Wikipedia

Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Wałbrzychu

(Przekierowano z Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Wałbrzychu Spółka z o.o.)

Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Wałbrzychu Spółka z o.o. – przewoźnik drogowy w formie prawnej jednoosobowej spółki Skarbu Państwa powstały w 2002 roku na skutek komercjalizacji dawnego oddziału Państwowej Komunikacji Samochodowej w Wałbrzychu, w latach 1991-2002 funkcjonującego jako Przedsiębiorstwo Państwowej Komunikacji Samochodowej w Wałbrzychu (PPKS Wałbrzych - przedsiębiorstwo państwowe)[1].

Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Wałbrzychu Spółka z o.o.
Państwo

 Polska

Siedziba

Wałbrzych

Data likwidacji

2009

Forma prawna

jednoosobowa spółka skarbu państwa
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

brak współrzędnych

Przedsiębiorstwo zaprzestało działalności przewozowej z dniem 1 marca 2009 r.[2][3]

Historia edytuj

Formy organizacyjne edytuj

W 1946 roku z oddziału PKS w Legnicy oddelegowano grupy pracowników do utworzenia nowych oddziałów PKS w Wałbrzychu i Jeleniej Górze[4][5]. Struktury tworzonej przez administrację centralną Państwowej Komunikacji Samochodowej w Wałbrzychu istniały od roku 1947[6]. W roku 1951 pod PKS w Wałbrzychu przyporządkowano placówkę w Świdnicy, istniała również placówka w Świebodzicach[7]. Decyzją dyrekcji wojewódzkiej PKS we Wrocławiu z dniem 1 stycznia 1963 roku na bazie placówki utworzono oddział PKS w Świdnicy[7]. Dyrekcji PKS w Wałbrzychu była podporządkowana placówka w Kamiennej Górze[8].

W 1988 roku oddział PKS w Wałbrzychu podlegał Dyrekcji Okręgowej Krajowej Państwowej Komunikacji Samochodowej we Wrocławiu wraz z „16. okręgiem komunikacyjnym”, wraz z 10 innymi oddziałami[a] [9].

1 lipca 1990 roku zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów wszystkie oddziały Państwowej Komunikacji Samochodowej stały się odrębnymi przedsiębiorstwami państwowymi (Państwowe Przedsiębiorstwa Komunikacji Samochodowej – skr.PPKS), które przeznaczono do stopniowej komercjalizacji i prywatyzacji[7].

Przedsiębiorstwo Państwowej Komunikacji Samochodowej w Wałbrzychu zostało przekształcone z przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę skarbu państwa w roku 2002[1].

Działalność przewozowa edytuj

Oddział PKS w Wałbrzychu obsługiwał północną część województwa wałbrzyskiego, w tym Dolnośląskie Zagłębie Węglowe, funkcjonując na tym obszarze wraz z istniejącym w latach 1975-1991 Wojewódzkim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym prowadzącym linie regionalne o charakterze komunikacji miejskiej[10].

Według stanu na 1982 rok, największą częstotliwość posiadały połączenia PKS łączące Wałbrzych z Boguszowem-Gorcami i Kamienną Górą, Jedliną-Zdrój, Głuszycą i Walimiem, Starymi Bogaczowicami oraz Mieroszowem[11]

Po transformacji systemowej w Polsce i likwidacji Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego, wielu byłych pracowników górnictwa za odprawy nabywało mikrobusy i korzystając z wolności gospodarczej wprowadzonej ustawą Wilczka podjęło działalność prywatnych przewoźników drogowych, konkurencyjnych wobec komunikacji miejskiej i PKS[12]. Prawo zostało zaostrzone od 1 kwietnia roku, m.in. działalność transportowa została objęta licencjami, ale nie wszyscy przewoźnicy zdecydowali się zalegalizować działalność[13]. Próby radykalnego rozwiązania problemu przewoźników nieprzestrzegających prawa wielokrotnie kończyły się protestami, strajkami (tak ze strony „busiarzy”, jak i przewoźników publicznych, np. protest głodowy załogi MZK w 2009 r.). W wyniku zażartej konkurencji, dochodziło również do incydentów pomiędzy samymi właścicielami mikrobusów[14][15][16][17].

