Brunet wieczorową porą
Brunet wieczorową porą – polski film fabularny (komedia kryminalna) w reżyserii Stanisława Barei z 1976 roku, na podstawie scenariusza napisanego ze Stanisławem Tymem.
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji |
1976 |
| Data premiery |
18 października 1976[1] |
| Kraj produkcji | |
| Język |
polski |
| Czas trwania | |
| Reżyseria | |
| Scenariusz |
Stanisław Bareja |
| Główne role | |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia | |
| Kostiumy | |
| Montaż | |
| Produkcja |
Stanisław Skubniewski (kierownik produkcji)[3][2] |
| Wytwórnia |
Fabuła edytuj
Komedia satyryczna, której główną postacią jest Michał Roman, uwikłany w ciąg nieporozumień i absurdalnych sytuacji. Niezwykłe przepowiednie wpuszczonej do domu Cyganki, których początkowo nie bierze na poważnie, następnego dnia zdają się kolejno spełniać. Najgroźniej z nich brzmi ta, że ma zabić bruneta, który odwiedzi go wieczorową porą. Aby zapobiec nieszczęściu, Michał opuszcza dom, do którego wraca jednak przed wieczorem, uznawszy że padł ofiarą oszustwa, celującego w okradzenie opuszczonego domu. Wówczas właśnie odwiedza go tytułowy brunet, a zbieg okoliczności powoduje, że gdy Michał znajduje jego ciało w przedpokoju, jest przekonany, że stał się nieumyślnym zabójcą wieczornego gościa. O zdarzeniach, które poprzedziły śmierć bruneta, informuje przyjaciela, który przekonuje go, że mordercą jest któryś z sąsiadów. Michałowi udaje się wykryć i pochwycić rzeczywistego sprawcę w lokalu nocnym, po groteskowym pościgu ulicami nocnej Warszawy.
Obsada edytuj
- Krzysztof Kowalewski – Michał Roman
- Wojciech Pokora – Kowalski, sąsiad Michała Romana
- Janina Traczykówna – Lucyna Barańczak, sąsiadka Michała Romana
- Wiesław Gołas – Kazik Malinowski, przyjaciel Michała Romana
- Bohdan Łazuka – przypadkowo odbierający telefon
- Ryszard Pietruski – Dzidek Krępak z Ciechocinka
- Bożena Dykiel – Anna Roman, żona Michała
- Jan Kobuszewski – kierowca MPO przewożący śnieg
- Józef Nalberczak – kierowca
- Janusz Bylczyński – kierownik sklepu mięsnego
- Jerzy Cnota – mężczyzna w restauracji
- Maria Chwalibóg – sąsiadka Michała Romana
- Zofia Czerwińska – Jola, do której przez pomyłkę zadzwonił Michał Roman
- Andrzej Fedorowicz – pan Jurek, właściciel warsztatu samochodowego
- Stanisław Gawlik – Barańczak, sąsiad Michała Romana
- Zofia Grabińska – Stasiakowa, woźna w muzeum
- Jan Himilsbach – pan Jasio
- Andrzej Chrzanowski – fachowiec z telewizji
- Anna Jaraczówna – sąsiadka Michała Romana
- Juliusz Kalinowski – dziadek
- Jerzy Karaszkiewicz – Stasiek, pijaczek w warsztacie samochodowym
- Mirosława Krajewska – Irena Kowalczyk, siostra Anny Roman
- Emilia Krakowska – nauczycielka w muzeum
- Krystyna Loska – spikerka telewizyjna
- Jolanta Lothe – kasjerka w kinie
- Edward Lach – pijak w autobusie, Wacek
- Marian Łącz – bileter w kinie
- Bogdan Łysakowski – sąsiad Michała Romana
- Krzysztof Majchrzak – widz w kinie
- Zdzisław Maklakiewicz – kustosz muzeum
- Borys Marynowski – milicjant w autobusie
- Marek Nowakowski – „czerwony kapelusz”
- Jerzy Moes – porucznik aresztujący Kowalskiego
- Józef Osławski – taksówkarz
- Tadeusz Pluciński – kierownik restauracji
- Ewa Pokas – dziewczyna w kinie
- Eugeniusz Priwieziencew – mleczarz
- Bogusław Stokowski – pijaczek Zdzisiek
- Jan Suzin – spiker telewizyjny
- Andrzej Szenajch – sąsiad Michała Romana
- Wojciech Zagórski – pracownik centrali telefonicznej, opowiadający o operacji
- Zdzisław Szymborski – kelner Stefan
- Krzysztof Świętochowski – pracownik sklepu przeprowadzający remanent
- Jan Tatarski – praktykant na nauce Jasiu
- Hanna Balińska – półnaga ekspedientka w sklepie spożywczym
- Jan Bareja – chłopak mówiący wierszyk
Produkcja edytuj
Tytuł filmu nawiązuje do słów o „spotkaniu z brunetem wieczorową porą” wypowiadanych przez wróżącą Cygankę w powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza Drugie życie doktora Murka (1936)[4].
