Powiat wieruszowski
Powiat wieruszowski – powiat w Polsce (w południowo-zachodniej części województwa łódzkiego), reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Wieruszów.
| powiat | |||||
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| TERC |
1018 | ||||
| Siedziba | |||||
| Starosta |
Stefan Pietras | ||||
| Powierzchnia |
577,21 km² | ||||
| Populacja (31.12.2020) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
72,9 os./km² | ||||
| Urbanizacja |
20,42% | ||||
| Tablice rejestracyjne |
EWE | ||||
Adres urzędu: Rynek 1/798-400 Wieruszów | |||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie województwa
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Według danych z 31 grudnia 2019 roku[2] powiat zamieszkiwało 42 105 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 42 050 osób[3].
Położenie edytuj
Powiat położony jest przy trasie z Warszawy do Wrocławia, ma dogodne warunki komunikacyjne i drogowe. Przebiegają tu ważne szlaki komunikacyjne – droga ekspresowa S8: Wrocław – Warszawa – Białystok, droga krajowa nr 74 relacji: S8 – Wieluń – Kielce – Zamość, droga wojewódzka nr 450 Wieruszów – Kalisz oraz droga Wieruszów – Opatów (dojazd do trasy Bytom – Poznań – Kołobrzeg). Przez powiat przebiega również linia kolejowa nr 181 relacji (Kępno – Wieluń – Herby Nowe).
Powiat wieruszowski graniczy z sześcioma powiatami: od północy z powiatem ostrzeszowskim, od południa z kluczborskim i oleskim, od wschodu z wieluńskim i sieradzkim, od zachodu z kępińskim.
Powiat wieruszowski ma 291 km dróg powiatowych. Długość sieci wodociągowej wynosi 473,8 km, kanalizacyjnej 49,9 km.
Powiat wieruszowski ma obszar 577,21 km², co stanowi 3,17% powierzchni województwa łódzkiego.
Podział administracyjny edytuj
W skład powiatu wchodzą:
- gminy miejsko-wiejskie: Bolesławiec, Lututów, Wieruszów
- gminy wiejskie: Czastary, Galewice, Łubnice, Sokolniki
- miasta: Bolesławiec, Lututów, Wieruszów
| lp. | Herb | Gmina | siedziba | powierzchnia (km²) |
ludność | gęstość zaludnienia (osób/km²) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 |  |
Bolesławiec | Bolesławiec | 64,52 | 4134 | 64 |
| 2 |  |
Czastary | Czastary | 62,73 | 4002 | 64 |
| 3 |  |
Galewice | Galewice | 135,77 | 6146 | 45 |
| 4 |  |
Lututów | Lututów | 76,12 | 4686 | 62 |
| 5 | _COA.svg){kind=small} |
Łubnice | Łubnice | 60,86 | 4184 | 69 |
| 6 |  |
Sokolniki | Sokolniki | 80,01 | 4907 | 61 |
| 7 |  |
Wieruszów | Wieruszów | 97,20 | 14090 | 145 |
| Razem | - | 7 | 7 | 577,21 | 42 149 | 73 |
Demografia edytuj
Dane z 31 grudnia 2007 r.[4][5]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 42 149 | 100 | 21 321 | 50,6 | 20 828 | 49,4 |
| powierzchnia | ||||||
| miasto | 8608 | 100 | 4476 | 52,0 | 4132 | 48,0 |
| wieś | 33 541 | 100 | 16 845 | 50,2 | 16 696 | 49,8 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
73 | 37 | 36 | |||
- Piramida wieku mieszkańców powiatu wieruszowskiego w 2014 roku[6].
Historia edytuj
Powiat wieruszowski istniał już w latach 1816–1870.
Został reaktywowany dnia 13 listopada 1954 roku w województwie łódzkim, jako jeden z pierwszych powiatów utworzonych tuż po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat wieruszowski złożyły się 1 miasto i 18 gromad, które wyłączono z dwóch ościennych powiatów[7]:
- z powiatu wieluńskiego (woj. łódzkie):
Po zniesieniu gromad i reaktywacji gmin z dniem 1 stycznia 1973 roku powiat wieruszowski podzielono na 1 miasto i 6 gmin[8] :
Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku terytorium zniesionego powiatu wieruszowskiego włączono do nowo utworzonego województwa kaliskiego[9].
Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku przywrócono w województwie łódzkim powiat wieruszowski o kształcie przybliżonym do granic z 1975 roku[10]. Powiat powiększył się o gminę Lututów, która do 1954 roku oraz w latach 1973-75 należała do powiatu wieluńskiego. Przyłączenie gminy Lututów do powiatu wieruszowskiego spotkało się z głośnym sprzeciwem ludności gminy powołującej się na przeszłość historyczno-administracyjną, względy funkcjonalno-przestrzenne oraz względy społeczne, przemawiające za przynależnością do powiatu wieluńskiego[11]. Inną zmianą było połączenie miasta i gminy Wieruszów 1 stycznia 1992 roku we wspólną gminę miejsko-wiejską Wieruszów[12].
Przypisy edytuj
- ↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-05-20].
- ↑ l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019.
- ↑ GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020.
- ↑ a b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
- ↑ a b Lucyna Nowak, Joanna Stańczyk, Agnieszka Znajewska: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2007 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2008. ISSN 1734-6118. (pol.).
- ↑ Powiat wieruszowski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 242
- ↑ Polska – Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
- ↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652
- ↑ Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji: Ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa
- ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397