John Rhys-Davies

aktor walijski

John Rhys–Davies (ur. 5 maja 1944 w Ammanford[1][2]) – brytyjski aktor i producent filmowy. Odtwórca roli krasnoluda Gimlego i głosu Drzewca w ekranizacji powieści J.R.R. Tolkiena Władcy Pierścieni[3], a także jako Sallah w filmach Poszukiwacze zaginionej Arki (1981) oraz Indiana Jones i ostatnia krucjata (1989)[4].

John Rhys–Davies
Ilustracja
Rhys-Davies podczas festiwalu Off Plus Camera w Krakowie, 2013
Data i miejsce urodzenia

5 maja 1944
Ammanford, Wielka Brytania

Zawód

aktor

Współmałżonek

Suzanne Wilkinson (1966–2010; jej śmierć)

Lata aktywności

od 1964

Faksymile
Podpis aktora

Życiorys

edytuj

Wczesne lata

edytuj

Urodził się w Ammanford[5] w Walii jako syn Mary Margaretty Phyllis Jones, pielęgniarki[6], i Rhysa Daviesa, inżyniera mechanika[7]. Wkrótce jego rodzina przeprowadziła się do Afryki[5]. Wychowywał się w Tanganice i Salisbury w Wiltshire. Na początku lat pięćdziesiątych jego rodzina mieszkała przez kilka lat w Kongwa, Dar es Salaam, Moshi i Mwanza w Tanzanii, podczas gdy jego ojciec służył tam jako oficer policji kolonialnej.

John Rhys-Davies kształcił się w Truro[8]. Ukończył język angielski na Uniwersytecie Wschodniej Anglii[9], był jednym z pierwszych 105 przyjętych studentów i założył tam Towarzystwo Dramatyczne. Uczył się aktorstwa w County Secondary School w Watton. Został przyjęty do Royal Academy of Dramatic Art[8] i stał się członkiem stowarzyszonym akademii.

Kariera

edytuj

Debiutował w The Maddermarket Theatre w Norwich. W 1964 przyjął rolę Garetha w operze mydlanej Crossroads, emitowanej przez kanał ITV. Potem występował gościnnie w serialach: Kapitän Harmsen (1970) z Judy Winter, The Guardians (1971) i Budgie (1971–1972) jako Laughing Spam Fritter u boku piosenkarza Adama Faitha. W 1970 trafił na londyńską scenę Mermaid Theatre w roli Sebastiana w Burzy Williama Szekspira[7]. Powrócił na szklany ekran serialu Czarny Królewicz (1974) jako Alfred Kidney i po raz pierwszy dostał się do obsady filmów fabularnych jako zawodnik rugby union w dramacie Jacka Cardiffa Penny Gold (1974) z Francescą Annis, Jossem Acklandem i Nickym Hensonem, a także w dreszczowcu Dona Siegela Wiatraki śmierci (The Black Windmill, 1974)[10] u boku Michaela Caine’a i Donalda Pleasence’a.

W 1974 wystąpił z Dolphin Theatre Company w sztuce Dylana Thomasa Under Milk Wood w Shaw Theatre. W latach 1977–1978 grał z Royal Shakespeare Company w przedstawieniach: Jak wam się podoba jako Duke Frederick Lorenzaccio Alfreda de Musseta jako kapitan Vitelli czy Henryk IV, część 1 i Henryk IV, część 2 jako kardynał Beaufort.

Znalazł się w obsadzie w telewizyjnym komediodramacie biograficznym ITV Nagi urzędnik (The Naked Civil Servant, 1975) jako Barndoor z Johnem Hurtem, serialu BBC Ja, Klaudiusz (1976) jako Makron, adaptacji telewizyjnej ITV Kupiec wenecki (1980) jako Salerio z Johnem Nettlesem i Kennethem Cranhamem, heist filmie Napad (A Nightngale Sang in Berkeley Square, 1979) jako Solicitor z Richardem Jordanem, Elke Sommer, Oliverem Tobiasem i Davidem Nivenem oraz telewizyjnym filmie biblijnym CBS Piotr i Paweł (Peter and Paul, 1981) w roli Sylwana z Robertem Foxworthem i Anthonym Hopkinsem. Za kreację w antagonisty Vasca Rodriguesa, rubasznego i obscenicznego bojownika, pełniącego w tym wypadku funkcję towarzysza głównego bohatera (Richard Chamberlain) w miniserialu NBC Szogun (1980) był nominowany do nagrody Emmy. W produkcji Stevena Spielberga Poszukiwacze zaginionej Arki (1981) i Indiana Jones i ostatnia krucjata (1989)[11] u boku Harrisona Forda zagrał postać Sallaha.

