Rezerwat Tunguski

rezerwat na Syberii

Rezerwat Tunguski[1] (ros. Государственный природный заповедник «Тунгусский») – ścisły rezerwat przyrody (zapowiednik) w Kraju Krasnojarskim w Rosji. Znajduje się w rejonie ewenkijskim. Jego obszar wynosi 2965,62 km², a strefa ochronna 202,41 km². Rezerwat został utworzony dekretem rządu Federacji Rosyjskiej z dnia 9 września 1995 roku. Dyrekcja rezerwatu znajduje się w miejscowości Wanawara[2][3].

Rezerwat Tunguski
Государственный природный заповедник «Тунгусский»
Ilustracja
rezerwat przyrody
Państwo

 Rosja

Kraj

 Krasnojarski

Siedziba

Wanawara

Data utworzenia

9 września 1995 roku

Powierzchnia

2965,62 km²

Powierzchnia otuliny

202,41 km²

Ochrona

kategoria IUCNIa (ścisły rezerwat przyrody)

Położenie na mapie Kraju Krasnojarskiego
Mapa konturowa Kraju Krasnojarskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Rezerwat Tunguski”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Rezerwat Tunguski”
Ziemia60°43′53″N 101°58′03″E/60,731389 101,967500
Strona internetowa
 
Miejsce katastrofy tunguskiej

Rezerwat znajduje się w centralnej części Wyżyny Środkowosyberyjskiej w międzyrzeczu Podkamiennej Tunguzkiej i jej prawego dopływu – rzeki Czunia. Jest to niski płaskowyż poprzecinany głęboko wciętymi dolinami rzek z licznymi jeziorami jak np. jezioro Czeko. Znajduje się na południowej granicy wiecznej zmarzliny. W 1908 roku miało tu miejsce nie do końca zbadane wydarzenie, które nazywane jest katastrofą tunguską lub uderzeniem meteorytu tunguskiego. Zniszczeniu uległa wtedy tajga o powierzchni 2250 km². Po ponad 100 latach nie widać w rezerwacie skutków katastrofy. Jej miejsce ponownie zarosło tajgą. Jednak jednym z powodów powstania rezerwatu było, oprócz ochrony przyrody, badanie skutków tego wydarzenia na florę i faunę[4][5][6].

Klimat w rezerwacie jest kontynentalny. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi +6,0 °C. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec ze średnią temperaturą +17,3 °C. Średnia temperatura najzimniejszego miesiąca, stycznia, wynosi –29,7 °C, w niektóre dni osiąga -55–58 °C[7].

Tajga zajmuje 70 procent powierzchni rezerwatu. Tajgę jasną w rejonie katastrofy tworzą sosna syberyjska, modrzew dahurski i w mniejszym stopniu modrzew syberyjski. W rezerwacie rzadko występuje tajga ciemna składająca się ze świerka syberyjskiego, jodły syberyjskiej i sosny syberyjskiej. Nad rzekami rośnie olsza czarna, modrzew syberyjski i brzoza (w bardzo małych ilościach). Pozostałą część rezerwatu zajmują podmokłe zbiorowiska krzewiaste, bagna i łąki[8][6][9].

Fauna rezerwatu jest charakterystyczna dla tajgi środkowej Syberii. Żyje tu około 40 gatunków ssaków. Są to m.in.: soból tajgowy, niedźwiedź brunatny, rosomak tundrowy, wilk szary, gronostaj europejski, łasica pospolita, wydra europejska, ryś euroazjatycki, a także: łoś euroazjatycki, renifer tundrowy, piżmowiec syberyjski[10][11].

Żyje tu ponad 170 gatunków ptaków. Są to m.in.: nur czarnoszyi, bąk zwyczajny, żuraw zwyczajny, gągoł, gęś zbożowa, łabędź krzykliwy, jastrząb zwyczajny, krogulec zwyczajny, sokół wędrowny, orzeł przedni, orlik grubodzioby, bielik[10][11].

W zbiornikach wodnych żyje 19 gatunków ryb. Są to m.in.: płoć, jelec, strzebla błotna, strzebla potokowa, karaś pospolity, tajmień, lenok[10][11].

Wśród płazów występuje tu m.in. żaba z gatunku Rana amurensis i kątoząb syberyjski, a wśród gadów jaszczurka żyworodna i żmija zygzakowata[10][11].

Przypisy

edytuj
  1. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej, 2019, s. 252, ISBN 978-83-254-1988-2.
  2. Тунгусский | ООПТ России [online], oopt.aari.ru [dostęp 2021-12-03].
  3. Заповедник Тунгусский [online], xn----8sbgbiflggdjj1aklp1aapuc.xn--p1ai [dostęp 2021-12-03].
  4. ООПТ России – Тунгусский заповедник [online], oopt.info [dostęp 2021-12-03].
  5. Тунгусский заповедник. [online], www.nparks.ru [dostęp 2021-12-03].
  6. a b Тунгусский заповедник [online], www.ecotravel.ru [dostęp 2021-12-03].
  7. Администратор, Климат заповедника [online], Заповедник Тунгусский [dostęp 2021-12-03] (ros.).
  8. ООПТ России – Тунгусский заповедник [online], oopt.info [dostęp 2021-12-03].
  9. Администратор, Флора [online], Заповедник Тунгусский [dostęp 2021-12-03] (ros.).
  10. a b c d ООПТ России – Тунгусский заповедник [online], oopt.info [dostęp 2021-12-03].
  11. a b c d Администратор, Фауна [online], Заповедник Тунгусский [dostęp 2021-12-03] (ros.).