Park Narodowy „Zaczarowany Kraj”

park narodowy na Ukrainie

Park Narodowy „Zaczarowany Kraj”[2] (ukr. Національний природний парк «Зачарований край») – park narodowy na Ukrainie, położony w obwodzie zakarpackim na południowym zachodzie kraju.

Park Narodowy „Zaczarowany Kraj”
Національний природний парк «Зачарований край»
Logotyp Park Narodowy „Zaczarowany Kraj”
Ilustracja
Krajobraz Parku Narodowego w 2018 roku
park narodowy
Państwo

 Ukraina

Obwód

 zakarpacki

Położenie

rejon chuściański

Siedziba

Ilnycia

Data utworzenia

21 maja 2009[1]

Akt prawny

Dekret Prezydenta Ukrainy nr 343/2009

Powierzchnia

6101 ha

Dyrekcja

Закарпатська обл., Хустський р-н, с. Ільниця, вул. Партизанська б/н, 90130

Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Park Narodowy „Zaczarowany Kraj””
Położenie na mapie obwodu zakarpackiego
Mapa konturowa obwodu zakarpackiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Park Narodowy „Zaczarowany Kraj””
Ziemia48°21′10″N 23°04′25″E/48,352778 23,073611
Strona internetowa

Historia edytuj

Park utworzony został w 2009 roku[1] w celu zachowania, odtworzenia i efektywnego wykorzystania typowych i unikalnych kompleksów przyrodniczych Karpat Wschodnich[3]. Obejmuje obszar o powierzchni 6101 hektarów położony w centralnej części Pasma Wyhorlacko-Gutyjskiego[4], a jego siedziba znajduje się w miejscowości Ilnycia w rejonie chuściańskim[5].

7 lipca 2017 roku na odbywającej się w Krakowie 41. sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa zadecydowano o wpisaniu fragmentów Parku Narodowego „Zaczarowany Kraj” na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Irszawka (o powierzchni 93,97 ha) oraz Wełykyj Dił (1164,16 ha) stały się częściami składowymi obiektu o nazwie Pradawne i pierwotne lasy bukowe Karpat i innych regionów Europy[6][7][8].

W 2019 roku Park został powiększony o 4350,4 ha[9][6].

Charakterystyka edytuj

 
Czorne Bahno w 2015 roku

Obszar współczesnego parku narodowego wykazuje pochodzenie wulkaniczne. Podłoże tworzą skały piroklastyczne (andezyty, andezytobazalty, bazalty i ich tufy, a także dacyty, liparyty i ich tufy), będące pozostałościami po erupcjach wulkanicznych, które miały miejsce w miocenie i pliocenie. W ich wyniku powstało pasmo górskie o średniej wysokości 500–600 m. Najwyższym szczytem jest Bużora, u podnóża której znajduje się torfowisko wysokie Czorne Bahno (wpisane od 2019 roku na listę konwencji ramsarskiej[10])[11].

Obszar Parku porastają lasy bukowe, dębowo-bukowe oraz buczyny świeże, na wyższych wzniesieniach również płaty górskich lasów świerkowo-bukowych. Warstwa runa lasów bukowych jest uboga, występują w niej m.in. zawilec gajowy i żywiec gruczołowaty. Ubogie gleby piaszczyste w dolinach rzecznych porastają lasy olszowe, natomiast w górnych biegach potoków występuje roślinność bagienna m.in. z torfowcem ostrolistnym, wełnianką pochwowatą, rosiczką okrągłolistną i modrzewnicą pospolitą[12].

Faunę reprezentują m.in. endemity: traszka karpacka, karpackie podgatunki jelenia szlachetnego (C. elaphus montanus), wiewiórki pospolitej (S. vulgaris carpathicus) i rysia euroazjatyckiego (L. lynx carpathicus), a także kozice, niedźwiedzie brunatne, dziki i borsuki. Spośród ryjówkowatych: ryjówka górska i rzęsorek mniejszy, mroczkowatych: nocek duży i mopek zachodni. Awifaunę obejmuje 86 gatunków ptaków, z których większość jest chroniona konwencją berneńską, a bocian czarny, kania ruda, orlik krzykliwy, płomykówka, puszczyk i srokosz figurują w Czerwonej Księdze Ukrainy[13].

Przypisy edytuj

  1. a b Про створення національного... | від 21.05.2009 № 343/2009 [online], web.archive.org, 5 kwietnia 2021 [dostęp 2023-03-23] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-05].
  2. Zmiany wprowadzone na 70. posiedzeniu Komisji (25 kwietnia 2012 roku), Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej, Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2023-03-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-05-03].
  3. Історія створення [online], nppzk.info [dostęp 2023-03-23].
  4. Місце розташування парку [online], nppzk.info [dostęp 2023-03-23].
  5. Про парк [online], nppzk.info [dostęp 2023-03-23].
  6. a b Nowe obszary chronione w Ukrainie [online], dzikiezycie.pl [dostęp 2023-03-23] (ang.).
  7. Всесвітня природна спадщина ЮНЕСКО [online], nppzk.info [dostęp 2023-03-23].
  8. Букові ліси на Львівщині стали світовим надбанням ЮНЕСКО [online], tvoemisto.tv [dostęp 2023-03-23].
  9. УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ №134/2019 – Офіційне інтернет-представництво Президента України [online], web.archive.org, 13 kwietnia 2019 [dostęp 2023-03-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-13].
  10. Об'єкт Рамсарської конвенції [online], nppzk.info [dostęp 2023-03-23].
  11. Ландшафт парку [online], nppzk.info [dostęp 2023-03-23].
  12. Рослини [online], nppzk.info [dostęp 2023-03-23].
  13. Тварини [online], nppzk.info [dostęp 2023-03-23].