Po roku 1999 w województwie wałbrzyskim liczba pasażerów spadła w stosunku do roku 1989 o 71,2 procent[18]. Był to największy tego typu spadek na Dolnym Śląsku, wynikający m.in. z likwidacji zakładów pracy, obniżenia rangi Wałbrzycha po utracie statusu miasta wojewódzkiego, wprowadzania zamkniętych przewozów szkolnych gimbusami i konkurencji prywatnych przewoźników[19][20].

Po roku 2000 sieć połączeń została ograniczona, a sytuacja finansowa przewoźnika pogarszała się[21].

Upadłość i likwidacja edytuj

W kwietniu 2007 roku w konsekwencji zadłużenia spółki (w stosunku do urzędu skarbowego, gminy Wałbrzych oraz ZUS) rzędu ok. 4 mln złotych, przedsiębiorstwo zostało postawione w stan upadłości[3][22]. Ówczesny prezes zarządu założył spółkę z udziałem PKS Świdnica („PKS Sudety”[23]), która próbowała odkupić upadające przedsiębiorstwo[22]. W ciągu trzech lat syndyk ogłaszał osiem postępowań na sprzedaż całego przedsiębiorstwa[2]. Głównym warunkiem było posiadanie przez nabywcę licencji na prowadzenie transportu drogowego[2].

Po bezskutecznych postępowaniach na sprzedaż całego przedsiębiorstwa, syndyk zbył w całości wyłącznie majątek PKS na rzecz spółki JW Services z Wrocławia[2]. Spółka zaprzestała działalności przewozowej z dniem 1 marca 2009 r., następnie doprowadziła do sprzedaży nieruchomości na cele związane z handlem detalicznym (supermarkety)[2][3].

Połączenia edytuj

Przedsiębiorstwo obsługiwało regionalne linie autobusowe w rejonie pokrywającym się z utworzonym w 1999 roku powiatem wałbrzyskim[21].

Według stanu na rok 2009, pod koniec działalności spółka prowadziła połączenia na terenie powiatu wałbrzyskiego[24]

Funkcjonowały również linie regionalne, m.in. do Wrocławia, Jeleniej Góry, Kudowy-Zdrój i Stronia Śląskiego[2].

Działalność przewozową zakończono 1 marca 2019 r., po odkupieniu majątku przedsiębiorstwa przez spółkę JW Services z Wrocławia[2][3].

Dworce edytuj

Z powojennym rozwojem Państwowej Komunikacji Samochodowej w Wałbrzychu (lata 50. XX wieku) dawna stacja kolejowa Wałbrzych Towarowy została zaadaptowana na dworzec autobusowy[25]. Obiekt funkcjonował w latach 1957-2014[25]. Spółka, która wykupiła bankrutujący, uprzednio sprywatyzowany oddział PKS, sprzedała dworzec[26]. Decyzję o sprzedaży działki tłumaczono planowaną przebudową układu drogowego okolicy (budowa obwodnicy), która - zdaniem nowego właściciela dworca - uniemożliwiłaby dalszą działalność przystanku w tym miejscu[27]. W miejscu dawnego dworca wzniesiono supermarket[28].

Stan po likwidacji PKS Wałbrzych edytuj

Połączenia PKS Wałbrzych od początku lat 90. obsługiwali liczni przewoźnicy prywatni[13]. Według stanu na rok 2007 przewoźnicy uruchamiali ok. 100 mikrobusów na kilkudziesięciu liniach w powiecie wałbrzyskim[13].

Od 2012 roku władze samorządowe Wałbrzycha we współpracy z okolicznymi gminami rozwijają na tereny podmiejskie linie komunikacji miejskiej w Wałbrzychu[29].

Zobacz też edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Wałbrzych >> Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej, sp. z o.o.(phototrans.eu)

