Kosowice

wieś w województwie świętokrzyskim

Kosowicewieś sołecka[5] w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Bodzechów[6][4].

Kosowice
wieś
Ilustracja
Krzyż przydrożny w Kosowicach
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

ostrowiecki

Gmina

Bodzechów

Liczba ludności (2020)

272[2]

Strefa numeracyjna

41

Kod pocztowy

27-400[3]

Tablice rejestracyjne

TOS

SIMC

0229493[4]

Położenie na mapie gminy Bodzechów
Mapa konturowa gminy Bodzechów, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Kosowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Kosowice”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kosowice”
Położenie na mapie powiatu ostrowieckiego
Mapa konturowa powiatu ostrowieckiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Kosowice”
Ziemia50°53′20″N 21°17′08″E/50,888889 21,285556[1]

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kieleckiego.

Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 751.

Integralne części wsi

edytuj
Integralne części wsi Kosowice[6][4]
SIMC Nazwa Rodzaj
0229501 Folwark część wsi
0229518 Grzmiąca Góra część wsi
0229524 Na Karczmarkach część wsi
0229530 Widoki część wsi

Historia

edytuj

Według Jana Długosza miejscowość Kosszowicze (1470 r.) w XV wieku była własnością Marcina Miechowskiego herbu Rawa[7].

W XVII wieku miejscowość i folwark przeszły w posiadanie księcia Janusza Ostrogskiego. Po jego śmierci w 1620 r., wdowa po nim – Teofila Tarło – oddała majątek w dzierżawę m.in. wojewodzie bracławskiemu, Aleksandrowi Zasławskiemu i Dymitrowi Jerzemu Wiśniowieckiemu. W 1675 r. w miejscowości mieszkało 4 kmieci i 10 zagrodników.

W 1827 r. Kosowice liczyły 143 mieszkańców i 20 domów. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego z lat 80. XIX wieku wymienia miejscowość pod nazwą Kossowice jako wieś i folwark w powiecie opatowskim, gminie Boksyce (Bokszyce), parafii Momina. W chwili wydania słownika miejscowość liczyła 265 mieszkańców, 29 domów i 1886 mórg gruntu[7].

Według Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, miejscowość była ośrodkiem dóbr, w skład których wchodziły wsie: Kossowice, Broniszowice, Miłkowska Karczma i Strzyżowice, attynencja Wrzosy oraz folwarki Kossowice i Broniszowice. Folwark Kosowice miał łącznie 1382 morgi, w tym: 551 mórg gruntów ornych i ogrodów, 15 mórg łąk, 6 mórg pastwisk, 771 mórg lasu oraz 39 mórg nieużytków i placów. Było tam 6 budynków murowanych i 23 drewniane. Stosowano płodozmian 8-polowy.

W czasie powstania styczniowego, po nieudanym ataku na Opatów, w kosowickim dworze noc spędził mjr Ludwik Zwierzdowski – jeden z dowódców zrywu. W późniejszym okresie dwór w Kosowicach należał m.in. do rodziny Fijałkowskich. Około 1911 r. od spółki zielarskiej wykupił go (częściowo dziedzicząc) pradziad pisarza Witolda Gombrowicza i budowniczy kolei do Sandomierza – inż. Marceli Kotkowski. Z Kotkowskich herbu Ostoja wywodziła się matka Witolda Gombrowicza – Antonina oraz matka Barbary Piwnik (byłej minister sprawiedliwości). Do majątku w Kosowicach często przyjeżdżał Witold Gombrowicz. Jako nastolatek spędzał tam również wakacje poeta Marian Ośniałowski, spowinowacony z właścicielami[7].

Pochodzą z Kosowic

edytuj

Zabytki

edytuj
  • pozostałości dworu drewnianego z ok. 1840 r. – był to dwór parterowy na planie prostokąta, o 2-traktowym układzie wnętrza. Miał dobudówkę gospodarczą od strony strumienia i 4-kolumnowy ganek od południa. Obok, w układzie zamkniętego czworokątu, mieścił się folwark ze stodołą, owczarnią, spichlerzem i wozownią. Dwór stał w Kosowicach do lat 80. XX w. (jako ostatnia mieszkała w nim matka Barbary Piwnik).
  • park podworski.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 59009
  2. Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 8 [dostęp 2022-04-18]
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 510 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-03-20].
  5. Jednostki organizacyjne gminy Bodzechów. Urząd Gminy Bodzechów. [dostęp 2015-03-20].
  6. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-03-20]. 
  7. a b c Kosowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 474.
  8. Dr hab. Jerzy Mazurek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2014-04-07].
  9. nota wydawcy [online], www.biblionetka.pl [dostęp 2023-09-13].

Bibliografia

edytuj
  • Sulimierski Filip, Chlebowski Bronisław, Walewski Władysław, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880-1885, Tom IV, s. 473-474.
  • Drzewo genealogiczne rodziny Kotkowskich