Zagrał w ekranizacji powieści Waltera Scotta Ivanhoe (1982) z Jamesem Masonem, Anthonym Andrewsem i Samem Neillem[12] jako Reginald Front-de-Boeuf, komedii muzycznej Blake’a Edwardsa Victor/Victoria (1982) jako Andre Cassell z Julie Andrews, dramacie przygodowym Andrew V. McLaglena Sahara (1983) jako Rasoul, wujek dobrego przywódcy walczących plemion z Brooke Shields i Lambertem Wilsonem, filmie fantasy Miecz bohaterów (1984) jako Baron Fortinbras z Seanem Connery oraz adaptacji telewizyjnej powieści Rudyarda Kiplinga Kim (1984) jako Babu z Peterem O’Toole, filmie przygodowym J. Lee Thompsona Kopalnie króla Salomona (1985) jako Dogati z Richardem Chamberlainem i Sharon Stone, filmie z cyklu przygód Jamesa Bonda W obliczu śmierci (1987) jako generał Leonid Puszkin z Timothym Daltonem, telewizyjnym melodramacie wojennym Britannic (2000) w roli kapitana Barletta oraz ekranizacji Księgi EsteryJedna noc z królem (One Night with the King, 2006) jako Mardocheusz[13].

Występował w serialach: BBC Ja, Klaudiusz (1976) jako Makron, ITV Robin z Sherwood (1983–1986) jako Ryszard I Lwie Serce, miniserialu ABC Wojna i pamięć (1988) jako Sammy Mutterperl, Nietykalni (1993−1994) jako agent Michael Malone oraz Sliders (1995–1997) jako profesor Maximillian Arturo.

Użyczył głosu Kassimowi w filmie animowanym Disneya Aladyn i król złodziei (1996), Makbetowi w Gargoyles (1995–1996), Man Rayowi w SpongeBob Kanciastoporty (2000−2002), Hadesowi w Lidze Sprawiedliwych (2002) oraz Tobiasowi w grze komputerowej Freelancer (2003)[14].

Życie prywatne

edytuj

W grudniu 1966 poślubił Suzanne Wilkinson. Mieli dwóch synów: Bena i Toma[15]. Chociaż rozstali się w 1985, nadal byli małżeństwem. Gdy Suzanne przechodziła chorobę Alzheimera[16], pozostał blisko niej i opiekował się nią, dopóki nie zmarła[17].

W 2004 związał się z Lisą Manning. Mają córkę Maię[15].

Filmografia

edytuj

Filmy fabularne

edytuj
Rok Tytuł Rola Reżyser
1974 Wiatraki śmierci fałszywy policjant wojskowy Don Siegel
1981 Poszukiwacze zaginionej Arki Sallah(inne języki) Steven Spielberg
1982 Ivanhoe (TV) Front de Boeuf Douglas Camfield
Victor/Victoria Andre Cassell Blake Edwards
1984 Miecz bohaterów Baron Fortinbras Stephen Weeks
1985 Kopalnie króla Salomona Dogati J. Lee Thompson
1986 Słoneczny wojownik Corky Taylor
1987 W obliczu śmierci generał Leonid Puszkin John Glen
1989 Indiana Jones i ostatnia krucjata Sallah Steven Spielberg
Hulk przed sądem (TV) Wilson Fisk Bill Bixby
1993 Bar Zachodzącego Słońca Stockton, skorumpowany policjant INS Kevin Connor
1994 Podniebna krucjata Bruder Parvus Klaus Knoesel, Holger Neuhauser
1996 Wielka biała pięść Johnny Windsor Reginald Hudlin
Aladyn i król złodziei Kassim (głos) Tad Stones
1997 Koty nie tańczą Woolie Mammoth (głos) Mark Dindal
Krwawy sport III Jacques Duvalier Alan Mehrez
1999 Opiekunka (TV) Nigel Kent Mark Griffiths
2000 Britannic (TV) kapitan Bartlett Brian Trenchard-Smith
2001 Władca Pierścieni: Drużyna Pierścienia Gimli Peter Jackson
2002 Władca Pierścieni: Dwie wieże Gimli / Drzewiec (głos)
Tygrys szablozębny Anthony Bricklin James D.R. Hickox
2003 Coronado prezydent Hugo Luis Ramos Claudio Fäh
Helena Trojańska (TV) Król Priam John Kent Harrison
Księga dżungli 2 ojciec Ranjana (głos) Steve Trenbirth
Medalion komandor Hammerstock-Smythe Gordon Chan
Władca Pierścieni: Powrót króla Gimli / Drzewiec (głos) Peter Jackson
2004 Pamiętnik księżniczki 2: Królewskie zaręczyny Viscount Mabrey Garry Marshall
Muszkieterka (TV) Portos Steve Boyum
2005 Chupacabra – mroczne otchłanie kapitan Randolph John Shepphird
2006 Sposób na rekina Morson (głos) Howard E. Baker, John Fox
2007 Dungeon Siege: W imię króla Merick Uwe Boll
2008 W krainie ognia i lodu (TV) Sangimel Pitof
2010 Tom i Jerry i Sherlock Holmes Dr Watson (głos) Spike Brandt, Jeff Siergey
2013 Scooby-Doo! Wyprawa po mapę skarbów Gnarlybeard (głos) Jomac Noph
2014 Szaweł – droga do Damaszku Kajfasz Mario Azzopardi
2015 Zabić Jezusa (TV) Annasz Christopher Menaul
2018 Aquaman Król morski (głos) James Wan
2023 Indiana Jones i tarcza przeznaczenia Sallah James Mangold

