||||||
| Nr kierunkowy |
48 | ||||||
| Kod pocztowy |
26-500 | ||||||
| Tablice rejestracyjne |
WSZ | ||||||
Adres urzędu: Rynek Wielki 126-500 Szydłowiec | |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie powiatu
| |||||||
| 51°13′34″N 20°51′12″E/51,226111 20,853333 | |||||||
| Strona internetowa | |||||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||||
Portal  Polska
| |||||||
_location_map.png)
Siedziba gminy to Szydłowiec.
Na terenie miasta i gminy Szydłowiec znajduje się podstrefa Specjalnej Strefy Ekonomicznej Starachowice, obejmująca obszar 9,1 ha i zagospodarowana w blisko 80%[4].
Według danych z 30 czerwca 2004 gminę zamieszkiwało 19 390 osób[5]. Natomiast według danych z 31 grudnia 2019 roku gminę zamieszkiwało 18 698 osób[6].
GeografiaEdytuj
Struktura powierzchniEdytuj
Według danych z roku 2002[7] gmina Szydłowiec ma obszar 138,15 km², w tym:
| Rodzaj gruntu | Powierzchnia (ha) | Udział (%) | |
|---|---|---|---|
| OGÓŁEM | 13 815 | 100 | |
| Użytki rolne | 7 836 | 56,72 | |
| w tym: | Grunty orne | 5421 | 69,18 |
| Sady | 169 | 2,16 | |
| Trwałe użytki zielone | 1921 | 24,52 | |
| Grunty gospodarczo ugorowane | 325 | 4,14 | |
| Lasy i leśne grunty orne | 4 980 | 36,05 | |
| Wody użytkowe | 41 | 0,28 | |
| Nieużytki | 159 | 1,15 | |
| Pozostałe | 799 | 5,8 | |
| Źródło: Arch. UM (Szydłowiec), Raport o stanie Miasta i Gminy Szydłowiec z dn. 18 stycznia 2011 r., s. 15. | |||
Gmina stanowi 29,45% powierzchni powiatu.[potrzebny przypis]
Zmiany terytorialneEdytuj
- 1 stycznia 2000 r. – secesja miejscowości Pogorzałe i Skarżysko Książęce i włączenie w granice administracyjne miasta Skarżyska-Kamiennej, województwo świętokrzyskie
DemografiaEdytuj
Dane z 30 czerwca 2004[5]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| Populacja | 19 390 | 100 | 9814 | 50,6 | 9576 | 49,4 |
| Gęstość zaludnienia [mieszk./km²] |
140,4 | 71 | 69,3 | |||
- Piramida wieku mieszkańców gminy Szydłowiec w 2014 roku[1].
HistoriaEdytuj
Gmina swoimi korzeniami sięga 2 marca 1864, kiedy to powstała gmina wiejska Szydłowiec. Miała ona 11 941 mórg powierzchni i obejmowała wsie: Bąków, Chustki, Ciechostowice, Długosz, Hutę Szydłowiecką, Jankowice, Wolę Korzeniową, Książek, Majdów, Marywil, Mościska, Mszadłę, Moskówkę, Olszyny, Rybiankę, Sadek, Skarżysko Książęce, Starą Wieś, Szydłowiec-Podzamcze, Szydłówek, Świerczek, Świniów, Wysoką oraz Zdziechów.
Najważniejszymi urzędnikami w gminie byli wójt i pisarz gminny. W 1905 wójtem był Jan Szyszkiewicz, a pisarzem Eugeniusz Szlichnicki. Gmina należała do sądu gminnego okręgu II z siedzibą w Chlewiskach.
