Wikipedia

Ryszard Szeremeta

Ryszard Szeremeta (ur. 5 maja 1952 w Krakowie) – polski kompozytor muzyki eksperymentalnej, wieloletni kierownik Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia, prekursor śpiewu scatem, producent nagrań, koncertów i spektakli muzyki elektroakustycznej, wydawca Arcadia Music Services International.

Ryszard Szeremeta
Ilustracja
Ryszard Szeremeta
Data i miejsce urodzenia

5 maja 1952
Kraków

Gatunki

cyfrowa synteza dźwięku, cyfrowy projekt przestrzenny, architektura dźwięku, muzyka na taśmę, muzyka eksperymentalna, muzyka eletroakustyczna, muzyka elektroniczna, Improwizacja Live Electronics, śpiew scatem[1], transkrypcja wokalna[2], kompozycja big-jazz-band, ilustracja filmowa w obrazie dokumentalnym[3]

Zawód

kompozytor, performer live electronics, wokalista jazzowy, dyrygent

Aktywność

• 1975–1981 debiuty • 1977–1985 wokalistyka ‘scat singing’ w kwartecie Novi Singers
• 1979–1984 orkiestra Studio S-1 Polskiego Radia & TV
• 1981–2002 cyfrowa synteza dźwięku w Studio Eksperymentalnym Polskiego Radia w Warszawie
• 1985–1999 kierownictwo w Studio Eksperymentalnym Polskiego Radia w Warszawie
• 1993–1997 funkcje społeczne Zarządu Związku Kompozytorów i Warszawskiej Jesieni

Zespoły
Zespół Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia, Novi Singers, Zespół Orkiestry Studio S-1 Andrzeja Trzaskowskiego, Zespół Teatru Muzycznego „Roma”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Życiorys

edytuj

W latach 1971–1976 studiował w krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej na kierunkach: kompozycja u prof. Lucjana Kaszyckiego (studia zakończone dyplomem z wyróżnieniem), dyrygentura u prof. Jerzego Katlewicza, muzyka elektroniczna u prof. Józefa Patkowskiego – założyciela i wieloletniego kierownika Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia (powstałego w 1959 roku, czwartego w Europie centrum muzyki elektronicznej[4]), którego Szeremeta był pierwszym uczniem. Inni wybitni wykładowcy Szeremety to: Zbigniew Bujarski, Mieczysław Drobner, Elżbieta Dziębowska, Aleksander Frączkiewicz, Zbigniew Jeżewski, Tadeusz Machl, Krzysztof Meyer, Krystyna Moszumańska-Nazar, Józef Rychlik, Bogusław Schaeffer, Marek Stachowski, Jacek Targosz, Mieczysław Tomaszewski.

W 1982 roku odbył podyplomowe studia kompozytorskie w Guildhall School of Music and Drama w Londynie pod kierunkiem Alfreda Niemana i Roberta Saxtona. W 1986 odbył staż komputerowy w Electronic Music Studio w Sztokholmie pod kierunkiem Larsa Gunnara Bodina i Tamasa Ungvary, zaś w 1991 w GMEB w Bourges we Francji (obecnie IMEB: International Institute of Electroacoustic Music) pod kierunkiem Françoise Barrière[5].

Pierwszym znaczącym osiągnięciem było wykonanie w 1971 roku, wraz z grupą „Laboratorium” Janusza Grzywacza, partytury graficznej Szeremety i nagranie jej w Telewizji Polskiej oraz ścisła współpraca z prof. Katlewiczem, który w tamtym czasie kierował prawykonaniami dzieł Krzysztofa Pendereckiego w Filharmonii Krakowskiej.

W 1977 roku, jako Grand Prix Konkursu Związku Kompozytorów Polskich, kompozytor otrzymał roczne stypendium amerykańskie[5]. Jednocześnie rozpoczął współpracę z kwartetem wokalnym Novi Singers.

Zadebiutował na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień w roku 1981 utworem symfonicznym „Advocatus Diaboli” pod batutą Andrzeja Markowskiego[6]. Wydarzenie to ugruntowywało pozycję kompozytora przed rozpoczęciem studiów w Los Angeles, jednak wyjazdowi do USA stanął na przeszkodzie stan wojenny wprowadzony w Polsce w grudniu 1981.

