Osieck (gmina)

gmina miejsko-wiejska w województwie mazowieckim

Osieckgmina miejsko-wiejska w województwie mazowieckim, w powiecie otwockim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie siedleckim.

Osieck
gmina miejsko-wiejska
Ilustracja
Urząd Miasta i Gminy w Osiecku
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

otwocki

TERC

1417062

Siedziba

Osieck

Burmistrz

Karolina Zowczak

Powierzchnia

68 km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności


3636[1]

• gęstość

53,5 os./km²

Nr kierunkowy

25

Kod pocztowy

08-445

Tablice rejestracyjne

WOT

Adres urzędu:
ul. Rynek 1
08-445 Osieck
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw

13[2][3]

Liczba miejscowości

16[3]

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
51°57′59″N 21°25′16″E/51,966389 21,421111
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedziba gminy to Osieck.

Według danych z 31 grudnia 2019[4][5] gminę zamieszkiwało 3636 osób.

Jednostki pomocnicze gminy

edytuj

Gmina Wiejska Osieck zostało podzielona na 17 jednostek pomocniczych gminy – 13 sołectw i 4 kolonie[2].

Sołectwa Gminy Osieck:

Kolonie
Kolonia Pogorzel
Zniesione nazwy miejscowości
Osieck pod GórąOsieck pod GrabinkąPod Rudnikiem

Największe miejscowości gminy według liczby mieszkańców (dane z 31 grudnia 2015 roku)

Miejscowość Liczba ludności
Osieck 1 024
Augustówka 953
Pogorzel 430
Sobienki 234
Nowe Kościeliska 168
Natolin 157
Rudnik 137
Górki 133
Grabianka 128
Wójtowizna 96
Czarnowiec 85
Lipiny 34
Stare Kościeliska 25
Wykaz miejscowości gminy Osieck
Lp. Teryt Miejscowość Status
1 0683105 Augustówka wieś
2 0683370 Brody część miejscowości
3 0683200 Chabaszew część miejscowości
4 0683128 Czarnowiec wieś
5 0683217 Dworek część miejscowości
6 0683134 Górki wieś
7 0683140 Grabianka wieś
8 0683223 Kąciki przysiółek
9 1066917 Kolonia Pogorzel część miejscowości
10 0683157 Lipiny wieś
11 0683393 Majdan część miejscowości
12 0683163 Natolin wieś
13 0683170 Nowe Kościeliska wieś
14 0683111 Ocznia część miejscowości
15 0683192 Osieck miasto
16 0683230 Osieck pod Górą osada
17 0683246 Osieck pod Grabinką osada
18 0683186 Pod Kościeliskami część miejscowości
19 0683252 Pod Rudnikiem osada
20 0683269 Pogorzel wieś
21 0683358 Rudnik wieś
22 0683364 Sobienki wieś
23 0683401 Stara Kościeliska wieś
24 0683418 Wójtowizna wieś
Wykaz nazw ulic obszaru gminy wiejskiej Osieck
Augustówka Natolin Osieck Pogorzel Rudnik Sobienki Stare Kościeliska
  • Gocławska
  • Józefa Sokoła
  • Kolejowa
  • Kołbielska
  • Krótka
  • Leśna
  • Malinowa
  • Młoda
  • Ocznia
  • Okęcie
  • Olszowa
  • Osiecka
  • Radosna
  • Słoneczna
  • Spokojna
  • Szkolna
  • Wesoła
  • Wrzosowa
  • Zielona
  • Sarenki
  • Baśniowa
  • Biedronki
  • Borowików
  • Brzozowa
  • Dworek
  • Dzięcioła
  • Franciszka Bielińskiego
  • Graniczna
  • Guliwera
  • Jana Pawła Woronicza
  • Jaskółki
  • Jaśminowa
  • Jeżynowa
  • Kamienna
  • Kolonijna
  • Kołbielska
  • Kościelna
  • Kościuszki
  • Krakowska
  • Króla Zygmunta Augusta
  • Królowej Bony
  • Krótka
  • Ks. Aleksandra Olszewskiego
  • Ks. Andrzeja Reptowskiego
  • Ks. Józefa Rychlika
  • Księcia Ziemowita III
  • Księżnej Anny
  • Kwiatowa
  • Leśna
  • Lubelska
  • Miła
  • Nowa
  • Osiedlowa
  • Pilawska
  • Podleśna
  • Polna
  • Polnych Kwiatów
  • Potockich
  • Przechodnia
  • Przemysłowa
  • Przyjazna
  • Różana
  • Rudnicka
  • Rumiankowa
  • Rynek
  • Siedlecka
  • Słoneczna
  • Słowików
  • Sosnowa
  • Spacerowa
  • Świerkowa
  • Targowa
  • Toporowa
  • Warszawska
  • Wiosenna
  • Wrzosowa
  • Zaciszna
  • Zdrojowa
  • Źródlana
  • Chabrowa
  • Działkowa
  • Jagodowa
  • Leśniczego
  • Majowa
  • Sosnowa
  • Toporowa
  • Wierzbowa
  • Wrzosowa
  • Wspólna
  • Jeżynowa
  • Osiecka
  • Puchacza
  • Skowronka
  • Sosnowa
  • Sójki
  • Wilgi
  • Długa
  • Konwaliowa
  • Łąkowa
  • Sosnowa
  • Wspólna
  • Bratkowa
  • Dawna
  • Jaśminowa
  • Orla
  • Starego Dębu
  • Zięby

