Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu – szkoła wyższa o profilu medycznym z siedzibą we Wrocławiu, i filii w Wałbrzychu, zajmująca się kształceniem lekarzy różnych specjalności oraz szeroko pojętego personelu medycznego (farmaceutów, diagnostów laboratoryjnych, ratowników medycznych, dietetyków, pielęgniarki, położne, fizjoterapeutów, menedżerów ochrony zdrowia i in.), prowadząca działalność dydaktyczną, naukową i kliniczną.
Data założenia |
(1506) |
---|---|
Państwo | |
Województwo | |
Adres |
Wybrzeże Ludwika Pasteura 1, 50-367 Wrocław |
Liczba pracowników • naukowych |
|
Liczba studentów |
6 411[3] (12.2023) |
Rektor |
prof. dr hab. Piotr Ponikowski |
Członkostwo | |
Położenie na mapie Wrocławia | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
51°06′34,84″N 17°04′17,36″E/51,109678 17,071489 | |
Strona internetowa |
Według webometrycznego rankingu uniwersytetów świata z lipca 2021, opracowanego przez hiszpańskie Consejo Superior de Investigaciones Científicas uczelnia zajmuje w Polsce 22, a na świecie 1574 miejsce pośród wszystkich typów uczelni[4].
Historia
edytujWydział Lekarski Uniwersytetu Wrocławskiego
edytujTradycje Uniwersytetu Medycznego sięgają co najmniej 1811, kiedy to w wyniku przeniesienia z Frankfurtu nad Odrą do Wrocławia Uniwersytetu Viadrina i połączenia z miejscową Akademią Leopoldyńską (nieposiadającą wydziału medycznego), powstał dzisiejszy Uniwersytet Wrocławski. Wśród 5 wydziałów znalazł się we Wrocławiu Wydział Medyczny, de facto przeniesiony z Frankfurtu na czele z jego dziekanem prof. dr Karlem Berendsem, który w 1811 otrzymał godność rektora Królewskiego Uniwersytetu we Wrocławiu. Dzięki temu można przesunąć początki uczelni aż do 1506, kiedy utworzono czterowydziałowy (z medycyną) uniwersytet frankfurcki[5][6].
Na mocy dekretu Rady Ministrów z 24 sierpnia 1945 przekształcono z dniem 19 września 1945 przekształcono niemieckie uczelnie we Wrocławiu w polskie państwowe szkoły akademickie: Uniwersytet Wrocławski i Politechnikę Wrocławską. Jednym z 6 wydziałów Uniwersytetu był Wydział Lekarski z Oddziałem Farmaceutycznym[7]. Pierwszy wykład na Wydziale Lekarskim (w sali bez szyb) 6 września 1945 wygłosił prof. Ludwik Hirszfeld dla licznie zgromadzonych studentów. Jego tematem były nowoczesne prądy w bakteriologii. Pierwszym dziekanem Wydziału Lekarskiego został prof. dr hab. Ludwik Hirszfeld[8].
W roku akademickim 1945/1946 Wydział Lekarski posiadał 26 katedr (w tym 3 na Oddziale Farmaceutycznym), którymi kierowało 21 profesorów i docentów, przybyłych w większości z Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie[9]. Przyjęto 529 studentów, w tym 444 na pierwsze 3 lata nauczania medycyny i 85 na pierwszy rok nauczania farmacji. Uczelniana biblioteka została założona w 1946 roku[10].
Samodzielna uczelnia medyczna
edytujZałożenie z dniem 1 stycznia 1950 Akademii Lekarskiej we Wrocławiu i jednoczesne „zwinięcie” Wydziału Lekarskiego na Uniwersytecie Wrocławskim nastąpiło na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z 24 października 1949, tworzącego 6 samodzielnych uczelni medycznych na bazie wydziałów 6 uniwersytetów[11].
Akademia Lekarska jeszcze w 1950 zmieniła nazwę na Akademia Medyczna we Wrocławiu, przekształcając wkrótce Oddział Farmaceutyczny w osobny, drugi wydział. W pierwszym roku samodzielnego istnienia Akademia posiadała 36 katedr i 3 zakłady zatrudniające 23 profesorów, 5 docentów i 8 zastępców profesora.
