Fort VII w Poznaniu (miejsce kaźni)

Jeden z 18 fortów wchodzących w skład Twierdzy Poznań.

Fort VII w Poznaniu, właściwie KL Posen – miejsce uwięzienia i kaźni Wielkopolan istniejące w czasie niemieckiej okupacji na terenie Fortu VII Twierdzy Poznań[1]. Funkcjonujące w latach 1939–1944, kolejno jako obóz koncentracyjny, więzienie policyjne Gestapo oraz obóz przejściowy (niem. Durchgangslager).

KL Posen
Ilustracja
Typ

obóz koncentracyjny,
durchgangslager

Odpowiedzialny

 III Rzesza

Rozpoczęcie działalności

10 października 1939

Zakończenie działalności

1944

Terytorium

Kraj Warty

Miejsce

Poznań

Pierwotne przeznaczenie

fort

Komory gazowe

1

Liczba więźniów

~ 45 tysięcy

Narodowość więźniów

Polacy

Liczba ofiar

~ 20 tysięcy

Komendanci

Herbert Lange

Upamiętnienie

Muzeum Martyrologii Wielkopolan – Fort VII

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, w centrum znajduje się punkt z opisem „KL Posen”
Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, po lewej znajduje się punkt z opisem „KL Posen”
52,416800°N 16,869086°E/52,416800 16,869086
Strona internetowa
Główna brama koszar Fortu VII
„Schody śmierci”
Schron nr 17 w wale artyleryjskim, użyty jako komora gazowa, w której między innymi stracono chorych psychicznie pacjentów ze szpitala w Owińskach

Historia

edytuj

Początkowo, od 10 października 1939 do połowy listopada 1939, funkcjonujący jako pierwszy w okupowanej przez III Rzeszę Polsce obóz koncentracyjny (niem. Konzentrationslager Fort VII Posen). Utworzony prawdopodobnie na mocy decyzji namiestnika Rzeszy (niem. Reichsstatthalter) na województwo poznańskie, Arthura Greisera. Pierwszym komendantem niemieckiego obozu śmierci został SS-Sturmbannführer Herbert Lange.

Na terenie obozu poniosło śmierć ok. 20 tysięcy Wielkopolan. Uwięzieni w nim Polacy byli rozstrzeliwani, torturowani, wieszani, zrzucani ze schodów lub umierali z powodu ciężkich warunków panujących w celach więziennych. W obozie już w październiku 1939 roku po raz pierwszy w Europie użyto gazu do mordowania ludności cywilnej. W październiku 1939 roku w bunkrze 17 zamordowano ok. 400 pacjentów i personel medyczny szpitala psychiatrycznego w Owińskach oraz oddziału psychiatrycznego szpitala przy ul. Grobla w Poznaniu.

Obecnie Instytut Pamięci Narodowej prowadzi śledztwo w sprawie zbrodni nazistowskich popełnionych na terenie Fortu VII w latach 1939–1945.

Na terenie Fortu VII działa dziś Muzeum Martyrologii Wielkopolan, otwarte do zwiedzania.

Ofiary

edytuj
Zobacz też kategorię: Więźniowie KL Posen.

Na terenie obozu zagłady w Forcie VII zginęło wielu przedstawicieli wielkopolskiej inteligencji, zaangażowanych w polskim życiu społecznym i politycznym, uczestników powstania wielkopolskiego, patriotów będących członkami wpływowych polskich środowisk Poznania, wśród nich znajdowali się m.in.:

oraz wielu innych Polaków.

Upamiętnienie

edytuj

Martyrologia Polaków osadzanych, więzionych i mordowanych w Forcie VII cytadeli poznańskiej przez hitlerowskich siepaczy została, po 1990 r., upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie napisem na jednej z tablic, „POZNAŃ VII FORT 1939 – 1945”.

Zobacz też

edytuj
  1. Oficjalnie podano iż rzekomo zmarł z przyczyn naturalnych.

Przypisy

edytuj
  1. Muzeum Martyrologii Wielkopolan Fort VII.
  2. Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką (dostęp 2012-02-29), dane za: Olszewicz Bolesław Lista strat kultury polskiej.
  3. Aleksandra Matelska, „...w miłości nie ma bojaźni” (Wydanie II), Wrocław: Wydawnictwo A PROPOS, 2010, s. 121, ISBN 978-83-61387-19-0.

Linki zewnętrzne

edytuj