Konspekt filmu przygotowany został przez Stanisława Bareję, natomiast scenopis powstawał we współpracy ze Stanisławem Tymem, który był autorem większości dialogów i skeczowych scen. Scenopis razem opracowywali w Goławicach, w domu Barei. W trakcie tej pracy między autorami scenariusza doszło do konfliktu. Według Tyma końcowa wersja była niedopracowana, przez co zastąpił on swoje nazwisko pseudonimem Andrzej Kill[5]. Brunet wieczorową porą jest satyrą wobec rzeczywistości PRL, ukazującą ówczesną partaninę i ordynarność[6]. Intencją reżysera było, podobnie jak we wcześniejszych komediach (Poszukiwany, poszukiwana, Nie ma róży bez ognia) przeciwstawienie życiowo niespełnionego inteligenta otaczającym go cwaniakom[7].
Do epizodycznych skeczowych scenek, które przeplatają się z główną fabułą filmu, wykorzystano talenty takich aktorów, jak Bohdan Łazuka, Zdzisław Maklakiewicz, Jan Himilsbach, Jan Kobuszewski i Józef Nalberczak[8]. Podobnie jak w innych filmach Barei występowały osoby, które odgrywały samych siebie – prezenterzy telewizyjni Jan Suzin i Krystyna Loska, a role kilku funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej zagrali milicjanci[9].
Motywem muzycznym filmu jest przewijająca się w wielu sekwencjach piosenka Cygańska jesień w wykonaniu Anny Jantar, do której muzykę skomponował Waldemar Kazanecki. Autorami tekstu piosenki byli Janusz Kondratowicz i Jonasz Kofta[10].
Odbiór edytuj
Barei zarzucano między innymi, że w filmie propaguje pijaństwo (wątek spożywania alkoholu w fabule jest silnie wyeksponowany)[11]. Krytycy filmu byli jednak przychylniejsi reżyserowi w porównaniu z atakami na jego wcześniejsze produkcje. Stanisław Wyszomirski w „Expressie Wieczornym” określił Bareję mianem „najbardziej kontrowersyjnego reżysera w Polsce”. Część krytyków dostrzegała jego intencje ukazania bylejakości i absurdów. W ciągu roku od premiery film obejrzało 970 655 widzów[12].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Replewicz 2009 ↓, s. 413.
- ↑ a b c Brunet wieczorową porą w bazie filmpolski.pl
- ↑ a b Replewicz 2009 ↓, s. 414.
- ↑ Dołęga-Mostowicz 2015 ↓, s. 16.
- ↑ Replewicz 2009 ↓, s. 171.
- ↑ Replewicz 2009 ↓, s. 172–175.
- ↑ Replewicz 2009 ↓, s. 183–184.
- ↑ Replewicz 2009 ↓, s. 176.
- ↑ Replewicz 2009 ↓, s. 179–180.
- ↑ Replewicz 2009 ↓, s. 180.
- ↑ Replewicz 2009 ↓, s. 183.
- ↑ Replewicz 2009 ↓, s. 186.
Bibliografia edytuj
- Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Drugie życie doktora Murka, Fundacja Nowoczesna Polska (red.), [Warszawa]: Fundacja Nowoczesna Polska, 2015, 16}, ISBN 978-83-288-0190-5.
- Maciej Replewicz, Stanisław Bareja. Król krzywego zwierciadła, Poznań: Zysk i S-ka, 2009, ISBN 978-83-7506-387-5.
Linki zewnętrzne edytuj
- Brunet wieczorową porą w bazie IMDb (ang.)
- Brunet wieczorową porą w bazie Filmweb
- Zdjęcia z filmu Brunet wieczorową porą w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”