W latach 1970–1972 wprowadzono nową organizację szkół wyższych w Polsce. W Akademii Medycznej we Wrocławiu powołano 12 instytutów (10 na Wydziale Lekarskim i 2 na Wydziale Farmaceutycznym), które objęły dotychczasowe katedry. W roku akademickim 1979/1980 Akademia miała 3 wydziały: Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej i nowo utworzony Wydział Pielęgniarski. W skład tych wydziałów wchodziło 13 instytutów obejmujących 43 zakłady, 37 klinik i 12 samodzielnych pracowni. Akademia zatrudniała 43 profesorów, 101 docentów i 844 pomocniczych pracowników naukowych. W 1981 rozwiązano instytuty, przywracając poprzednią strukturę opartą na katedrach.
W czerwcu 1992 w Uczelni utworzono Wydział Lekarski Kształcenia Podyplomowego. W ramach tego Wydziału w styczniu 1994 powstał Zakład Medycyny Rodzinnej. W marcu 1994 Minister zdrowia i Opieki Społecznej powołał na bazie Zakładu Medycyny Rodzinnej Regionalny Ośrodek Kształcenia Lekarza Rodzinnego obejmujący zasięgiem województwa: jeleniogórskie, legnickie, wałbrzyskie, wrocławskie i zielonogórskie.
Równolegle z działalnością dydaktyczną AM rozwija działalność naukową i kliniczną. W wielu dziedzinach uzyskano znakomite wyniki. W dniu 12 lutego 1958 roku prof. Wiktor Bross wykonał pierwszą w Polsce operację na otwartym sercu, a 31 marca 1966 pierwszą operację przeszczepienia nerki od żywego dawcy. Były to wówczas osiągnięcia o znaczeniu europejskim. III Klinika Chirurgii, kierowana przez prof. Zdzisława Jeziorę, w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych wyspecjalizowała się w operacjach wytwórczych przełyku, uzyskując czołowe miejsce w kraju. Ponadto prace z zakresu mikrobiologii (Ludwik Hirszfeld), biochemii i enzymologii (Zygmunt Albert, Tadeusz Baranowski, Edward Szczeklik, M. Orłowski i A. Szewczuk), w ektrokardiografii przestrzennej (H. i Z. Kowarzykowie), bakteriologii (Stefan Ślopek), patologii ciąży i płodu (Hanna Hirszfeldowa), chirurgii doświadczalnej (Wiktor Bross), chemii leków (Bogusław Bobrański) zostały wyróżnione nagrodami państwowymi. Obecnie Uniwersytet Medyczny uczestniczy w wielu badaniach dotyczących najważniejszych potrzeb kraju i regionu w zakresie ochrony zdrowia i ochrony środowiska. Jest największym ośrodkiem specjalistycznego leczenia chorych z województwa dolnośląskiego, opolskiego i lubuskiego. Od wielu lat uczelnia współpracuje też z przemysłem dolnośląskim, szczególnie istotne są badania dotyczące stanu zdrowia populacji zagłębia węglowego w województwie wałbrzyskim i zagłębia miedziowego w województwie legnickim. Prace te mają istotne znaczenie w profilaktyce chorób zawodowych i popularyzacji ochrony środowiska[12]. W dniu 10 sierpnia 2012 prezydent Bronisław Komorowski podpisał ustawę o nadaniu Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu nazwy Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu z datą wejścia w życie 25 sierpnia 2012 roku[13].
Zmiany nazwy uczelni
edytujWładze
edytujWładze uczelni w kadencji 2020–2024[17]:
- rektor: Piotr Ponikowski
- prorektor ds. nauki: Piotr Dzięgiel
- prorektor ds. dydaktyki: Agnieszka Piwowar
- prorektor ds. klinicznych: Dariusz Janczak
- prorektor ds. strategii rozwoju uczelni: Marzena Dominiak
- prorektor ds. budowania relacji i współpracy z otoczeniem: Tomasz Zatoński
Poczet rektorów
edytuj- Zygmunt Albert (1950–1954)
- Antoni Falkiewicz (1954–1957)
- Bogusław Bobrański (1957–1962)
- Aleksander Kleczeński (1962–1965)
- Tadeusz Baranowski (1965–1968)
- Leonard Kuczyński (1968–1972)
- Stanisław Iwankiewicz (1972–1978)
- Eugeniusz Rogalski (1978–1981)
- Marian Wilimowski (1981–1984, 1984–1987)
- Bogdan Łazarkiewicz (1987–1990)
- Zbigniew Knapik (1990–1993)
- Jerzy Czernik (1993–1999)
- Leszek Paradowski (1996–2005)
- Ryszard Andrzejak (od 2005, zawieszony w 2010, złożył dymisję w kwietniu 2011)
- Marek Ziętek (p.o. od 2010 do kwietnia 2011)
- Jerzy Rudnicki (p.o. od kwietnia do maja 2011)
- Marek Ziętek (od 2011 r. do 18 grudnia 2018 r.)
