Najlepsza 20 rankingu
stan na 15 lutego 2024[1]
Poz. Reprezentacja Punkty Zmiana
1.  Argentyna 1855.2
2.  Francja 1845.44
3.  Anglia 1800.05
4.  Belgia 1798.46
5.  Brazylia 1784.09
6.  Holandia 1745.48
7.  Portugalia 1745.06
8.  Hiszpania 1732.64
9.  Włochy 1718.82
10.  Chorwacja 1717.57
11.  Urugwaj 1665.99
12.  Maroko 1663.39 1
13.  Stany Zjednoczone 1661.7 1
14.  Kolumbia 1655.29
15.  Meksyk 1652.7
16.  Niemcy 1631.22
17.  Senegal 1620.74 3
18.  Japonia 1614.33 1
19.  Szwajcaria 1613.44 1
20.  Iran 1608.23 1
Reprezentacja Polski w rankingu
Poz. Reprezentacja Punkty Zmiana
30.  Polska 1520.24 1

Ranking FIFA (ang. FIFA Men's World Ranking, FIFA/Coca-Cola World Ranking) – zestawienie drużyn, reprezentacji narodowych w piłce nożnej zrzeszonych w FIFA (Międzynarodowa Federacja Piłki Nożnej). Celem rankingu jest jak najwierniejsze odzwierciedlenie układu sił panujących w światowym futbolu. W obecnie obowiązującym systemie punktowane są wszystkie oficjalne mecze pierwszych reprezentacji narodowych, krajów członkowskich FIFA. Aktualna metoda przyznawania punktów została zaprezentowana w 2018 roku. Obecnie w rankingu zestawionych jest 211 drużyn z całego świata.

Historia edytuj

Pod koniec 1990 FIFA po raz pierwszy opublikowała częściowy ranking reprezentacji narodowych za miniony rok[2]. Ranking roczny opublikowano również w grudniu 1991 i grudniu 1992, natomiast od sierpnia 1993 zestawienie opracowywane jest i publikowane co miesiąc (z rzadkimi wyjątkami, kiedy ranking nie był publikowany[3]). Od tamtego momentu ranking ukazuje się cyklicznie raz na miesiąc (z wyjątkiem zestawienia przypadającego na czerwiec w roku rozgrywania , jednak tak nie jest od 2014 roku). W ciągu pierwszych pięciu lat powstawania rankingu wypadały miesiące, w których ranking nie był publikowany. Głównym powodem takiej sytuacji był brak rozgrywania meczów przez reprezentacje narodowe. Od początku ranking ma swojego sponsora. Jest nim firma Coca-Cola. Ranking trzykrotnie przechodził reformę przyznawania punktów. Wszystkie zmiany (1999, 2006, 2018) były odpowiedzią na krytykę pod adresem wiarygodności zestawienia.

Reforma rankingu z 1999 roku edytuj

Podstawowe założenia w przyznawaniu punktów do rankingu były proste: 3 punkty za zwycięstwo, 1 za remis, 0 za porażkę. Wszystko opierało się na takim samym systemie, jaki obowiązywał w rozgrywkach ligowych. Rozwiązanie takie budziło jednak wiele kontrowersji i prowadziło do umniejszenia powagi rankingu. Po siedmiu latach od pierwszej publikacji FIFA zdecydowała się na reformę systemu.

  • Zmiana metody przyznawania punktów w zależności od:
    • liczby strzelonych bramek
    • miejsca rozegrania meczu (u siebie i na wyjeździe)
    • ważność meczu
    • poziomu piłkarskiego kontynentu

Jako nowość wprowadzono dwie nagrody:

  • Drużyna Roku
  • Nagroda za największy awans

Zmiany skomplikowały ranking, jednak uczyniły go także bardziej wiarygodnym.

Reforma rankingu z 2006 roku edytuj

Sześć lat później 7 grudnia 2005, na kongresie w Lipsku Rada Wykonawcza FIFA podjęła decyzję o kolejnej reformie systemu. Miał on wejść w życie po MŚ 2006 rozgrywanych na boiskach Niemiec.

Główna zmiana polegała na skróceniu czasu, z którego wyniki brane byłyby pod uwagę – z ośmiu do czterech lat[4]. Z rankingu wykreślono zapisy dotyczące przyznawania punktów za strzelone bramki oraz różnic w rozgrywaniu meczów u siebie i na wyjeździe. Pierwszy raz zreformowanego systemu oceniania użyto 12 lipca 2006.

Reforma rankingu z 2013 roku edytuj

17 stycznia 2013 roku zmieniono dzień tygodnia ukazywania się rankingu FIFA ze środy na czwartek.

Reforma rankingu z 2014 roku edytuj

Począwszy od 2014 roku ranking FIFA ukazuje się także w czerwcu, w roku, w którym odbywają się mistrzostwa świata w piłce nożnej.