Uwagi edytuj

  1. ↑ W skład 16. okręgu komunikacyjnego wchodziły oddziały PKS w następujących miejscowościach: Bolesławiec, Dzierżoniów, Jelenia Góra, Kłodzko, Lubań, Oława, Świdnica, Wałbrzych, Wołów, Wrocław, Zgorzelec[9].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Taylor i Ciechański 2007 ↓, str.21-22.
  2. ↑ a b c d e f g Artykuły w wałbrzyskiej prasie lokalnej z lat 2008-2009, dostęp: 2019-04-23
  3. ↑ a b c d Artur Szałkowski: Likwidacja wałbrzyskiego PKS-u kończy się chaosem. [w:] Polska Gazeta Wrocławska [on-line]. Polskapresse, 2009-03-31. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-23)].
  4. ↑ Paweł Miszczuk: PKS "TRANS-POL" Sp. z o.o. / Historia. [w:] pks.legnica.pl [on-line]. [dostęp 2018-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-04)]. (pol.).
  5. ↑ Mieczysław Gutkowski: 40 lat działalności Państwowej Komunikacji Samochodowej. Kielce: Federacja Niezależnych Samorządnych Związków Zawodowych Pracowników Państwowej Komunikacji Samochodowej w PRL, 1986, s. 113.
  6. ↑ [], dostęp: 2019-04-23
  7. ↑ a b c Historia PKS Świdnica (na podstawie informacji PKS Świdnica). [w:] Świdnica Industrial [on-line]. 2007-12-19. [dostęp 2017-10-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-26)]. (pol.).
  8. ↑ polska-org.pl, dostęp: 2019-04-23
  9. ↑ a b Książek 2016 ↓, str.58.
  10. ↑ MPK Wałbrzych: Historia komunikacji miejskiej w Wałbrzychu, dostęp: 29.09.2014 r.
  11. ↑ Marcin Stiasny: Sieć linii autobusowych PKS Wałbrzych 1981/82. [w:] phototrans.eu [on-line]. 2014-04-12. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-23)]. (pol.).
  12. ↑ PAP Gk, Wojna podjazdowa [online], www.newsweek.pl, 18 sierpnia 2002 [dostęp 2017-12-05] (pol.).
  13. ↑ a b c Urząd Miasta Wałbrzycha: ZINTEGROWANY PLAN ROZWOJU TRANSPORTU PUBLICZNEGO DLA WAŁBRZYCHA NA LATA 2005 – 2013. 2005. s. 46. [dostęp 2019-04-23].
  14. ↑ walbrzych.info.pl: Wojna busiarzy, dostęp: 29.09.2014 r.
  15. ↑ Gazeta Wrocławska: Wojna busiarzy od Legnicy do Głogowa, dostęp: 29.09.2014 r.
  16. ↑ Infobus [online], infobus.pl [dostęp 2017-12-03] (pol.).
  17. ↑ wiadomosci.wp.pl: Busiarze zablokowali Wałbrzych, dostęp: 29.09.2014 r.
  18. ↑ Książek 2016 ↓, str.57.
  19. ↑ Książek 2016 ↓, str.56-61.
  20. ↑ Kacper Fiszer: Komunikację lokalną „dobiły” w 1999 r. gimbusy. [w:] transport-publiczny.pl [on-line]. Zespół Doradców Gospodarczych TOR, 2018-10-12. [dostęp 2019-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-17)]. (pol.).
  21. ↑ a b Książek 2016 ↓, str.61.
  22. ↑ a b Janusz Krzeszowski: Spór o upadłość. [w:] Polska Gazeta Wrocławska [on-line]. Polskapresse, 2007-09-12. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-23)]. (pol.).
  23. ↑ infoveriti.pl: PKS Sudety, dostęp: 2019-04-23
  24. ↑ Ogłoszenie z dworca PKS w Wałbrzychu. [w:] polska-org.pl [on-line]. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-23)].
  25. ↑ a b Dworzec autobusowy (nieistniejący). dolny-slask.org.pl. [dostęp 2017-09-23].
  26. ↑ Paweł Gołębiowski: Wałbrzych bez dworca PKS jeszcze przynajmniej przez rok. Gazeta Wrocławska, 2013-04-03. [dostęp 2017-09-23].
  27. ↑ Paweł Gołębiowski: Z Wałbrzycha do Lublina pojedziemy na wiosnę?. Gazeta Wrocławska, 2010-12-13. [dostęp 2017-09-23].
  28. ↑ opr.PAW: Prace przy budowie nowego marketu w miejscu dawnego PKS–u nabierają tempa. walbrzyszek.com, 2014-06-26. [dostęp 2017-09-23].
  29. ↑ Elżbieta Węgrzyn: Wałbrzych: Autobusy linii nr 2 pojadą jeszcze dalej. [w:] walbrzych.dlawas.info [on-line]. Inf-com, 2019-02-16. [dostęp 2019-04-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-23)]. (pol.).

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Przedsiębiorstwo_Komunikacji_Samochodowej_w_Wałbrzychu&oldid=68697671”