- Piotr Ponikowski (p. o. od 18 grudnia 2018 do 18 stycznia 2019)[18]
- Halina Grajeta (p. o. od 18 stycznia[18] do 12 lutego 2019̣)
- Piotr Ponikowski (p. o. od 12 lutego 2019[19] do 15 marca 2019[20])
- Marek Ziętek (od 15 marca[20] do 27 sierpnia 2019[21])
- Piotr Ponikowski (p.o. od 27 sierpnia 2019[21]; rektor w kadencji 2020–2024)
Wykładowcy
edytujAbsolwenci
edytujWydziały i kierunki kształcenia
edytujObecnie uczelnia daje możliwość podjęcia nauki na dziesięciu kierunkach I i II stopnia oraz jednolitych studiach magisterskich prowadzonych w ramach 4 wydziałów[22].
Wydział posiada uprawnienia do nadawana stopnia doktora i doktora habilitowanego nauk medycznych w zakresie medycyny i w zakresie biologii medycznej[23] oraz do nadawana stopnia doktora i doktora habilitowanego nauk medycznych w zakresie stomatologii.
Wydział posiada uprawnienia do nadawana stopnia doktora i doktora habilitowanego w zakresie nauk farmaceutycznych.
Wydział posiada uprawnienia do nadawana stopnia doktora w zakresie medycyny.
Do 30 września 2019 roku Uniwersytet posiadał strukturę pięciowydziałową. W ramach reformy struktur 1 października 2019 dotychczasowy Wydział Lekarski Kształcenia Podyplomowego został włączony do Wydziału Lekarskiego.
Uniwersytecki Szpital Kliniczny
edytujPo likwidacji 1 grudnia 2017 roku Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 1 wszystkie kliniki zostały włączone w struktury Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. Jana Mikulicza-Radeckiego pozostając jednak w dotychczasowej lokalizacji do czasu rozbudowy szpitala przy ul. Borowskiej.
Kliniki funkcjonujące w ramach Szpitala[24]:
- Anestezjologii i Intensywnej Terapii
- Angiologii i Chorób Wewnętrznych
- Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Transplantacyjnej
- Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej
- Chirurgii Ogólnej, Małoinwazyjnej i Endokrynologicznej
- Chirurgii Szczękowo-Twarzowej
- Chirurgii i Urologii Dziecięcej
- Chorób Wewnętrznych i Alergologii
- Chorób Wewnętrznych, Zawodowych, Nadciśnienia Tętniczego i Onkologii Klinicznej
- Dermatologii, Wenerologii i Alergologii
- Diabetologii i Chorób Wewnętrznych
- Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami
- Gastroenterologii i Hepatologii
- Geriatrii
- Ginekologii, Położnictwa I
- Ginekologii, Położnictwa II
- Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku
- Kardiochirurgii (w strukturach Instytutu Chorób Serca)
- Kardiologii (w strukturach Instytutu Chorób Serca)
- Medycyny Ratunkowej – Szpitalny Oddział Ratunkowy SOR
- Nefrologii i Medycyny Transplantacyjnej
- Nefrologii Pediatrycznej
- Neonatologii
- Neurochirurgii
- Neurologii
- Okulistyki
- Ortopedii, Traumatologii Narządu Ruchu i Chirurgii Ręki
- Otolaryngologii, Chirurgii Głowy i Szyi
- Pediatrii, Alergologii i Kardiologii
- Pediatrii i Chorób Infekcyjnych
- Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Metabolicznych
- Pediatrii, Gastroenterologii i Żywienia
- Psychiatrii
- Reumatologii i Chorób Wewnętrznych
- Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej
- Urologii (w strukturach Uniwersyteckiego Centrum Urologii)
- Urologii Małoinwazyjnej i Robotycznej (w strukturach Uniwersyteckiego Centrum Urologii)
Organizacje studenckie
edytujStudenci mają możliwość rozwijania swoich zainteresowań w ramach różnych organizacji studenckich. Są to, między innymi:
- Samorząd Studentów Uniwersytetu Medycznego
- Studenckie Towarzystwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego
- Chór „Medici Cantantes” Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
- Międzynarodowe Stowarzyszenie Studentów Medycyny IFMSA-Poland
- Polskie Towarzystwo Studentów Farmacji
- Polskie Towarzystwo Studentów Stomatologii
- Studenckie Towarzystwo Diagnostów Laboratoryjnych
- Stowarzyszenie Studentów i Absolwentów Uczelni Medycznych „Forum Medicum”
- Zrzeszenie Studentów Polskich
- Europejskie Stowarzyszenie Studentów Medycyny EMSA Wrocław
- Klub Żeglarski „Perła” Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.
