Tętnica szyjna wewnętrzna

Tętnica szyjna wewnętrzna (łac. arteria carotis interna, ang. internal carotid artery) – w anatomii człowieka główne naczynie zaopatrujące przednią część mózgowia w krew tętniczą. Biegnie od miejsca podziału tętnicy szyjnej wspólnej (3-4 kręg szyjny) do podstawy czaszki.

Tętnice prawej strony szyi. Tętnica szyjna wewnętrzna podpisana Internal Carotid.

Przebieg

edytuj

Tętnica szyjna wewnętrzna biegnie przez szyję tranzytem nie oddając żadnych gałęzi. Początkowo na krótkim odcinku biegnie w trójkącie tętnicy szyjnej, bocznie i z tyłu w stosunku do tętnicy szyjnej zewnętrznej. Powyżej trójkąta biegnie w przestrzeni przygardłowej biegnąc przyśrodkowo. Dalej tętnica wchodzi do kanału tętnicy szyjnej znajdującego się w części skalistej kości skroniowej, w bruździe na kości klinowej przechodzi przez zatokę jamistą. Po stronie przyśrodkowej od wyrostka pochyłego przedniego zawraca ku górze i tyłowi ulegając podziałowi na końcowe odgałęzienia.

Klasyfikacja

edytuj

W Terminologia Anatomica z 1998 r. podzielono tętnicę na cztery części: "szyjną", "skalistą", "jamistą" oraz "mózgową"[1][2]. W zastosowaniach klinicznych korzysta się z klasyfikacji podziału na odcinki tętnicy szyjnej wewnętrznej zaproponowanej w 1996 r. przez Bouthilliera[3], opisującej siedem segmentów naczynia, każdy oznaczony indentyfikatorem alfanumerycznym: C1 szyjny, C2 skalisty, C3 otworu poszarpanego, C4 jamisty, C5 klinowy, C6 oczny oraz C7 łączący. Nomenklatura Bouthilliera używana jest powszechnie przez neurochirurgów, neuroradiologów i neurologów. Segmenty dzielone są dodatkowo w oparciu o anatomiczne i mikrochirurgiczne punkty charakterystyczne w otaczającej naczynie anatomii. Alternatywny podział oparty na rozwoju embriologicznym zaproponował Pierre Lasjaunias[4] ze współpracownikami, będący nieoceniony, jeśli chodzi o wyjaśnienie wielu wariantów anatomicznych budowy tętnicy szyjnej wewnętrznej. Starsza klasyfikacja, oparta na pionierskich pracach Fishera, ma aktualnie znaczenie historyczne[5].

Wyróżnia się następujące segmenty tętnicy szyjnej wewnętrznej:

  • Segment szyjny, lub C1, tożsamy z powszechnym określeniem "część szyjna",
  • Segment skalisty, lub C2,
  • Segment otworu poszarpanego, lub C3
    • C2 i C3 tworzą łącznie tzw. część skalistą tętnicy szyjnej wewnętrznej,
  • Segment jamisty, lub C4, częściowo tożsama z określeniem "część jamista",
  • Segment klinowy, lub C5. Segment nie wyróżniany w poprzednich klasyfikacjach, leżący pomiędzy częścią skalistą i mózgową,
  • Oczny, lub segment nadklinowy, lub C6
  • Łączący, zw. segmentem końcowym, lub C7
    • C6 i C7 łącznie tworzą część mózgową naczynia.

Końcowe gałęzie

edytuj
 
Schemat koła tętniczego mózgu.

Tylko końcowy odcinek tętnicy oddaje gałęzie. Tylko w kanale tętnicy szyjnej oddaje drobne naczynia do jamy bębenkowej, opony twardej i przysadki mózgowej.

Po oddaniu tętnicy ocznej z końcowego odcinka odchodzą gałęzie, które zaopatrują mózgowie, współtworząc z tętnicami kręgowymi koło tętnicze mózgu.

Unerwienie

edytuj

W części szyjnej tętnica jest skąpo unerwiona poprzez gałęzie zwoju szyjnego górnego i nerwu językowo-gardłowego. W obrębie czaszki jest unerwiona głównie przez nerw szyjno-tętniczy wewnętrzny pochodzący ze zwoju szyjnego górnego. Nerw ten tworzy wokół tętnicy splot szyjno-tętniczy wewnętrzny.

Odmiany tętnicy szyjnej wewnętrznej

edytuj

W rzadkich przypadkach tętnica jest po jednej stronie bardzo cienka, również rzadko po jednej stronie może być nieobecna, wówczas zastępuje ją druga tętnica szyjna wewnętrzna lub gałęzie tętnicy szczękowej po tej samej stronie. Możliwe jest bezpośrednie odejście od aorty lub przebieg przyśrodkowy w stosunku do tętnicy szyjnej zewnętrznej. Rzadko niektóre gałęzie tętnicy szyjnej zewnętrznej odchodzą od tętnicy szyjnej wewnętrznej.

Przypisy

edytuj
  1. Internal Carotid Artery [online], meddean.luc.edu [dostęp 2024-04-26].
  2. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2009-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-20)].
  3. Alain Bouthillier, Harry van Loveren, Jefferey Keller, Segments of the internal carotid artery: a new classification, „Neurosurgery”, 38 (3), 1996, s. 425–432, DOI10.1097/00006123-199603000-00001, PMID8837792.
  4. P Lasjaunias, A Santoyo-Vazquez, Segmental agenesis of the internal carotid artery: angiographic aspects with embryological discussion, „Anat Clin”, 6 (2), 1984, s. 133–41, DOI10.1007/BF01773165, PMID6498000.
  5. Fischer E. Die Lageabweichungen der vorderen Hirnarterie im Gefa¨ssbild. Zentralbl Neurochir 1938;3:300 –13

Bibliografia

edytuj
  • Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia człowieka. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1993. ISBN 978-83-200-4251-1.