Reforma rankingu z 2018 roku edytuj

W czerwcu 2018 roku FIFA ogłosiła zmiany w sposobie liczenia rankingu FIFA, które weszły w życie po mistrzostwach świata w Rosji. Nowy ranking (SUM) został w dużej mierze oparty na rankingu Elo. Pierwsze notowanie ogłoszono 16 sierpnia 2018.

W nowej formule nie jest już liczona średnia roczna punktów, a także nie ustala się siły rywala na podstawie konfederacji, do której należy. Dodatkowo gospodarze turniejów mistrzowskich nie powinni być już tak bardzo poszkodowani w rankingu[5].

Reforma rankingu z 2021 roku edytuj

Począwszy od rankingów z kwietnia 2021 roku, punkty drużyn są teraz zaokrąglane do dwóch miejsc po przecinku, a nie do najbliższej liczby całkowitej[6].

Liderzy rankingu edytuj

Osobny artykuł: Liderzy rankingu FIFA.

Pierwszym liderem rankingu została zwycięska drużyna Mistrzostw Świata 1990, czyli reprezentacja Niemiec. Kolejnym liderem została Brazylia, która w kwalifikacjach do MŚ 1994 wygrała pięć z ośmiu meczów, strzelając przy tym dwadzieścia bramek i tracąc cztery[7]. Włochy, czyli następny po Brazylii lider rankingu, był liderem jeden miesiąc. Potem pierwsze miejsce zajęły Niemcy.

Jednak i hegemonia Niemiec nie trwała długo, gdyż zaledwie po dwóch miesiącach nastało długoletnie panowanie reprezentacji Brazylii. Dominacja Brazylijczyków trwała siedem lat, do czasu, gdy wyprzedziła ich Francja, czyli zespół Mistrzów Świata 1998 i Mistrzów Europy 2000. Sukces z Mistrzostw Świata 2002 przywrócił Brazylię na pierwsze miejsce, gdzie pozostawała ona aż do lutego 2007, gdy na tron po czternastu latach powróciła reprezentacja Mistrzów Świata 2006, czyli Włochy. Miesiąc później na pierwszym miejscu zameldowała się Argentyna, ale i ona zdołała utrzymać się na prowadzeniu tylko miesiąc. Od kwietnia do lipca liderem pozostawały Włochy. Po zwycięstwie w Euro 2008 po raz pierwszy w historii liderem została Hiszpania, natomiast po wygranej w Pucharze Konfederacji na pierwsze miejsce awansowała Brazylia.

W listopadzie 2009 roku na pierwszym miejscu znów znalazła się reprezentacja Hiszpanii. Znów zaczęły się czasy panowania reprezentacji z Europy. Nie trwało to jednak długo, gdyż w maju 2010 roku, czyli tuż przed Mundialem 2010 do władzy doszła ponownie Brazylia. Jednak po nieudanych mistrzostwach dla Brazylii[8] Canarinhos utracili pozycję lidera na rzecz zwycięzcy Mundialu – Hiszpanii, która przez następny rok nie oddała pierwszego miejsca w rankingu. Dopiero Holandia wykorzystała szansę strącenia Hiszpanii z pierwszego miejsca w rankingu FIFA w sierpniu 2011, po przegranej La Furia Roja w meczu z Włochami. Z pierwszego miejsca Holendrzy mogli się cieszyć tylko przez miesiąc, gdyż w kolejnym, wrześniowym wydaniu rankingu, Hiszpania znów przejęła przodownictwo w światowej piłce nożnej mężczyzn, które trwało do Mundialu 2014. Nowym liderem została reprezentacja Mistrzów Świata z 2014 roku – Niemcy, obejmując przodownictwo w światowej piłce nożnej mężczyzn pierwszy raz od 20 lat. W lipcu 2015, pierwszy raz od siedmiu lat, liderem rankingu została Argentyna, zaś w listopadzie 2015 po raz pierwszy na jego czele znalazła się Belgia. W kwietniu 2016 reprezentacja Argentyny powtórnie objęła pozycję lidera. W kwietniu 2017 roku Argentyna utraciła pozycję lidera na rzecz Brazylii, która powróciła na tę lokatę po 7 latach. W lipcu 2017 Brazylia straciła pozycję lidera na rzecz Niemiec, ale w sierpniu ją odzyskała. Od września Niemcy ponownie zajmowali pierwszą lokatę w rankingu.

W sierpniu 2018 po wygranym Mundialu 2018 liderem została Francja. We wrześniu 2018 po raz pierwszy w historii pozycję lidera objęły dwie drużyny – do Francji dołączyła Belgia. Od października 2018 Belgia była samodzielnym liderem rankingu i utrzymywała ją przez prawie 4 lata, gdzie tylko Brazylia i Hiszpania utrzymywały ją razem dłużej. Po tych prawie 4 latach w marcu 2022 liderem została Brazylia, która na nim była przez około rok, zanim została wyprzedzona przez Argentynę po wygranym Mundialu 2022.

