Gozdnica
Gozdnica (do 1946 niem. Freiwaldau[3]) – miasto, będące jednocześnie gminą miejską, zlokalizowane w województwie lubuskim, w powiecie żagańskim.
| miasto i gmina | |||
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| Prawa miejskie |
przed 1315 | ||
| Burmistrz |
Krzysztof Jarosz | ||
| Powierzchnia |
23,88[1] km² | ||
| Populacja (31.12.2019) • liczba ludności • gęstość |
| ||
| Strefa numeracyjna |
(+48) 68 | ||
| Kod pocztowy |
68-130 | ||
| Tablice rejestracyjne |
FZG | ||
Położenie na mapie powiatu żagańskiego  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |||
 51°26′20″N 15°05′44″E/51,438889 15,095556
| |||
| TERC (TERYT) |
0810011 | ||
| SIMC |
0988388 | ||
Urząd miejski ul. Ceramików 268-130 Gozdnica | |||
| Strona internetowa | |||
| BIP | |||
Gozdnica uzyskała lokację miejską 9 maja 1556 roku[4], zdegradowana w 1856 roku[5], ponowne nadanie praw miejskich w 1.01.1967 roku[6].
Położenie edytuj
Położona w pobliżu granicy z województwem dolnośląskim, 25 km na płd.-zach. od Żagania i 15 km granicy polsko-niemieckiej, przy drogach wojewódzkich: nr 300 i nr 350, pośród Borów Dolnośląskich nad Czernicą.
Gozdnica leży na historycznym Dolnym Śląsku[7].
Struktura powierzchni edytuj
Według danych z roku 2002[8] Gozdnica ma obszar 23,97 km², w tym:
- użytki rolne: 20%
- użytki leśne: 68% (Bory Dolnośląskie)
Miasto stanowi 2,12% powierzchni powiatu.
Historia edytuj
_(Gozdnica,_WWII_monument).jpg)
_(Gozdnica)_(3).jpg)
W 1285 Gozdnica otrzymała prawa miejskie. W XVIII w. w osadzie wzniesiony został najstarszy zachowany kościół miasta – kościół Świętego Ducha. W 1413 jako wchodząca w skład „państwa przewoskiego“ została włączona w granice księstwa żagańskiego. W 1556 Ferdynand I Habsburg udzielił miastu przywileju odbywania dwóch jarmarków w ciągu roku. W XVII wieku miasto było niszczone przez wojny i pożary, upadło rzemiosło, w 1752 władze pruskie odebrały Gozdnicy prawa miejskie.
W XIX w. oparciu o obfite złoża iłów wydobywanych m.in. w Kopalni „Gozdnica“ rozwinął się przemysł ceramiczny, po 1885 Gotfryd Sturm uruchomił dwie fabryki produkujące dachówki. Fabryki po II wojnie światowej funkcjonowały pod nazwą Gozdnickie Zakłady Ceramiki Budowlanej, a następnie po połączeniu z Lubskimi Zakładami Ceramiki Budowlanej w Lubsku w l. 1971[9]–1991 jako Lubuskie Przedsiębiorstwa Ceramiki Budowlanej.
W 1896 otwarto linię kolejową do Ruszowa. W latach 1929–1930 zbudowano kościół św. Wawrzyńca. W latach 30. na północ od miasta Luftwaffe wybudowało lotnisko.
21 lutego 1945 do Gozdnicy wkroczyły oddziały Armii Czerwonej, zniszczeniu uległo 30% zabudowy. Następnie stacjonował tu sztab 33 Nyskiego Pułku Piechoty Wojska Polskiego. W 1967 Gozdnica otrzymała prawa miejskie[10]. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do województwa zielonogórskiego.
Według danych z roku 2008[1] miasto miało 3398 mieszkańców.
W referendum w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej dotyczącym wejścia Polski do Unii Europejskiej w gminie zanotowano największy euroentuzjazm (92%)[11].
W 2016 nieznacznie powiększono obszar miasta.
Zabytki edytuj
- Wieża dawnego kościoła parafialnego z 1687, świątynię zburzono w 1876, wieża spłonęła w 1900, rok później została odbudowana[10];
- Ruiny młyna zbudowanego w latach 1684–1699, zniszczonego w 1989 w wyniku pożaru[10];
- kościół św. Wawrzyńca z lat 1929–1930;
Demografia edytuj
Dane z 30 czerwca 2004[12]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 3501 | 100 | 1818 | 51,9 | 1683 | 48,1 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
146,1 | 75,8 | 70,2 | |||
- Piramida wieku mieszkańców Gozdnicy w 2014 roku[13].
Gospodarka edytuj
Ceramika materiałów budowlanych[10].
Edukacja edytuj
- Szkoła Podstawowa im. Pierwszych Osadników
- Gimnazjum Publiczne im. Krzysztofa Kamila Baczyńskiego
Sport edytuj
- Miejski Klub Sportowy „Budowlani” Gozdnica założony w 1947 roku:
- piłka nożna – B-klasa
Związki wyznaniowe edytuj
_(Church_of_the_Holy_Spirit_in_Gozdnica)_03.jpg)
W Gozdnicy znajdują się 2 parafie i 2 kościoły parafialne:
Kościół Rzymskokatolicki edytuj
Kościół Polskokatolicki edytuj
Miasta partnerskie edytuj
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b Dane Głównego Urzędu Statystycznego: Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2008 r.). [dostęp 2009-09-23].
- ↑ Wyniki badań bieżących - Baza Demografia - Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Kurt Britze, Freiwaldau bez. Liegnitz, 1905, s. 12.
- ↑ Max Reiche, Aus der Geschichte Freiwaldaus, „Niederschlesische Heimatblätter”, 9 lipca 1929, s. 1929.
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 32-33.
- ↑ Polska. Zarys encyklopedyczny, red. Włodzimierz Kryszewski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1974, s. 227.
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Search archives [online], szukajwarchiwach.pl [dostęp 2020-07-23] (ang.).
- ↑ a b c d Waldemar Bena opis do mapy „Bory Dolnośląskie, Przemkowski Park Krajobrazowy”, Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2004, ISBN 83-88049-83-6
- ↑ Unia zwyciężyła w każdym regionie. rzeczpospolita.pl, 2003-06-10. [dostęp 2011-04-25].
- ↑ Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Gozdnica w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
Linki zewnętrzne edytuj
- Oficjalna strona miasta
- Freiwaldau (niem.), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 408.