Historia gminy

edytuj

Gmina Osieck była jedną z 17 gmin wiejskich powiatu garwolińskiego guberni siedleckiej[6]. 13 stycznia 1870[7] do gminy przyłączono pozbawiony praw miejskich Osieck[8]. Z dniem 31 marca 1939 roku do gminy Osieck przyłączono część obszaru znoszonej gminy Warszawice oraz wyłączono z niej gromadę Krystyna, którą przyłączono do gminy Wola Rębkowska[9].

Struktura powierzchni

edytuj

Według danych z roku 2002[10] gmina Osieck ma obszar 67,5 km², w tym:

  • użytki rolne: 57%
  • użytki leśne: 35%

Gmina wiejska stanowi 10,97% powierzchni powiatu.

Demografia

edytuj

Dane z 31 grudnia 2019[4]:

Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Jednostka osób % osób % osób %
Populacja 3636 100 1864 51,3 1772 48,7
Gęstość zaludnienia
[mieszk./km²]
53,5 27,4 26,1
  • Liczba i płeć mieszkańców Gminy Osieck w latach 1995–2019[1].


 

  • Wiek mieszkańców Gminy Osieck w 2020 roku[1].


 

  • Stan mieszkańców Gminy Osieck w 2011 roku

Stan cywilny (ludność w wieku 15+ lat)[1].
 

Stan cywilny ludności gminy Osieck w 2019
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
osób % osób % osób %
Kawalerowie/Panny 821 28,2 348 23,5 473 33,0
Żonaci/Zamężne 1665 57,2 809 54,7 856 59,7
Wdowcy/Wdowy 272 9,3 230 15,6 42 2,9
Rozwiedzeni/Rozwiedzione 140 4,8 83 5,6 57 4,0
Nieustalone 11 0,4 6 0,4 5 0,3
Małżeństwa i rozwody na 1000 ludności w 2019
Opis Małżeństwa Rozwody
Gmina Osieck 3,6 1,2
Mazowieckie 4,9 1,7
Polska 4,8 1,7
Przyrost naturalny na 1000 ludności w Gminie Osieck w 2019
Opis Ogółem Kobiety Mężczyźni
Przyrost naturalny 11 0 11
Urodzenia 44 19 25
Zgony 33 19 14
Zgony niemowląt 0 0 0

Zabytki

edytuj
 
Kościół Mariawiacki w Pogorzeli

W gminie wiejskiej Osieck znajdują się dwanaście obiekty wpisane do rejestru zabytków:

  • Kościół pw. św. Apostołów Andrzeja i Bartłomieja w Osiecku przy Kościelnej 1 (nr ewidencyjny działki: 1409/7),
  • Drewniana kaplica cmentarna pw św. Rocha w Osiecku przy Krakowskiej (nr ewidencyjny działki: 2061),
  • Kościół mariawicki pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Pogorzeli przy ul. Pogorzel 34 z XIX-XX wieku (nr ewidencyjny działki: 1369/1),
  • Budynek starej plebanii przy Kościele parafialnym w Osiecku przy Kościelnej 4 (nr ewidencyjny działki: 1409/8),
  • Chałupa w Osiecku z XIX wieku (do rozbiórki) przy ul. Rynek 37 (nr ewidencyjny działki: 1923/1),
  • Chałupa w Osiecku z XVIII/XIX wieku przy ul. Warszawskiej 5 (nr ewidencyjny działki: 1448),
  • Chałupa w Osiecku przy ul. Warszawskiej,
  • Chałupa w Osiecku przy ul. Warszawskiej 8 (nr ewidencyjny działki: 1813/1),
  • Budynek mieszkalny w Osiecku przy ul. Warszawskiej 9 (nr ewidencyjny działki: 1450/2),
  • Budynek mieszkalny w Osiecku przy ul. Warszawskiej 10 (nr ewidencyjny działki: 1815),
  • Budynek mieszkalny w Osiecku przy ul. Warszawskiej 23,
  • Budynek mieszkalny w Osiecku przy ul. Warszawskiej 25 (nr ewidencyjny działki: 1904).

