Działoszyn

miasto w województwie łódzkim
(Przekierowano z Warta Działoszyn)

Działoszynmiasto w środkowo-południowej Polsce, w województwie łódzkim, w powiecie pajęczańskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Działoszyn, położone na obszarze historycznej ziemi wieluńskiej. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa sieradzkiego.

Działoszyn
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Rondo komunikacyjne na Placu Wolności – widok z lotu ptaka
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

pajęczański

Gmina

Działoszyn

Prawa miejskie

1412–1870, 1994

Burmistrz

Rafał Drab (od 2010)

Powierzchnia

4,94[1] km²

Populacja (2022)
• liczba ludności
• gęstość


5384[1]
1090[1] os./km²

Strefa numeracyjna

+48 43

Kod pocztowy

98-355

Tablice rejestracyjne

EPJ

Położenie na mapie gminy Działoszyn
Mapa konturowa gminy Działoszyn, w centrum znajduje się punkt z opisem „Działoszyn”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Działoszyn”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Działoszyn”
Położenie na mapie powiatu pajęczańskiego
Mapa konturowa powiatu pajęczańskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Działoszyn”
Ziemia51°07′04″N 18°52′12″E/51,117778 18,870000
TERC (TERYT)

1009014

SIMC

0703026

Urząd miejski
ul. Piłsudskiego 21
98-355 Działoszyn
Strona internetowa

Według danych GUS z 31 grudnia 2020 r. miasto liczyło 5746 mieszkańców[2]

Działoszyn leży nad Wartą, tuż przy jej przełomie.

Historia edytuj

 
Pałac Męcińskich, obecnie powiatowy ośrodek kultury, mieści Muzeum Regionalne

Do 1939 edytuj

Ważna osada na szlaku handlowym między Rusią a Śląskiem. Osada lokowana na prawie magdeburskim, prawa miejskie uzyskała w 1412. Ważny ośrodek kalwinizmu i braci polskich. Doszczętnie zniszczony podczas potopu szwedzkiego. Podczas rozbiorów pod panowaniem pruskim, od 1809 w Księstwie Warszawskim.

Aż do wielkiego pożaru, w którym spłonęła – z powodu drewnianych zabudowań – cała osada, w Działoszynie istniała synagoga o bardzo dużym znaczeniu w skali kraju.

II wojna światowa edytuj

Podczas wojny obronnej 1939 roku miejsce ciężkich walk 30 Dywizji Piechoty gen. Leopolda Cehaka. W odwecie za śmierć generała Dilla, doszczętnie zniszczone w dniach 1–3 września przez lotnictwo niemieckie; według opowiadań niektórych mieszkańców po nalocie zostały w mieście tylko 4 budynki. Niemcy później również nazywali Działoszyn od nazwiska generała Dilla. Podczas okupacji miejscową ludność żydowską wywieziono do obozów koncentracyjnych.

Czasy powojenne edytuj

Od lat 60. XX w. ponowny okres odbudowy. Budowa cementowni w Działoszynie znacznie wpłynęła na okoliczne tereny. W Działoszynie i zarazem siedzibie powiatu Pajęczno, zbudowano nowe osiedla bloków mieszkalnych.1 stycznia 1994 r. Działoszyn odzyskał prawa miejskie.

Przemysł i transport edytuj

 
Działoszyn – most przez Wartę w ciągu drogi krajowej 42

Przemysł edytuj

W XIX wieku w Działoszynie istniała fabryka tytoniu i cygar Kronenberga.

Od stycznia 1986 w Działoszynie funkcjonuje Z.P.O i W "ALMAR" zakład zajmujący się przetwórstwem owoców i warzyw.

W 1993 została tutaj założona fabryka lodów i mrożonek „Anita”[3].

Komunikacja drogowa edytuj

Przez Działoszyn przebiega droga krajowa oraz dwie drogi wojewódzkie:

Komunikacja kolejowa edytuj

W pobliżu Działoszyna przebiega linia kolejowa nr 131, na której znajduje się stacja kolejowa Działoszyn (zamknięta dla ruchu pasażerskiego w 2009 r.).