Aktualne zasady obliczania liczby punktów w rankingu edytuj

Punktacja drużyny po rozegraniu meczu obliczana jest według wzoru[9]:

 

gdzie:

  •   oznacza liczbę punktów drużyny przed rozegraniem meczu;
  •   jest wagą rozegranego meczu:
    •   – za mecz towarzyski poza terminami FIFA,
    •   – za mecz towarzyski w terminie FIFA,
    •   – za mecz fazy grupowej Ligi Narodów UEFA,
    •   – za mecz fazy play-off lub finału Ligi Narodów UEFA,
    •   – za mecz eliminacji mistrzostw kontynentalnych lub Mistrzostw Świata,
    •   – za mecz finałów mistrzostw kontynentalnych przed fazą ćwierćfinałową,
    •   – za mecz finałów mistrzostw kontynentalnych od fazy ćwierćfinałowej lub za mecz Pucharu Konfederacji,
    •   – za mecz finałów Mistrzostw Świata przed fazą ćwierćfinałową,
    •   – za mecz finałów Mistrzostw Świata od fazy ćwierćfinałowej;
  •   jest wynikiem rozegranego meczu:
    •   – za zwycięstwo,
    •   – za remis,
    •   – za porażkę;
  •   jest spodziewanym wynikiem meczu, obliczonym według wzoru   gdzie   oznacza różnicę między punktacją drużyny przed meczem a punktacją jej przeciwnika.

Do rankingu drużyny nie wlicza się meczu rozegranego w fazie pucharowej mistrzostw kontynentalnych lub Mistrzostw Świata, jeżeli uwzględnienie tego meczu spowodowałoby obniżenie punktacji danej drużyny (tj. jeśli   to  ).

Gdy mecz zakończył się remisem, a po jego zakończeniu odbyła się seria rzutów karnych, zwycięzcy serii wlicza się   zaś przegranemu  

Krytyka edytuj

Metoda obliczania rankingu w pierwszych latach jego istnienia wzbudzała kontrowersje. Problemem okazał się brak meczów rozgrywanych przez gospodarzy turniejów rangi mistrzowskiej, np. Mistrzostw Świata, Mistrzostwa Europy. Drużyna gospodarzy nie brała udziału w eliminacjach, rozgrywając w tym samym czasie mecze towarzyskie, które nie były jednak tak samo punktowane jak te eliminacyjne. Problem ten został rozwiązany dopiero przed Euro 2016. Gospodarz (Francja) został zapisany do grupy, w której jest najmniej drużyn (tj. 5–zespołowa grupa I, gdzie jeden z zespołów danej grupy w danej kolejce pauzuje i gra z zespołem gospodarzy mecz towarzyski). Były to mecze towarzyskie punktowane tak samo jak mecze eliminacyjne.

Ciągłe skargi pod adresem rankingu zmusiły FIFA do zmiany systemu gratyfikacji zespołów. Pierwsza zmiana nastąpiła w 1999. Jednak rozwiązanie to w takim samym stopniu poprawiło i skomplikowało rozumienie rankingu. Kolejna zmiana nastąpiła podczas kongresu w Lipsku 7 lipca 2005. Nowe zasady weszły w życie 12 lipca 2006.

Poziom „piłkarskiego kontynentu” edytuj

Według FIFA najlepszy poziom piłkarskiego kontynentu prezentuje Europa, potem Ameryka Południowa, Afryka, Azja, Ameryka Północna, najsłabsza natomiast jest Oceania.[potrzebny przypis]

Miejsce Kontynent Najwyższe miejsce w roku
1 Europa 1 (Francja, Włochy, Niemcy, Hiszpania, Holandia, Belgia)
2 Ameryka Południowa 1 (Brazylia, Argentyna)
3 Afryka 4 (Kamerun, WKS)
4 Azja 8 (Korea Płd., Japonia)
5 Ameryka Północna 8 (Meksyk, USA)
6 Oceania 47 (Nowa Zelandia)

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. https://www.fifa.com/fifa-world-ranking/men
  2. ranking. gia.pl. [dostęp 2017-12-28]. (pol.).
  3. Andrzej Gowarzewski, Jerzy Cierpatka, Bożena Lidia Szmel: Biało-Czerwoni. Dzieje reprezentacji Polski (6) 2008-2015. Katowice: Wydawnictwo GiA, 2016, s. 211. ISBN 978-83-88232-48-0.
  4. Wprowadzone zmiany. fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-04-18)]. (ang.).
  5. Zmiany w rankingu FIFA (pol.).
  6. Italy, Denmark climb as qualifiers make their mark (ang.).
  7. FIFA World Cup: Results, South American Zone. [w:] 1994 FIFA World Cup – Preliminaries [on-line]. FIFA. [dostęp 2012-08-10]. (ang.).
  8. Brazylia odpadła w ćwierćfinale po meczu z Holandią.
  9. (ang.) Revision of the FIFA / Coca-Cola World Ranking.

Linki zewnętrzne edytuj