Oświata i wychowanie

edytuj
 
Zespół Szkolno-Przedszkolny w Augustówce

Żłobki

  • Publiczny Żłobek w Sobienkach

Przedszkola

  • Publiczne Przedszkole w Augustówce
  • Publiczne Przedszkole w Sobienkach

Szkoły podstawowe

  • Szkoła Podstawowa im. Orła Białego w Augustówce
  • Szkoła Podstawowa im. Powstańców Styczniowych w Osiecku

Transport

edytuj
 
Droga wojewódzka nr 862 relacji Tabor – Podbiel – Osieck

Transport drogowy

edytuj

Transport kolejowy

edytuj

Obecnie przez gminę wiejską Osieck przebiegają dwie linie kolejowe: nr 7 Warszawa – Lublin – Dorohusk oraz nr 12 Skierniewice – Łuków. Stacje Kolejowe:

Turystyka

edytuj

Piesze i rowerowe szlaki turystyczne PTTK przebiegające na terenie Osiecka:

  •   MZ-5087y „Szlak wiejski” o długości 21 km
    • Trasa: Stara Wieś PKP – Lasek – Regut – Ponurzyca – Czarci Dół – Osieck, Rynek[11]
  •   MZ-5096n „Ponadregionalny szlak borów nadwiślańskich” o długości 80 km
    • Trasa: Glinianka PKS – Wola Karczewska – Adamówka – Wólka Mlądzka – Rudka – Otwock – Czerwona Droga – Torfy – Jezioro Czarne – Lasek – Celestynów – Regut – Las Ponurzycki – Zabieżki – Kąciki – Osieck, UG – Łucznica – Garwolin PKP[12]
  •   PTTK OTWOCK R-1c „Szlak borów nadwiślańskich” o długości 75 km
    • Trasa: Warszawa Radość PKP – Zagórze – Góraszka – Emów – Kamień Leśnika – Dąbrowiecka Góra – Dąbrówka – Celestynów – Regut – Podbiel – Ponurzyca – Czarci Dół – Osieck – Kąciki – Augustówka Ocznia – Jaźwiny – Augustówka – Pilawa[13]

Hotel

  • Pod Sosnami

Ochotnicze straże pożarne

edytuj
 
Budynek OSP w Osiecku

W gminie wiejskiej funkcjonuje 5 jednostek ochotniczej straży pożarnej. Są to:

Władze samorządowe gminy

edytuj

Naczelnicy Osiecka:

  • Janusz Wachnik (1970–1975)
  • Wiesław Zwoliński (1975–1990)

Przewodniczący Rady Gminy:

  • Stanisław Lemieszkiewicz (1990–1994)
  • Elżbieta Sulińska (1994–1998)
  • Marian Piłka (1998–2000)
  • Stanisław Grzegrzółka (2000–2002)
  • Teresa Marianna Nowak (2002–2006)
  • Danuta Anna Płatek (2006–2010)
  • Adam Kowalski (2010–2018)
  • Irena Hulisz (2018-2022)
  • Ryszard Andrzej Kamionek (2022-2024)

Przewodniczący Rady Miejskiej:

  • Ryszard Andrzej Kamionek (01.01.2024–7.05.2024)
  • Anna Kotowska (od 7.05.2024)

Wiceprzewodniczący Rady Gminy:

  • Grzegorz Kędziorek (2006–2010)
  • Danuta Anna Płatek (2010–2014)
  • Tomasz Urbaniak (2014-2024)

Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej:

  • Tomasz Urbaniak (01.01.2024–7.05.2024)
  • Marek Jan Długaszek (od 7.05.2024)

Wójtowie Osiecka:

  • Władysław Marek Lasocki (1.07.1990–19.02.2014)
  • p.o. Karolina Zowczak (6.03.2014–9.12.2014)
  • Karolina Zowczak (9.12.2014–1.01.2024)

Burmistrzowie Osiecka:

  • Karolina Zowczak (od 1.01.2024)

