Organizacja wojenna plutonu taborowego

Organizacja wojenna plutonu taborowegoetat wojenny pododdziału taborów Wojska Polskiego II RP.

Plutony taborowe nie występowały w organizacji pokojowej wojska. Były pododdziałami formowanymi w wypadku wojny według założeń planu mobilizacyjnego "W".

W 1939 roku zostało zmobilizowanych trzydzieści plutonów taborowych dla czynnych dywizji piechoty oraz planowano sformować kolejnych dwanaście plutonów dla związków operacyjnych, odwodu Naczelnego Wodza i okręgów korpusów.

Jednostkami mobilizacyjnymi było dziesięć pułków artylerii ciężkiej (23 plutony), pięć pułków artylerii lekkiej (5 plutonów), jeden dywizjon artylerii ciężkiej (1 pluton) oraz dwa dywizjony i cztery kadry dywizjonów taborów (12 plutonów), a także szkoła podchorążych rezerwy artylerii (1 pluton). Formacje artylerii mobilizowały plutony dla wielkich jednostek piechoty, natomiast formacje taborów formowały plutony dla związków operacyjnych i okręgów korpusów.

Trzydzieści plutonów taborowych było przeznaczonych do przewozu dwóch jednostek ognia dla każdego z dywizjonów artylerii ciężkiej typu II, wchodzących w skład czynnych dywizji piechoty.

Organizacja wojenna L. 3346/mob. org. plutonu taborowego przewidywała 33 żołnierzy, w tym jednego oficera (dowódca plutonu) oraz trzydziestu dwóch podoficerów i szeregowych. Pluton posiadał 59 koni. Na jego wyposażeniu znajdowały się dwa wozy gospodarcze i dwadzieścia sześć wozów taborowych. W przypadku zastąpienia wozów parokonnych wozami jednokonnymi ich liczba ulegała podwojeniu.

Dwadzieścia sześć plutonów (62%) zostało zmobilizowanych w okresie zagrożenia i w alarmie, w pięciu grupach jednostek oznaczonych kolorami:

  • zielonym – jednostki wzmacniane (uzupełniane do stanów wojennych) i formowane w okresie zagrożenia,
  • czarnym – jednostki przeznaczone w czasie pokoju do zadań specjalnej interwencji wewnątrz lub na zewnątrz państwa, a w czasie mobilizacji do wzmocnienia sił w strefie granicy zagrożonej,
  • czerwonym – jednostki przeznaczone do osłony granicy wschodniej,
  • niebieskim – jednostki przeznaczone do osłony granicy zachodniej,
  • żółtym – jednostki przeznaczone do wzmocnienia osłony obu granic.

Szesnaście plutonów (38%) miało zostać zmobilizowanych w mobilizacji powszechnej, przy czym dwanaście plutonów przeznaczonych dla armii, ONW i OK miało osiągnąć gotowość bojową dopiero 12-14 dnia mobilizacji.

23 marca 1939 roku zarządzona została mobilizacja trzech dywizji piechoty na terenie Okręgu Korpusu Nr IX i jednej na terenie Okręgu Korpusu Nr IV. Zmobilizowano wówczas cztery plutony taborowe:

  • pluton taborowy Nr 9 dla 9 DP,
  • pluton taborowy Nr 20 dla 20 DP,
  • pluton taborowy Nr 26 dla 26 DP,
  • pluton taborowy Nr 30 dla 30 DP.

W maju 1939 roku został ustalony przydział dwunastu plutonów taborowych, formowanych w mobilizacji powszechnej dla armii, odwodu Naczelnego Wodza oraz okręgów korpusów:

13 sierpnia 1939 roku zarządzona została mobilizacja 13 i 27 Dywizji Piechoty na terenie Okręgu Korpusu Nr II. Dla obu dywizji zostały sformowane plutony taborowe nr 13 i 27.

24 sierpnia 1939 roku została rozpoczęta mobilizacja alarmowa dwudziestu czynnych dywizji piechoty, a w ich składzie plutonów taborowych.

31 sierpnia 1939 roku był pierwszym dniem mobilizacji powszechnej, w ramach której formowały się plutony taborowe dla 3, 5, 11 i 24 DP.