Turystyka edytuj

 
Urząd Miasta i Gminy w Działoszynie – widok z lotu ptaka
 
Stanica kajakowa w Działoszynie – widok z lotu ptaka

Na końcu ulicy Zamkowej, na starym mieście znajduje się późnorenesansowy pałac. Obecnie mieści się tam sala wystawowa, sale konferencyjne, galeria lokalnych artystów i restauracja. Dookoła pałacu rozpościera się park, założony na wzór angielski i francuski. Za rynkiem (Placem Wolności) przy ul. Kościelnej stoi kościół pw. Znalezienia Krzyża św. i św. Marii Magdaleny, z XIV wieku.

Rekreacja edytuj

Na wyspie (teren rekreacji i wypoczynku mieszkańców) znajduje się las, a także boisko sportowe. Przy drodze wylotowej w kierunku cementowni "Warta" znajduje się stadion klubu piłkarskiego Warta Działoszyn; są tam również korty tenisowe i boisko do koszykówki.

Przyroda edytuj

Od strony zachodniej i południowo-wschodniej Działoszyn otacza las. Na zachodzie, w Załęczańskim Parku Krajobrazowym znajdują się formy skał wapiennych i skamieniałości, głównie amonity.

Demografia edytuj

  • Piramida wieku mieszkańców Działoszyna w 2014 roku[4].


 

Zabytki edytuj

 
Kościół Znalezienia Krzyża św. i św. Marii Magdaleny

Późnorenesansowy pałac Stanisława Męcińskiego (według tradycji niegdyś stała tu słowiańska świątynia) i kościół parafialny (XVIII wiek).

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa[5] na listę zabytków wpisane są obiekty:

  • kościół parafialny pw. św. św. Marii i Magdaleny, XVIII/XIX, nr rej.: 646 z 30.08.1967; w 2022 w czasie przebudowy drogi wojewódzkiej nr 486 odkryto pozostałości cmentarza przykościelnego sprzed 300 lat[6]
  • dzwonnica, nr rej.: 647 z 30.08.1967
  • pałac, XVIII, XX, nr rej.: 248 z 30.08.1967
  • elektrownia wodna, drewn., nr rej.: 347 z 6.10.1986

Sport edytuj

W Działoszynie działa klub sportowy Warta Działoszyn. Prowadzi dwie sekcje: piłki nożnej i siatkówki.

Piłka nożna KS Warta Działoszyn (dawniej: Budowlani Działoszyn), występuje obecnie w trzeciej lidze. Założony został 6 kwietnia 1965. Swoją profesjonalną karierę rozpoczął tu w sezonie 1983/84 Robert Warzycha.

Sekcja siatkówki męskiej KS Warta Działoszyn istnieje od roku 2004. W sezonie 2006/2007 Warta występowała w II lidze.

Szkolnictwo w Działoszynie edytuj

Na terenie miasta działają:
Przedszkola:

  • Publiczne Przedszkole nr 1 "Bajka"
  • Publiczne Przedszkole nr 2

Szkoły podstawowe:

Szkoły ponadpodstawowe:

Wspólnoty wyznaniowe edytuj

Podział administracyjny edytuj

Obszar miasta Działoszyna podzielony jest na 3 jednostki pomocnicze gminy, nazwane przez Radę Gminy Działoszyn osiedlami. Wyróżnione są one numerami od 1 do 3[7]. W rejestrze TERYT wyróżnionych jest 5 integralnych części miasta. Są to[8]:

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 7 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-08].
  2. Działoszyn (łódzkie) » mapy, nieruchomości, GUS, noclegi, szkoły, regon, atrakcje, kody pocztowe, wypadki drogowe, bezrobocie, wynagrodzenie, zarobki, tabele, edukacja, demografia [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-12-06] (pol.).
  3. O firmie. oficjalna strona [dostęp 2019-06-13]
  4. Działoszyn w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  5. NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-27)].
  6. Zbigniew Rybczyński: Pod drogą w Działoszynie archeolodzy odsłonili cmentarz przykościelny sprzed wieków. 2022-10-10. [dostęp 2022-10-11].
  7. Uchwały w sprawie uchwalenia i zmian statutu. Urząd Miasta i Gminy Działoszyn. [dostęp 2017-02-27].
  8. Rejestr TERYT

Linki zewnętrzne edytuj