Austrobaileyales Takht. ex Revealrząd roślin w obrębie okrytonasiennych. Obejmuje 3 rodziny, 5 rodzajów i ok. 100 gatunków[2]. Należą tu drzewa, krzewy i liany występujące w południowo-wschodniej Azji, północno-wschodniej Australii oraz w południowo-wschodniej części Ameryki Północnej i w Meksyku. Rośliny z tego rzędu wyróżniają się m.in. takimi cechami apomorficznymi jak: obecność kwasu tyglowego i aromatycznych terpenoidów, posiadanie zewnętrznej warstwy integumentu budowanej z 5–7 warstw komórek, obecnością skrobi w bielmie, czterojądrowym woreczkiem zalążkowym[2][3].

Austrobaileyales
Ilustracja
Illicium mexicanum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

Austrobaileyanae

Rząd

Austrobaileyales

Nazwa systematyczna
Austrobaileyales Takht. ex Reveal
Novon 2: 238. 13 Oct 1992.
Synonimy
  • Illiciales Cronquist
  • Trimeniales Doweld – Trimenianae Doweld – Illiciidae C. Y. Wu

Morfologia edytuj

 
Owoce badianu właściwego

Rośliny drzewiaste (drzewa, krzewy i liany). Okwiat tworzony jest przez więcej niż 10, niezróżnicowanych listków. Pręciki są liczne, słupków jest około 9[3].

Systematyka edytuj

Rząd w ujęciu podobnym do współczesnego zaproponowany został w systemie APG II z 2003. Do rzędu zaliczono wówczas cztery rodziny: Austrobaileyaceae, Trimeniaceae, Schisandraceae i Illiciaceae[4][5]. W systemie APG III z 2009 i APG IV z 2016 Illiciaceae zostały włączone do Schisandraceae[6]. W systemie Ruggiero i in. (2015) rząd tworzy jeden z 18 nadrzędów okrytonasiennych – Austrobaileyanae[1].

Pozycja systematyczna rzędu według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)

Pozycja rzędu w kladogramie wczesnych dwuliściennych[2]:


amborellowce Amborellales




grzybieniowce Nymphaeales




Austrobaileyales





zieleńcowce Chloranthales





kanellowce Canellales



pieprzowce Piperales





wawrzynowce Laurales



magnoliowce Magnoliales







klad jednoliściennych monocots




rogatkowce Ceratophyllales



klad dwuliściennych właściwych eudicots








Podział i relacje filogenetyczne w obrębie rzędu[2]
Austrobaileyales

Austrobaileyaceae




Schisandraceaecytryńcowate



Trimeniaceae




Rząd obejmuje rośliny należące do kladu siostrzanego do wszystkich okrytonasiennych z wyjątkiem oddzielonych jeszcze wcześniej (starszych) rzędów: amborellowców Amborellales i grzybieniowców Nymphaeales. Razem z wymienionymi taksonami Austrobaileyales wchodzą w skład tzw. wczesnych dwuliściennych. Rodzina Austrobaileyaceae jest w obrębie rzędu kladem siostrzanym dla pozostałych dwóch w rzędzie[2].

Pozycja systematyczna i podział w innych systemach

Wcześniej w hierarchicznych systemach klasyfikacyjnych z błędnie interpretowanymi powiązaniami filogenetycznymi rodziny tworzące rząd były zwykle rozdzielane i zaliczane do klasy dwuliściennych (Cronquist 1981 i in.), później do Magnoliopsida (Reveal 1999).

W systemach Reveala oraz Takhtajana (lata 90. XX wieku) rząd Austrobaileyales obejmował tylko rodzinę Austrobaileyaceae. Rodzina Schisandraceae podzielona była na Schisandraceae i Illiciaceae i wyłączona w osobny rząd badianowców Illiciales. Trimeniaceae stanowiły część rzędu wawrzynowców Laurales. U Reveala rząd ten reprezentował nadrząd Magnolianae, podklasę magnoliowe, klasę Magnoliopsida.

Podobna systematyka tych taksonów znajduje się w systemie Conquista (1981), z tym że Austrobaileyaceae nie zostały wyróżniane jako osobny rząd i włączone zostały do magnoliowców Magnoliales[5].

Przypisy edytuj

  1. a b Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
  2. a b c d e f Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-01-24] (ang.).
  3. a b Cole T.CH. i inni, Filogeneza roślin okrytozalążkowych – Systematyka Roślin Kwiatowych, Polskie tłumaczenie/Polish version of (2018) Angiosperm Phylogeny Poster – Flowering Plant Systematics [online], 2018.
  4. Angiosperm Phylogeny Group. 2003. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG II. Botanical Journal of the Linnean Society 141: 399-436. Dostępny online: Abstrakt | Pełny tekst (HTML) | Pełny tekst (PDF)). (ang.)
  5. a b Gurcharan Singh: Plant Systematics. Enfield: Science Publishers, 2004, s. 310-311. ISBN 1-57808-351-6.
  6. The Angiosperm Phylogeny Group. An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG IV. „Botanical Journal of the Linnean Society”. 181, 1, s. 1–20, 2016. DOI: 10.1111/boj.12385.