Sposób mobilizacji według planu mobilizacyjnego „W2”
Tryb mobilizacji Numery plutonów taborowych Razem plutonów
Okres zagrożenia, grupa zielona 13, 19, 22 3
Okres zagrożenia, grupa czarna 26, 28 2
Mobilizacja alarmowa, grupa czerwona 1, 12, 20, 27, 30 5
Mobilizacja alarmowa, grupa niebieska 4, 8, 15, 16, 18 5
Mobilizacja alarmowa, grupa żółta 2, 6, 7, 9, 10, 14, 17, 21, 23, 25, 29 11
I rzut mobilizacji powszechnej 3, 5, 11, 24, 61, 62, 131, 231, 361, 431, 561, 562, 563, 564, 565, 566 16
Plutony taborowe sformowane w 1939 roku według planu mobilizacyjnego „W2”
Numer plutonu Jednostka mobilizująca Tryb mobilizacji Przydział[a] Dowódca plutonu
1 3 pułk artylerii ciężkiej Czerwona 1 DP Leg. ?
2 10 pułk artylerii ciężkiej Żółta 2 DP Leg. ?
3 2 pułk artylerii ciężkiej mob. pow. -5- 3 DP Leg. ?
4 8 pułk artylerii ciężkiej Niebieska 4 DP ?
5 6 pułk artylerii ciężkiej mob. pow. -5- 5 DP ?
6 5 pułk artylerii ciężkiej Żółta 6 DP ?
7 4 pułk artylerii ciężkiej Żółta 7 DP ?
8 1 pułk artylerii ciężkiej Niebieska 8 DP ?
9 9 pułk artylerii ciężkiej Żółta 9 DP ?
10 4 pułk artylerii ciężkiej Żółta 10 DP ?
11 6 pułk artylerii ciężkiej mob. pow. -4- 11 DP ?
12 6 pułk artylerii ciężkiej Czerwona 12 DP ?
13 2 pułk artylerii ciężkiej Zielona[1] 13 DP ?
14 7 pułk artylerii ciężkiej Żółta 14 DP ?
15 8 pułk artylerii ciężkiej Niebieska 15 DP ?
16 8 pułk artylerii ciężkiej Niebieska 16 DP ?
17 17 pułk artylerii lekkiej Żółta 17 DP ?
18 Mazowiecka SPRArt Niebieska 18 DP ?
19 3 pułk artylerii ciężkiej Zielona 19 DP ?
20 20 pułk artylerii lekkiej Czerwona 20 DP ?
21 5 pułk artylerii ciężkiej Żółta 21 DPG ?
22 10 pułk artylerii ciężkiej Zielona 22 DPG ?
23 5 pułk artylerii ciężkiej Żółta 23 DP ?
24 10 pułk artylerii ciężkiej mob. pow. -5- 24 DP ?
25 7 pułk artylerii ciężkiej Żółta 25 DP ?
26 26 pułk artylerii lekkiej Czarna 26 DP ?
27 2 pułk artylerii ciężkiej Czerwona 27 DP ?
28 28 dywizjon artylerii ciężkiej Czarna 28 DP ?
29 4 pułk artylerii ciężkiej Żółta 29 DP ?
30 30 pułk artylerii lekkiej Czerwona 30 DP ppor. Kazimierz Podgajny
61 10 dywizjon taborów mob. pow. -13- ? ?
62 10 dywizjon taborów mob. pow. -13- ? ?
131 kadra 1 dywizjonu taborów mob. pow. -12- ? ?
231 kadra 2 dywizjonu taborów mob. pow. -14- ? ?
361 kadra 3 dywizjonu taborów mob. pow. -13- ? ?
431 kadra 4 dywizjonu taborów mob. pow. -13- 44 DP ?
561 5 dywizjon taborów mob. pow. -13- ? ?
562 5 dywizjon taborów mob. pow. -13- ? ?
563 5 dywizjon taborów mob. pow. -13- ? ?
564 5 dywizjon taborów mob. pow. -13- ? ?
565 5 dywizjon taborów mob. pow. -13- ? ?
566 5 dywizjon taborów mob. pow. -13- ? ?
  1. Przydział taktyczny (do wielkiej jednostki piechoty) lub operacyjny (do armii lub samodzielnej grupy operacyjnej).

Przypisy

edytuj
  1. Wcześniej 13 DP była w grupie czerwonej.

Bibliografia

edytuj
  • Ludwik Głowacki, 17 Wielkopolska Dywizja Piechoty w kampanii 1939 roku, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1969.
  • Waldemar Rezmer, Operacyjna służba sztabów Wojska Polskiego w 1939 roku. Organizacja. Zasady funkcjonowania. Przygotowanie do wojny, Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., Warszawa 2010, wyd. II, ISBN 978-83-930318-1-8.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
  • Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.