Przypisy
edytuj- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 października 1949 r. w sprawie założenia Akademii Lekarskich w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Lublinie, Łodzi i Wrocławiu (Dz.U. z 1949 r. nr 58, poz. 450).
- ↑ a b stan w roku akademickim 2010/2011.
- ↑ Szkolnictwo wyższe w roku akademickim 2023/2024 [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2024-07-01] .
- ↑ Poland [online], Ranking Web of Universities, lipiec 2021 [dostęp 2021-10-28] .
- ↑ Die medizinische Fakultät, [w:] Henryk Ditchen , Schlesische Hochschulen. Ein Überblick über die Geschichte des schlesischen Hochschulwesens, Berlin: Logos Verlag, 2020, s. 41–43, ISBN 978-3-8325-5042-4 , (Stuttgarter Beiträge zur Wissenschafts- und Technikgeschichte, 14).
- ↑ Wolfgang Nebelung , Zur Geschichte der Medizinischen Fakultät der Viadrina unter besonderer Berücksichtigung ihrer Ordinarien 1506–1811, [w:] Günther Haase, Joachim Winkler (red.), Die Oder-Universität Frankfurt. Beiträge zu ihrer Geschichte, Weimar: Böhlau Verlag, 1983, s. 197–202 .
- ↑ a b Dekret z dnia 24 sierpnia 1945 r. o przekształceniu Uniwersytetu Wrocławskiego i Politechniki Wrocławskiej na polskie państwowe szkoły akademickie (Dz.U. z 1945 r. nr 34, poz. 207).
- ↑ Medycyna uniwersytecka we Wrocławiu po 1945 r., [w:] Historia, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, 2016 [dostęp 2021-10-28] .
- ↑ Maciej Iłowiecki: Dzieje nauki polskiej. Warszawa: Wydawnictwo „Interpress”, 1981, s. 241. ISBN 83-223-1876-6.
- ↑ Krystyna Korzon , Maria Zawialska , Przewodnik po bibliotekach Wrocławia, Wrocław: Wydział Kultury Prezydium Rady Narodowej miasta Wrocławia; Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Okręg Wrocław-miasto, s. 144 .
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 października 1949 r. w sprawie założenia Akademii Lekarskich w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Lublinie, Łodzi i Wrocławiu (Dz.U. z 1949 r. nr 58, poz. 450).
- ↑ Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich. am.wroc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-03)].
- ↑ Rządowe Centrum Legislacji > Dziennik > Akt prawny.
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 marca 1950 r. w sprawie zmiany nazwy wyższych szkół akademickich, podległych Ministrowi Zdrowia (Dz.U. z 1950 r. nr 9, poz. 92).
- ↑ Ustawa z dnia 23 listopada 1989 r. o nadaniu Akademii Medycznej we Wrocławiu imienia Piastów Śląskich (Dz.U. z 1989 r. nr 64, poz. 386).
- ↑ Ustawa z dnia 28 czerwca 2012 r. o nadaniu Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu nazwy „Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu” (Dz.U. z 2012 r. poz. 915).
- ↑ Władze Rektorskie [online], Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, 27 października 2020 [dostęp 2020-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-27] .
- ↑ a b Judyta Watoła: Błyskawiczna nowelizacja ustawy 2.0. Cel? Stanowisko rektora dla wpływowego profesora. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2019-02-08. [dostęp 2019-02-08]. (pol.).
- ↑ Krystian Lurka: Piotr Ponikowski zastąpił Halinę Grajetę. 2019-02-13. [dostęp 2019-02-21]. (pol.).
- ↑ a b Uwzględniono zażalenie prof. Ziętka na zawieszenie go w obowiązkach rektora UM we Wrocławiu. [w:] Rynek Zdrowia [on-line]. Grupa PTWP SA, 2019-03-15. [dostęp 2019-03-18]. (pol.).
- ↑ a b Prof. Ziętek rezygnuje z funkcji rektora Uniwersytetu Medycznego. Oświadczenie: walka o dobre imię doprowadziła mnie do skraju wyczerpania.... [w:] Rynek Zdrowia [on-line]. Grupa PTWP SA, 2019-08-26. [dostęp 2019-08-26]. (pol.).
- ↑ Czego ci nie powiedzieli [online], umw.edu.pl [dostęp 2024-05-23] (pol.).
- ↑ Decyzja Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów.. 2012-10-30. [dostęp 2012-11-02].
- ↑ Kliniki. [dostęp 2024-05-23].