Epizod śpiewaczy w kwartecie wokalnym Novi Singers zainicjowany w roku 1977 trwał aż do rozwiązania formacji w roku 1985. Szeremeta nagrywał i koncertował w Polsce i za granicą wspólnie z Ewą Wanat, Waldemarem Parzyńskim i Januszem Mychem, między innymi podczas Festiwalu Jazzowego Jazz Jamboree w Warszawie oraz Międzynarodowego Festiwalu Jazzowego w Montreux w Szwajcarii[2].

W latach 1979–1986 komponował na zamówienia Andrzeja Trzaskowskiego dla jego Orkiestry Jazzowej STUDIO S-1 w Polskim Radio. W latach 90. był członkiem Komisji Repertuarowej Festiwalu Warszawska Jesień oraz wiceprezesem Związku Kompozytorów Polskich.

W 1991 prezentował swoje kompozycje w Nowym Jorku (Lincoln Center) i w Filadelfii (Uniwersytet Pensylwanii). W latach 90. współpracował z Besta Film, ARD, ZDF, SDF, Arte oraz 3Sat. Od roku 1989 jest sub-wydawcą szwajcarskiego wydawnictwa multimedialnego Arcadia (M.S.I.).

W latach 1999–2010, na zaproszenie Wojciecha Kępczyńskiego (reformatora Teatru Muzycznego ROMA), prowadził działalność impresaryjną. Dla Teatru ROMA wylicencjonował w Anglii, Francji i USA musicale: Miss Saigon, Grease, Koty, Taniec wampirów (Romana Polańskiego), Upiór w Operze oraz Nędznicy[7].

Szeremeta należy do wąskiego grona prekursorów muzyki elektronicznej, eksperymentalnej i elektroakustycznej w Polsce, czego wyrazem stało się powierzenie mu na wiele lat przez prof. Józefa Patkowskiego funkcji kierownika Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia w Warszawie w latach 1985–1999.

Do szczególnych osiągnięć kompozytora zalicza się dziewięć prawykonań jego utworów na koncertach Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień. Prezentowane na tym Festiwalu w 1995 „Triple Concerto for 3-tape exposition” (1995) zostało nagrodzone w konkursie EBU (European Broadcasting Union) i włączone przez jury Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej do programu Światowych Dni Muzyki Seul 1997.

Podczas 55 Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu odbył się koncert „Piosenka Ci nie da zapomnieć. Koncert przebojów stulecia”, do którego wybrano kilkanaście najpiękniejszych polskich kompozycji w całej historii muzyki rozrywkowej w Polsce. Wśród nich znalazł się utwór „Już nie ma dzikich plaż” skomponowany przez Szeremetę dla Ireny Santor[8].

Jest żonaty z Barbarą Bossowską-Szeremeta (ur. 1956), mają córkę - Martę Szeremeta (ur. 1983).

Debiuty w muzyce poważnej

edytuj
 
  • „Wszytki Płacze” (1975) – na chór i perkusję do słów Jana Kochanowskiego – Nagroda Główna Konkursu Młodych Związku Kompozytorów Polskich (w formie stypendium na studia kompozytorskie w USA);
  • „Capricorn” (1979) – na klawesyn – Nagroda Głowna Konkursu Młodych Polskiego Radia i Telewizji Polskiej – prawykonanie Leszek Kędracki – Fonoteka Radiowa AR 2289[0-0]; PB 3323[1-1]; P 5162[1-1];
  • „Advocatus Diaboli” (1980-1981) – na wielką orkiestrę symfoniczną – zamówienie Andrzeja Markowskiego dla Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Łodzi (prawykonanie i debiut Szeremety na Warszawskiej Jesieni tuż przed stanem wojennym w Polsce, 1981).
  • „Points I” (1981) – tape interaction to live electronics – zamówienie Józefa Patkowskiego na koncert Studia Eksperymentalnego w programie Warszawskiej Jesieni – nagranie archiwalne dla Polskiego Radia (Szeremeta – live performer) – Fonoteka Radiowa SE 444[0-0]; MZ44640[1-1];
  • „Points II” (1981) – tape interaction to live electronics – zamówienie Józefa Patkowskiego na koncert Studia Eksperymentalnego podczas Warszawskiej Jesieni – nagranie archiwalne dla Polskiego Radia i Telewizji Polskiej (Szeremeta – live performer) – Fonoteka Radiowa SE 446[0-0]; SE 137[2-2].

