Unia dynastyczna

Unia dynastyczna to związek dwóch lub więcej państw, w których panują przedstawiciele tej samej dynastii. Nie dotyczy to jednak państw posiadających wspólnego monarchy (tzw. unii personalnej).

Przykład edytuj

Polska i Szwecja w latach 1599–1654. W obydwu tych państwach panowała dynastia Wazów, lecz po zerwaniu w 1599 unii personalnej panowali w nich odrębni władcy. W Polsce byli to: Zygmunt III (do 1632), Władysław IV (1632–1648) i Jan II Kazimierz (1648–1668); zaś w Szwecji – Karol IX (1599–1611), Gustaw II Adolf (1611–1632) i Krystyna (1632–1654).

Współczesność edytuj

Współcześnie unia dynastyczna istnieje między następującymi państwami:^[a]

Dynastia	Głowa państwa	Państwo	Pełniony urząd	Od kiedy
Koburgowie	Filip I	Belgia	król	21 lipca 2013
Windsorowie^[b]	Karol III	Wielka Brytania Commonwealth realm	król	8 września 2022
		Antigua i Barbuda Commonwealth realm	król	1 listopada 1981^[c]
		Australia Commonwealth realm	król	6 lutego 1952
		Bahamy Commonwealth realm	król	10 lipca 1973^[c]
		Barbados Commonwealth realm	król	30 listopada 1966^[c]
		Belize Commonwealth realm	król	21 września 1981^[c]
		Grenada Commonwealth realm	król	4 lutego 1974
		Jamajka Commonwealth realm	król	6 sierpnia 1962^[c]
		Kanada Commonwealth realm	król	6 lutego 1952
		Nowa Zelandia Commonwealth realm	król	6 lutego 1952
		Papua-Nowa Gwinea Commonwealth realm	król	16 września 1974^[c]
		Saint Kitts i Nevis Commonwealth realm	król	19 września 1983^[c]
		Saint Lucia Commonwealth realm	król	22 lutego 1979^[c]
		Saint Vincent i Grenadyny Commonwealth realm	król	27 października 1979^[c]
		Tuvalu Commonwealth realm	król	1 października 1978^[c]
		Wyspy Salomona Commonwealth realm	król	7 lipca 1978^[c]
		Niue New Zealand Realm	król	19 października 1974^[d]
		Wyspy Cooka New Zealand Realm	król	4 sierpnia 1965^[d]
		Guernsey^[e] Dependencja korony brytyjskiej	Książę Normandii^[1]	6 lutego 1952
		Jersey Dependencja korony brytyjskiej	Książę Normandii	6 lutego 1952
		Wyspa Man Dependencja korony brytyjskiej	król, Pan Man^[2]	6 lutego 1952
Glücksburgowie	Fryderyk X	Dania, Grenlandia i Wyspy Owcze^[f]	król	14 stycznia 2024
Glücksburgowie	Harald V	Norwegia	król	17 stycznia 1991
Burbonowie	Filip VI	Hiszpania	król	2014
Burbonowie Linia Parmeńska	Henryk	Luksemburg	wielki książę	2000

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

↑ państwa w których panuje Karol III zostały w tabeli wymienione ze względu na unię dynastyczną łączącą je z Belgią
↑ Dynasta Saksonia-Coburg-Gotha nosi w Wielkiej Brytanii od 1917 nazwę Windsor
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k uzyskanie niepodległości
↑ ^a ^b uzyskanie statusu państwa stowarzyszonego z Nową Zelandią
↑ Monarcha brytyjski (Królowa Anglii, jako „Książę Normandii” w Baliwacie Guernsey) jest też suwerenem Wyspy Sark stanowiącej dependencję Baliwatu Jersey i zarazem lenno Anglii, zaś jego wasalem jest senior Sark – obecnie John Michael Beaumont
↑ Grenlandia i Wyspy Owcze choć posiadają bardzo szeroką autonomię (np. nie należą do UE), razem z Danią tworzą Wspólnotowe Królestwo Danii (Rigsfællesskabet)

Przypisy edytuj

↑ „Książę Normandii” oficjalny tytuł monarchy brytyjskiego na Wyspach Normandzkich (bez względu na płeć) http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/QueenandCrowndependencies/ChannelIslands.aspx
↑ oficjalny tytuł królowej brytyjskiej jako głowy państwa Wyspy Man https://archive.is/20081203173417/http://www.tynwald.org.im/tynwald/today.shtml

[1] ństwa w których panuje Karol III zostały w tabeli wymienione ze względu na unię dynastyczną łączącą je z Belgią

[2] Dynasta Saksonia-Coburg-Gotha nosi w Wielkiej Brytanii od 1917 nazwę Windsor

[niepodleglosc-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k uzyskanie niepodległości

[nz-4] uzyskanie statusu państwa stowarzyszonego z Nową Zelandią

[5] Monarcha brytyjski (Królowa Anglii, jako „Książę Normandii” w Baliwacie Guernsey) jest też suwerenem Wyspy Sark stanowiącej dependencję Baliwatu Jersey i zarazem lenno Anglii, zaś jego wasalem jest senior Sark – obecnie John Michael Beaumont

[8] Grenlandia i Wyspy Owcze choć posiadają bardzo szeroką autonomię (np. nie należą do UE), razem z Danią tworzą Wspólnotowe Królestwo Danii (Rigsfællesskabet)

[6] „Książę Normandii” oficjalny tytuł monarchy brytyjskiego na Wyspach Normandzkich (bez względu na płeć) http://www.royal.gov.uk/MonarchUK/QueenandCrowndependencies/ChannelIslands.aspx

[7] y tytuł królowej brytyjskiej jako głowy państwa Wyspy Man https://archive.is/20081203173417/http://www.tynwald.org.im/tynwald/today.shtml

[a]

[b]

[c]

[d]

[e]

[1]

[2]

[f]