TurystykaEdytuj
RezerwatyEdytuj
ZabytkiEdytuj
- Chustki – kapliczka MB „Krwią Płaczącej” z 1907,
- Krzcięcin – park pałacowy,
- Wysoka – kościół św. Mikołaja z XVI w. (b. wpisu w rej. zabytków),
- Szydłowiec – zespół zamkowo – parkowy, kościół św. Zygmunta z dzwonnicą i ogrodzeniem, ratusz, „Dom pod Dębem”, relikt archeologiczny kościoła św. Ducha i św. Anny z XVI w. z budynkiem b. szpitala i ogrodzeniem z 1. poł. XIX w. (ul. Radomska 43/45, b. wpisu w rej. zabytków), karczma z 1. ćwierci XIX w. w Szydłowcu (ul. Radomska 60), browar Stupfów z lodownią z 2. poł. XIX w. w Szydłowcu (ul. Sowińskiego, w rej. zabytków tylko lodownia), dróżniczówka z 1840 w Szydłowcu (ul. Kościuszki 297), kapliczka z 1862 (ul. Narutowicza 112), kapliczka z 1863 (róg ul. Narutowicza i ul. Sowińskiego), krzyż z 1910 w Szydłowcu (ul. Piaskowa), kapliczka MB Bolesnej z XIX w. (ul. Różana), cmentarz komunalny w Szydłowcu, cmentarz żydowski w Szydłowcu,
- Zdziechów – kapliczka kubaturowa z 1950.
OświataEdytuj
- Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im. Jana III Sobieskiego w Szydłowcu,
- Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana Pawła II w Szydłowcu,
- Publiczna Szkoła Podstawowa im. Jana Chrapka w Majdowie,
- Publiczna Szkoła Podstawowa im. Janusza Kusocińskiego w Sadku,
- Publiczna Szkoła Podstawowa im. Stefana Grota-Roweckiego w Wysokiej,
- Publiczna Szkoła Podstawowa w Zdziechowie,
- Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Henryka Sienkiewicza w Szydłowcu,
- Zespół Szkół im. Korpusu Ochrony Pogranicza w Szydłowcu,
- Centrum Kształcenia Ustawicznego i Zawodowego w Szydłowcu,
KulturaEdytuj
- Szydłowieckie Centrum Kultury „Zamek”,
- Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu,
- Powiatowa Biblioteka Publiczna w Szydłowcu,
ParafieEdytuj
Zdecydowana większość mieszkańców gminy należy do Kościoła rzymskokatolickiego, metropolii częstochowskiej, diecezji radomskiej, dekanatu szydłowieckiego, w skład którego wchodzą następujące parafie obejmujące obszar gminy:
- Parafia św. Zygmunta w Szydłowcu
- Parafia Narodzenia NMP w Szydłówku
- Parafia Podwyższenia Krzyża w Majdowie
- Parafia MB Bolesnej w Sadku
- Parafia Św. Mikołaja w Wysokiej
Ponadto na terenie gminy mieszkają mariawici należący do Kościoła Starokatolickiego Mariawitów, diecezji warszawsko-płockiej, parafii Przemienienia Pańskiego w Wierzbicy.
W Szydłowcu swoją siedzibę ma zbór Kościoła Chrześcijan Wiary Ewangelicznej oraz Świadków Jehowy.
SamorządEdytuj
SołectwaEdytuj
Barak, Ciechostowice, Chustki, Hucisko, Jankowice, Korzyce, Krzcięcin, Łazy, Majdów, Omięcin, Rybianka, Sadek, Szydłówek I, Szydłówek II, Świerczek, Świniów, Wilcza Wola, Wola Korzeniowa, Wysocko, Wysoka, Zastronie, Zdziechów[2]
Sąsiednie gminyEdytuj
Bliżyn, Chlewiska, Jastrząb, Mirów, Orońsko, Skarżysko Kościelne, m. Skarżysko-Kamienna, Wieniawa, Wolanów
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b Gmina Szydłowiec w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ a b BIP gminy, sołectwa
- ↑ a b Urząd Statystyczny w Warszawie
- ↑ Informacje na stronie SSE Starachowice. sse.com.pl. [dostęp 2014-12-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-10)].
- ↑ a b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Gmina Szydłowiec w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2021-01-14] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).