Nagrody

edytuj
 
Ostatnia fotografia zespołu Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia w Warszawie. Od lewej stoją: Marek Wyrzykowski, Wojciech Makowski, Eugeniusz Rudnik, Ewa Guziołek-Tubelewicz, Bohdan Mazurek, Grażyna Karaśkiewicz Od lewej siedz: Ryszard Szeremeta, Józef Patkowski, Krzysztof Szlifirski, Barbara Okoń-Makowska
  • 1977 – główna nagroda w Konkursie Młodych Kompozytorów Związku Kompozytorów Polskich, którą było roczne stypendium kompozytorskie w USA (ze względu na wprowadzenie stanu wojennego Szeremeta na stypendium amerykańskie nie wyjechał).
  • 1979 – nagroda w Konkursie Radiofonii Polskiej.
  • 1981 – nagroda w Konkursie Muzyki Elektroakustycznej w Bourges.
  • 1984 – nagroda w Konkursie Muzyki Elektronicznej w Varèse.
  • 1987 – nagroda im. Henryka Warsa za całokształt dorobku kompozytorskiego przyznana przez Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.
  • 1989 – nagroda w Konkursie Międzynarodowej Trybuny Elektroakustycznej w Oslo.
  • 1995 – nagroda Trybuny Europejskiej Unii Radiowej w Budapeszcie.

Kompozycje, wykonania oraz nagrania studyjne

edytuj

Wykonania i nagrania w Studio Eksperymentalnym Polskiego Radia

edytuj
 
Kwartet Novi Singers, od lewej: Ryszard Szeremeta, Waldemar Parzyński, Ewa Wanat, Janusz Mych, Fot. Barbara Szeremeta
 
Kwartet Novi Singers, od lewej: Janusz Mych, Ewa Wanat, Waldemar Parzyński, Ryszard Szeremeta

Numeracja w katalogach Fonoteki Polskiego Radia w Warszawie

  • „Pulse Rate” (1984) Fonoteka: WJ 1986/28 [2-2]; WJ 1986/29[2-2]; SE 159 ORYG[3-3]; PB 6729[1-1]; SE 475[0-0];
  • „Amphora” (1984) Fonoteka: Arch. SE 159[2-2]; PB 6728[1-1]; E 159 ORYG[0-0]; SE 159 KOP[1-4]; Taśma solo – SE 478[0-0];
  • „Agent Orange” (1986) Fonoteka: Taśma solo > SE 158[3-3]; Arch. SE 158[2-2]; SE 517[0-0]; PB 8059[1-1]; PB 8059 KOP[1-1];
  • „Chamber Music” (1988) Fonoteka: SE 537[0-0]; PB 8909[0-0]; SE 538[0-0]; PB 8910[0-0];
  • „Miraculeo” (1988) Fonoteka: taśma solo SE 158[1-1]; SE 529[0-0]; Arch. SE 159 ORYG[1-1]; SE 530[0-0]; PB 853[1-1];
  • „Trickstar” (1989) Fonoteka: taśma solo SE 547[0-0]; Arch. SE 162[3-3]; SE 551[0-0]; PB 9294[0-0];
  • „Mirror I” – Liryki Jamesa Joyce’a (1989) Fonoteka: SE 163[0-0]; PB 9204[1-1]; SE 548[0-0];
  • „Mirror II” – Liryki Jamesa Joyce’a (1989) Fonoteka: SE 164[0-0]; PB 9229[1-1]; SE 549[0-0];
  • „Entering 1990” (1990) Fonoteka: SE 563[0-0]; PB 9990[1-1];
  • „Patchwork” (1990) Festiwal Poznańska Wiosna, Wojciech Michniewski – Fonoteka: FPWM 1990/1 [1-1];
  • „M bout M” (1993) Fonoteka: SE 580[0-0]; PC 872[0-0];
  • „SY 99 Message” (1993)
  • „Stringplay” (1994) Fonoteka: SE 592[0-0]; SE 592 KOP[0-0];
  • „Triple Concerto for 3-tape exposition” (1995) Fonoteka: Arch. DAT 2123 B[0-0]; DAT 2123 A[0-0]; DA 148 ARCH[4-4]; DA 148[4-4];
  • „Hourglass” (1996) – for violin and tape. Fonoteka: Arch.Warszawska Jesień DAT 1051[5-5]; WJ 1996/29[2-2]; Nagr.studyjne K.A.Kulka SE 606[0-0]; PC 1524[0-0]; Taśma solo SE 605[0-0];
  • „Triple Concerto per Uno” (1997)
  • „Metrograph Future” (1997) Fonoteka: PC 1855[1-1];
  • „Un Morcesu de MAC” (1997) Fonoteka: DAT 83[5-5]; WJ 1997/6[3-3];
  • „Future Music” (1998)
  • „Metrograph Words” (1998) Fonoteka: PC 1855[2-2];
  • „Metrograph Touch” (1998)
  • „Metrograph 45 ! SE” (2002) Koncert Jubileuszowy 45-lecia Studia Eksperymentalnego. Fonoteka: DA 580 ARCH[4-4]; DA 580[4-4]