Religia

edytuj

Kościół rzymskokatolicki

Kościół pw. św. Apostołów Andrzeja i Bartłomieja

 
Kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła w Osiecku

Pierwszy kościół, którego istnienie potwierdzają źródła historyczne powstał w II połowie XIII wieku. Jego fundatorem był Konrad I – książę mazowiecki, była to budowla drewniana i przetrwała niespełna sto lat, gdyż spłonęła doszczętnie w I połowie XIV wieku. Kolejną świątynię, również drewnianą zbudowano w 1353 roku z inicjatywy księcia mazowieckiego Ziemowita III. Istniała ona do 1656 roku, kiedy to podczas „potopu” spalili ją Szwedzi. Na jej miejscu zbudowano tymczasową kaplicę która służyła jako miejsce kultu przez 18 lat. Trzeci osiecki kościół, również drewniany zbudowano z fundacji marszałka koronnego Franciszka Bielińskiego w 1675 roku. Przetrwał on do 1778 roku. Kolejny kościół był murowany, budował go ksiądz Andrzej Reptowski w latach 1778–1782. Niestety był on za mały w stosunku do powiększającej się liczby wiernych, dlatego też postanowiono wybudować większą świątynię. Została ona wybudowana w latach 1902–1904 wg projektu Stefana Szyllera, a konsekrowany przez sufragana podlaskiego bpa Franciszka Jaczewskiego w 1908 roku. Najstarszym zabytkiem świątyni jest kropielnica z czarnego marmuru chęcińskiego, pełniąca dawniej funkcje chrzcielnicy.

Kościół mariawicki pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy

Został wybudowany w 1910 roku. Początkowo świątynia należała do Kościoła Starokatolickiego Mariawitów, natomiast po 1935 społeczność mariawicka w większości opowiedziała się za reformami abp. Jana Marii Michała Kowalskiego i budynek przeszedł do wiernych Kościoła Katolickiego Mariawitów. Po II wojnie światowej liczba wyznawców zaczęła drastycznie spadać, dlatego w latach 70. XX w. Kościół Katolicki Mariawitów podjął decyzję o przekazaniu majątku Skarbowi Państwa. W 1985 r. kościół został wyremontowany z funduszy Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a następnie przekazany, jako mienie komunalne na rzecz gminy Osieck. Od 1989 obiekt jest dzierżawiony przez osoby prywatne. W 2001 r. wójt gminy Osieck Władysław Marek Lasocki wystosował pismo do bp. Zbigniewa Kiernikowskiego, w którym proponowano przekazanie świątyni Kościołowi rzymskokatolickiemu. W 2002 Bogna Burska zrealizowała w kościele projekt malarski „Witraże”[14]. Obecnie (2015) świątynia w dobrym stanie stoi pusta, teren jest ogrodzony i zamknięty, a plac uporządkowany. Tuż za ostatnimi zabudowaniami w kierunku Osiecka po północnej stronie drogi w lesie znajduje się niewielki cmentarz mariawitów. We wsi nie ma kościoła rzymskokatolickiego, znajduje się on w sąsiadującym Osiecku.

Plebania

Obok kościoła stoi drewniana, parterowa plebania z 1897 roku, bardzo bogato zdobiona. Kościół i plebania wybudowane zostały z inicjatywy proboszcza osieckiego ks. Aleksandra Olszewskiego. Plebania stoi na miejscu dawnego kościoła; jedna z jej ścian to właśnie ściana, będąca częścią starej świątyni.

Obok nowy budynek plebanii oraz organistówka, a po drugiej stronie ulicy dom parafialny – najstarszy murowany budynek w Osiecku. Teren wokół kościoła jest zadbany, ogrodzony kamiennym, otynkowanym płotem z dwiema kutymi bramami wjazdowymi, obsadzony drzewami, z figurami świętych, krzyżami misyjnymi oraz pomnikiem Papieża-Polaka.

Sąsiednie gminy

edytuj

Gminy wiejskie sąsiadujące z Gminą Osieckiem to:

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Gmina Osieck w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  2. a b Sołectwa Gminy Osieck.
  3. a b Urząd Statystyczny w Warszawie.
  4. a b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  5. Gmina Osieck w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-12-14], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  6. Powiat garwoliński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 497.
  7. 1 stycznia 1870 wg kalendarza juliańskiego.
  8. Postanowienie z 12 (24) grudnia 1869, ogłoszone 1 (13 stycznia) 1870 (Dziennik Praw, rok 1869, tom 69, nr 239, s. 461).
  9. Dz.U. z 1939 r. nr 18, poz. 120.
  10. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
  11. Strona PTTK Otwock. otwock.pttk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-11)]..
  12. Strona PTTK Otwock. otwock.pttk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-11)]..
  13. Strona PTTK Otwock.
  14. Ewa Gorządek: Bogna Burska. culture.pl, 2004-05. [dostęp 2012-04-05].