Rak (moździerz)
Rak – samobieżne działo polowe wyposażone w automatycznie ładowany moździerz kalibru 120 mm montowany na podwoziu gąsienicowym (SMG 120) i kołowym (SMK 120), zaprojektowane w Centrum Produkcji Wojskowej HSW. Produkcja seryjna i pierwsza dostawa rozpoczęły się w 2017 roku.
| ||
 Moździerz SMK 120 mm RAK na podwoziu KTO Rosomak | ||
| Dane podstawowe | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Producent | Huta Stalowa Wola | |
| Typ pojazdu | samobieżne działo polowe | |
| Trakcja | gąsienicowa (SMG 120) kołowa (SMK 120) | |
| Załoga | 4 | |
| Historia | ||
| Prototypy | 2009 | |
| Produkcja | od 2016 | |
| Dane techniczne | ||
| Dane operacyjne | ||
| Uzbrojenie | ||
| moździerz kal. 120 mm uniwersalny karabin maszynowy 7,62 mm | ||
CharakterystykaEdytuj
Prace nad moździerzem RAK rozpoczęto w 2006 roku, pierwsze prototypy zaprezentowano w 2009. Jest on ciągle udoskonalany i poprawiany. Początkowo projektowany jako inwestycja własna HSW[1], później przy współudziale dofinansowania ze strony Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Większość elementów moździerza produkowanych jest na terenie Polski[2]. HSW otrzymała na konstrukcję poszczególnych rozwiązań moździerza kilka patentów[1].
Moździerz Rak może być budowany na różnych podwoziach. Gąsienicowe bazuje na lekkim podwoziu gąsienicowym produkcji HSW, zaś kołowe na KTO Rosomak. W 2013, w ramach targów MSPO, producent zaprezentował implementację moździerza na podwoziu niemieckiego bojowego wozu piechoty Marder[3].
Zestaw ogniowy 120-milimetrowych samobieżnych moździerzy Rak ma się składać z ośmiu dział, służących do wyrzucania na odległość granatów. Zdolny jest do oddawania celnych strzałów na odległość od 8 do 12 km. Oprócz standardowych granatów może strzelać pociskami z ładunkiem kumulacyjnym, zwalczając obiekty opancerzone, np. wozy bojowe. Czas przejścia z położenia marszowego w położenie bojowe – maks. 30 s., stanowisko ogniowe może opuścić w przeciągu 15 sekund od wystrzelenia ostatniego granatu[2]. Kompletny system moździerzy Rak, oprócz nich samych, obejmuje pojazdy towarzyszące: dowodzenia, rozpoznania, wsparcia technicznego i logistycznego (wozy amunicyjne).
Pojazd jest wyposażony w cyfrowy system kierowania ogniem, składający się m.in. z kamery termalnej i dalmierza laserowego, dzięki czemu może skuteczne działać w dzień i w nocy. Dane może m.in. czerpać z bezzałogowego statku powietrznego FlyEye.
Moździerz Rak może strzelać zdalnie jako broń bezzałogowa, wykorzystując komendy i dane przekazywane drogą elektroniczną do komputera pojazdu. System wieżowy moździerza Rak będzie mógł być zastosowany także na okrętach i w fortyfikacjach.
W październiku 2013 MON zamówiło 307 bazowych podwozi Rosomak. Z tego planuje się, że 80 podwozi zostanie przeznaczone do budowy SMK Rak[4]. Trwają starania o pozyskanie odbiorców zagranicznych[5].
Początkowo, do czasu wdrożenia nowoczesnej amunicji o donośności 10 000 m, polskie Raki używają starych granatów OF843B do moździerzy holowanych, zmodernizowanych przez zastosowanie specjalnych okuć, o masie 16,02 kg i donośności 6900 m, przewidzianych do szkolenia[1].
Dane techniczno-taktyczneEdytuj
- Kaliber – 120 mm
- Liczba luf – 1
- Zapas amunicji – 46 szt[1]
- Donośność maksymalna – 12 000 m
- Czas osiągnięcia gotowości do strzelania – 30 s
- Czas opuszczenia stanowiska ogniowego – 15 s
Wykorzystanie w Wojsku PolskimEdytuj
SM Rak są obecnie wykorzystywane w Wojsku Lądowym przez[6]:
- 17 Brygada Zmechanizowana w Międzyrzeczu (11 Dywizja Kawalerii Pancernej) od czerwca 2017 r.
- 12 Brygada Zmechanizowana w Szczecinie (12 Dywizja Zmechanizowana) od października 2017 r.
- 2 batalion w Giżycku, 15 Brygada Zmechanizowana w Giżycku (16 Pomorska Dywizja Zmechanizowana) od stycznia 2018 r.
- 1 batalion w Rzeszowie, 21 Brygada Strzelców Podhalańskich (18 Dywizja Zmechanizowana) od sierpnia 2018 r.
- 5 batalion w Przemyślu, 21 Brygada Strzelców Podhalańskich w Rzeszowie (18 Dywizja Zmechanizowana) od października 2018 r.
- 1 batalion w Orzyszu, 15 Brygada Zmechanizowana w Giżycku (16 Pomorska Dywizja Zmechanizowana) od lipca 2019 r.[7]
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c d Jerzy Reszczyński, Zabawa granatami, „Raport - Wojsko Technika Obronność” nr 07/2016, s.4-12
- ↑ a b RAK – polskie działo światowej klasy. Polska Zbrojna, 2012-12-14. [dostęp 2013-02-07].
- ↑ Karol Mocny: Rak już na Marderze. Stalowka.NET, 2013-08-26. [dostęp 2014-07-07].
- ↑ Kolejne Rosomaki dla WP. www.altair.com.pl, 2013-10-24. [dostęp 2014-01-01].
- ↑ Zdzisław Surowaniec: Huta Stalowa Wola rozkwita. Najnowocześniejszy automatyczny moździerz oglądali zagraniczni wojskowi. Echo Dnia, 5 grudnia 2012. [dostęp 11 lutego 2013].
- ↑ Jerzy Reszczyński, Raki idą do Giżycka - Defence24, www.defence24.pl, 15 lipca 2019 [dostęp 2019-07-15] (pol.).
- ↑ 15 Giżycka Brygada Zmechanizowana - Nowy sprzęt na wyposażeniu Zawiszaków, 15gbz.wp.mil.pl [dostęp 2019-07-15].