Wykonania i nagrania jazzowe, Orkiestra „STUDIO S-1” Andrzeja Trzaskowskiego

edytuj
 
Kwartet NOVI SINGERS, plakat koncertowy Pagart, 1976

Numeracja w katalogach fonoteki Polskiego Radia w Warszawie.

  • „A Windless Day” (1980) Fonotek LC 2548[6-6]
  • „Break smash” (1984) Fonoteka: AR 3302[0-0] ; LB 7521[0-0]
  • „GO” (1984) Fonoteka: LB 7433[0-0]; AR 3226[1-1]
  • „Just a moment” (1984) Fonoteka: AR 3077[3-3]; JA 5726[0-0]
  • „CLAM” (1984) – Fonoteka: AR 3910[0-0]; LB 9108[0-0]
  • „At Full Speed” (1981) Fonoteka: AR 2275[0-0]; LB 3089[0-0]; L 4885[6-6]
  • „Sax, sax” (1984) Fonoteka: AR 3910[0-0]; LB 9109[0-0]
  • „Swiss cottage” (1984) Fonoteka: AR 3082[0-0]; LB 6976[0-0]; LB 6976 ARCH[0-0]
  • „The ancient guildhall” (1983) Fonoteka Radiowa AR 2957[0 – 0]
  • „ENTERTAINER” (1984)
  • „The FROG” (1984) Fonoteka: AR 3302[0-0]; LB 7520[0-0]
  • „Zambo” (1981) Fonoteka: AR 2388[3-3]; LB 3683[0-0]; L 4989[3-3]
  • „SIGISMUND” (1983) Fonoteka: AR 2976[0-0]; LB 6627[0-0]; LB 6627 ARCH[0-0]; L 6147[10-10].

Wykonania i nagrania kameralne, kwartet wokalny „Novi Singers”

edytuj
  • „God is born” – on a carol
  • „When Christ is born” – on a carol
  • „Mazurka a-minor” – on Chopin
  • „Mazurka C-major” – on Chopin
  • „Merry-go-round”
  • „Music of the Polish Renaissance” – on pop dances
  • „ON A SLOW FIRE”
  • „You remember that autumn” – on a pop song
  • „Prelud A major” – on Chopin
  • „The Holly Experiment”
  • „The Sleeping Beauty”

Publikacje i wydania CD

edytuj
 
Partytura graficzna kompozycji Points (1981), strona 2

Numeracja w katalogach wydawnictwa POLJAZZ oraz ARCADIA-MSI.

  • DON ROBERTO AND DONA MERCEDES (1989) (POLJAZZ CD PSJ-5) nakład 500 egz.
  • CONSTELLATION (1989) – IN TUNE VOCAL GROUP (POLJAZZ CD-PSJ-6)
  • VISION AND UTOPIA (1990) Arcadia MSI DELUX DL – 77.007
  • EXTRATERRESTRIALS (1995) Arcadia MSI Esovision EV – 30
  • CELTIC CIRCLES (2001) Arcadia MSI Esovision EV – 76
  • LEGENDARY CREATURES (2004) Arcadia MSI Esovision EV – 89
  • VOODOO-CULTS (2006) Arcadia MSI Esovision EV-99
  • DRUIDS” KNOWLEDGE (2008) Arcadia MSI Esovision EV – 107
  • BALLET OF THE ELECTRONS (2010) Arcadia MSI Esovision EV – 174)
  • MICROCOSMOS MACROCOSMOS (2012) Arcadia MSI Esovision EV – 177
  • THE ART OF GENETICS (2014) Arcadia MSI Esovision EV – 179
  • SOUL SOLUTION (2016) Arcadia MSI LifeStyle LS-514-2
 
Recenzja koncertu Ryszarda Szeremety autorstwa Andrzeja Kurylewicza, str. 1

Muzyka w filmie dokumentalnym (TVP, ZDF, ARTE, ARD, 3SAT)

edytuj
  • Krok od przepaści (1985)
  • Po obu stronach muru (1987)
  • Witkacego wywoływanie duchów (1989)
  • Kadisz. Ostatni Żydzi z Szargorodu (1992)
  • Pośmiertny triumf Władysława Strzemińskiego (1993)
  • Dzieci Tundry (1994)
  • Dzika Syberia (1994)
  • Przeszłość dla przyszłości. Rodzina Czartoryskich (1996)
  • Okrutny talent. Fiodor Dostojewski (2000)
  • Ural – granica między Europą a Azją (2000)
  • Lew Tołstoj (2002)
  • Lew Tołstoj większy od innych (2002)
  • Żołnierze wyklęci (2006)
 
Recenzja koncertu Ryszarda Szeremety autorstwa Andrzeja Kurylewicza, str. 2

Wybrane piosenki

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Dionizy Piątkowski: NOVI Singers – My Own Revolution – Polskie Radio. [dostęp 2017-05-30].
  2. ↑ Piotr Królikowski: NOVI Sing Chopin – NOVI Singers. Bemowskie Centrum Kultury, 2012. [dostęp 2017-05-30].
  3. ↑ Ryszard Szeremeta. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi, 2017. [dostęp 2017-05-30].
  4. ↑ Marek Zwyrzykowski: Studio Eksperymentalne Polskiego Radia i początki muzyki elektroakustycznej w Polsce. [dostęp 2017-05-30].
  5. ↑ a b Małgorzata Kosińska: Ryszard Szeremeta w bazie culture.pl. [dostęp 2017-05-30].
  6. ↑ Ryszard Szeremeta w bazie polmic.pl. [dostęp 2017-05-30].
  7. ↑ Ryszard Szeremeta w bazie polmic.pl. [dostęp 2017-05-31].
  8. ↑ TVP, Ifi Ude – „Już nie ma dzikich plaż”, „festiwalopole.tvp.pl” [dostęp 2018-06-18] (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Muzyka elektroniczna / Włodzimierz Kotoński, Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1989, s. 35–44, ISBN 83-224-0372-0.
  • Muzyka elektroniczna / Włodzimierz Kotoński, Kraków, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2002, ISBN 83-224-0810-2.
  • Polski Jazz / Tomasz Szachowski, Centrum Międzynarodowej Współpracy Kulturalnej – Instytut Adama Mickiewicza, ISBN 83-88814-37-0.
  • Książki programowe Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień / Związek Kompozytorów Polskich, 1981 – 25th WJ / 1986 – 29th WJ /1988 – 31st WJ / 1989 – 32nd WJ / 1993 – 36th WJ / 1995 – 38th WJ / 1996 – 39th WJ / 1997 – 40th WJ / 2001 – 44th WJ

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ryszard_Szeremeta&oldid=71500620”