Układ naczyń żylnych człowieka

(Przekierowano z Układ naczyń żylnych)

Układ naczyń żylnych – w anatomii człowieka część układu krwionośnego obejmująca żyły, którymi krew wraca do serca[1]. Z układem naczyń tętniczych łączy się za pośrednictwem naczyń włosowatych, a także zespoleń tętniczo-żylnych (łączących tętniczki z żyłkami)[2].

Uproszczony schemat układu żylnego u człowieka.

Żyły krążenia małego

edytuj

W krążeniu małym żyły prowadzą krew natlenowaną z płuc do serca[1]. Do krążenia małego należą:

Żyły krążenia wielkiego

edytuj

W krążeniu wielkim żyły prowadzą krew odtlenowaną do serca[1]. Dzielą się na żyły głębokie i powierzchowne (skórne). Żyły głębokie najczęściej są żyłami towarzyszącymi, przebiegającymi wspólnie z odpowiadającymi im tętnicami. Przeważnie dwie, czasem trzy żyły towarzyszą jednej tętnicy, wyjątkami są największe tętnice, z których każdej towarzyszy jedna żyła, oraz dopływy żyły wrotnej, także pojedynczo towarzyszące tętnicom. Wśród żył głębokich są także żyły samotne, nietowarzyszące żadnej tętnicy, np. żyła nieparzysta lub zatoki opony twardej. Żyły powierzchowne są żyłami samotnymi[5].

Najważniejsze żyły krążenia wielkiego to[6]:

Żyły krążenia wielkiego tworzą cztery grupy: układ żył serca, układ żyły głównej górnej, układ żyły głównej dolnej, układ żyły wrotnej[7].

Układ żył serca

edytuj

Układ żyły głównej górnej

edytuj

Żyły głowy i szyi

edytuj
  1. żyły mózgowia, opony twardej i jej zatoki oraz żyły ściany czaszki
    1. żyły mózgowia[9]:
    2. żyły ściany czaszki[11]:
    3. żyły oponowe (venae meningeae)[12]:
    4. zatoki opony twardej (sinus durae matris)[13]:
  2. żyły oczne[14][15]:
    1. żyła oczna górna (vena ophthalmica superior)
    2. żyła oczna dolna (vena ophthalmica inferior)
  3. powierzchowne żyły głowy i szyi:
    1. żyła twarzowa (vena facialis)[16]
    2. żyła szyjna zewnętrzna (vena iugularis externa)[17]
  4. głębokie żyły głowy i szyi
    1. splot skrzydłowy (plexus pterygoideus)[18]
    2. dopływy szyjne żyły ramienno-głowowej[19]:
    3. żyła szyjna wewnętrzna (vena iugularis interna)[20]
    4. dopływy żyły szyjnej wewnętrznej:
  1. żyły głębokie (venae subfasciales)[22][23]
  2. żyły powierzchowne, żyły skórne (venae cutaneae)[24]:
    1. żyły powierzchowne palców
    2. żyły powierzchowne ręki
    3. żyły powierzchowne przedramienia i ramienia

Żyły klatki piersiowej i kręgosłupa

edytuj
  1. żyły klatki piersiowej[25]
    1. żyła główna górna (vena cava superior)
    2. żyła ramienno-głowowa (vena brachiocephalica)[26]
    3. żyły skórne przedniej ściany tułowia[28]
    4. żyły nieparzyste[30]
  2. żyły kręgosłupa[31]
    1. sploty żylne kręgowe zewnętrzne (plexus venosi vertebrales externi)
    2. sploty żylne kręgowe wewnętrzne (plexus venosi vertebrales interni)
    3. żyły podstawno-kręgowe (venae basivertebrales)
    4. żyły międzykręgowe (venae intervertebrales)
    5. żyły rdzeniowe (venae spinales)

Układ żyły głównej dolnej

edytuj

Żyły brzucha i miednicy

edytuj

Układ żyły wrotnej wątroby

edytuj

Układ żyły wrotnej wątroby prowadzi krew z nieparzystych narządów jamy brzusznej do wątroby. Stanowią go[38]:

Przypisy

edytuj
  1. a b c Aleksander Michajlik, Witold Ramotowski, Anatomia i fizjologia człowieka, wyd. V poprawione i uzupełnione, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2022, s. 357–358, ISBN 978-83-200-4662-5.
  2. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 134–135.
  3. Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom II. Trzewa, wyd. X, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, s. 437–439, ISBN 978-83-200-4501-7.
  4. Urbanowicz 2002 ↓, s. 293–294.
  5. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 143.
  6. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 356–358.
  7. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 357.
  8. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 99–100.
  9. Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom IV. Układ nerwowy ośrodkowy, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2019, s. 420–427, ISBN 978-83-200-4203-0.
  10. a b Jan Henryk Spodnik, Mianownictwo anatomiczne polsko-angielsko-łacińskie, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2022, s. 248, ISBN 978-83-66960-76-3.
  11. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 359–360.
  12. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 360.
  13. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 360–367.
  14. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 368–369.
  15. Zygmunt Urbanowicz, Współczesne mianownictwo anatomiczne, Lublin: Wydawnictwo Czelej, 2002, s. 299, ISBN 83-88063-91-X.
  16. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 369–373.
  17. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 373–374.
  18. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 374–375.
  19. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 375–376.
  20. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 376–380.
  21. Urbanowicz 2002 ↓, s. 295.
  22. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 382–386.
  23. Urbanowicz 2002 ↓, s. 300.
  24. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 386–392.
  25. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 393.
  26. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 394–395.
  27. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 395.
  28. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 396–397.
  29. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 384.
  30. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 397–400.
  31. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 401–403.
  32. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 405–409.
  33. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 409–414.
  34. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 415–420.
  35. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 420–421.
  36. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 421–422.
  37. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 422–425.
  38. Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 425–431.

Bibliografia

edytuj
  • Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom III. Układ naczyniowy, wyd. IX, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, ISBN 978-83-200-3257-4.
  • Zygmunt Urbanowicz, Współczesne mianownictwo anatomiczne, Lublin: Wydawnictwo Czelej, 2002, ISBN 83-88063-91-X.