Seriale TV

edytuj
Rok Tytuł Rola
1976 Ja, Klaudiusz Makron
1980 Szogun Vasco Rodrigues
1984 Robin z Sherwood Ryszard I
1988 Napisała: Morderstwo Harry Mordecai
Wojna i pamięć Sammy Mutterperl
1989 Napisała: Morderstwo Lancaster
1991 Tajemnica mrocznej dżungli O’Connor
Opowieści z krypty Duval
1992 Batman Wacław „Baron” Józek (głos)
1993–1994 Nietykalni agent Michael Malone
1994 Napisała: Morderstwo Harry Mordecai
1995–1997 Sliders profesor Maximillian Arturo
1995 Fantastyczna Czwórka Thor (głos)
1996 Incredible Hulk
Mortal Kombat: Defenders of the Realm Asgarth (głos)
1995–1996 Gargoyles Makbet (głos)
1997 Star Trek: Voyager Leonardo da Vinci
2000−2002 SpongeBob Kanciastoporty Man Ray (głos)
2002 Liga Sprawiedliwych Hades (głos)
Fillmore na tropie Lenny (głos)
2006 Super Robot Monkey Team Hyperforce Go! kpt. Proteus (głos)
2009 Krod Mandoon i Gorejąca Klinga Ognia Grimshank
2010 Miecz prawdy Horace
2012 Świry kurator muzeum
2014 Dawno, dawno temu Paddie, kamienny troll (głos)
2015 Przygody Kota w butach Goodsword (głos)
2016 Lwia Straż Król Sokwe (głos)
Kroniki Shannary Eventine Elessedil
2019 OK K.O.! Po prostu walcz Woolie Mammoth (głos)

Przypisy

edytuj
  1. Personalidade: John Rhys-Davies (Reino Unido) [online], InterFilmes.com [dostęp 2019-08-24] (port.).
  2. John Rhys-Davies [online], ČSFD.cz [dostęp 2019-08-24] (cz.).
  3. John Rhys-Davies. Listal. [dostęp 2019-08-24]. (ang.).
  4. John Rhys-Davies Biography. johnsonlaird.com. [dostęp 2011-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-24)]. (ang.).
  5. a b John Rhys-Davies na BBC Wales Art. BBC. [dostęp 2011-02-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-24)]. (ang.).
  6. John Rhys-Davies - What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2019-08-24]. (ang.).
  7. a b John Rhys-Davies Biography (1944-). Film Reference. [dostęp 2019-08-24]. (ang.).
  8. a b John Rhys-Davies Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2019-08-24]. (ang.).
  9. John Rhys-Davies – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2017-04-27]. (rum.).
  10. John Rhys-Davies. MYmovies.it. [dostęp 2019-08-24]. (wł.).
  11. John Rhys-Davies (5 de Maio de 1944). Filmow.com. [dostęp 2019-08-24]. (port.).
  12. Sam Neill Update: Losing My Mind Edition. patricialadd.com. [dostęp 2019-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-24)]. (ang.).
  13. John Rhys-Davies. Rotten Tomatoes. [dostęp 2019-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-24)]. (ang.).
  14. John Rhys-Davies Životopis [online], FDb.cz [dostęp 2019-08-24] (cz.).
  15. a b Karolina Chibowska (2018-11-04): Odtwórca roli zabawnego krasnoluda, John Rhys-Davies o fenomenie „Władcy Pierścieni”. Gazeta.pl. [dostęp 2019-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-24)]. (pol.).
  16. John Rhys-Davies Actor, Screenwriter. „TV Guide”. [dostęp 2019-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-24)]. (ang.).
  17. Rachel Mainwaring (2009-06-20): John Rhys-Davies tells of his family's Alzheimer's agony. walesonline. [dostęp 2019-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-24)]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj